Morgunblaðið - 01.12.2006, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. DESEMBER 2006 45
um við nú, þegar þú heldur héðan, og
við systkinin þökkum fyrir að hafa
átt þig að. Hvort heldur vel gekk hjá
þér eða miður áttir þú ætíð mikið að
gefa okkur. Af því að þú tilheyrðir
okkur eins við þér, álfasystir elsku-
leg. Álfkonan, sem gerðir okkur ung-
um ratljóst með stjörnusprota, þótt
dimmdi um stund í huga og um hauð-
ur.
Faðir okkar var austan úr Vopna-
firði, Elsa, og hann hafði yndi af söng
og ljóðum. Þaðan kom líka frændi
okkar Þorsteinn Valdimarsson
skáld. Ég veit að faðir okkar er með
mér þegar ég geri orð og hugsun
Þorsteins að kveðju okkar systkin-
anna til þín í ljóði hans sem hann
nefndi Andaðri Máríerlu, en ljóðið er
svona:
Vertu sæl, systir, –
yndi og líf
þeim garði sem þú gistir.
Systkin víðs vegar
minnast þín,
og ljós og loft þig tregar.
Móðir Guðs man þér
nafnið þitt
og lífs og yndi ann þér.
Lítill vænglami
flýgur nú
í nýjum geislahami.
Með þessum orðum óskum við
systkinin og fjölskyldur þér góðrar
heimkomu, biðjum móður þinni og
systkinum, börnum þínum og fjöl-
skyldum þeirra Guðs blessunar.
Guðlaugur Óskarsson.
Með söknuði og þakklæti minnist
ég systur og vinkonu.
Undir háu hamrabelti
höfði drúpir lítil rós,
þráir lífsins vængja víddir
vorsins yl og sólarljós.
Ég held ég skynji hug þinn allan,
hjartasláttinn, rósin mín,
er kristalstærir daggardropar
drjúpa milt á blöðin þín.
Finna hjá þér ást og unað,
yndislega rósin mín.
Eitt er það sem aldrei gleymist,
aldrei, það er minning þín.
(Guðm. Halld.)
Kristín Óskarsdóttir.
Mig langar að minnast frænku
minnar Elísabetar Óskarsdóttur eða
Elsu frænku eins og við kölluðum
hana. Faðir Elsu, Óskar, og amma
mín, Guðný, voru systkin og var allt-
af mikill samgangur á milli Elsu og
ömmu. Elsa passaði mömmu mína
þegar hún var barn og var Elsa nán-
asta frænka okkar í gegnum tíðina.
Í mínum augum er Elsa ein af
þessum manneskjum sem hafa þekkt
mann frá fæðingu og eru akkeri
manns í lífinu. Þrátt fyrir langdvalir
erlendis og ýmis uppátæki hefur
baklandið alltaf verið öruggt og Elsa
alltaf verið til staðar.
Hún var einstök manneskja en það
er e.t.v. erfitt að lýsa henni nákvæm-
lega. Hún hafði hlýja og kærleiks-
ríka nærveru og maður fann um-
hyggjuna hjá henni án þess að hún
gerði eða segði nokkuð sérstakt. Allt
hennar fas, tilsvör og spurningar
einkenndust af þessari væntum-
þykju sem gerði hana svo sérstaka.
Hún þurfti ekki að segja fólki að sér
þætti vænt um það heldur fundu það
allir sem voru henni nákomnir.
Það voru ófá frænkuboðin, leik-
húsferðirnar og samverustundirnar
sem við mamma og amma áttum með
Elsu. Oftar en ekki voru ýmsar
skemmtisögur af fjölskyldunni rifj-
aðar upp og hafði Elsa einstakan
húmor og gat endalaust gert grín að
sjálfri sér.
Sem barni þótti mér Elsa alltaf svo
skemmtileg þó svo hún hafi átt til
sögu af mér mjög ungri í pössun hjá
sér þar sem mér átti víst að hafa
leiðst óskaplega og látið hana vita af
því. Eftir því sem ég fullorðnaðist
áttaði ég mig á því að Elsa var ekki
heilsuhraust og e.t.v. var húmorinn
og hláturinn ákveðin leið hjá henni til
að hlífa mér sem var sjálfsagt alltaf
smábarn í hennar augum.
Elsa var listræn og lætur eftir sig
teikningar og málaðar myndir. Hún
var einnig ljóðelsk og er við hæfi að
kveðja hana með uppáhaldsljóðinu
hennar eftir Pál Ólafsson: Hríslan og
lækurinn.
Gott átt þú, hrísla’ á grænum bala,
glöðum að hlýða lækjarnið.
Þið megið saman aldur ala,
unnast og sjást og talast við.
Það slítur aldrei ykkar fundi,
indæl þig svæfa ljóðin hans;
vekja þig æ af blíðum blundi
brennandi kossar unnustans.
Svo þegar hnígur sól til fjalla,
sveigir þú niður limarnar
og lætur á kvöldin laufblöð falla
í lækinn honum til ununar.
Hvíslar þá lækjar bláa buna
og brosandi kyssir laufið þitt:
„Þig skal ég ætíð, ætíð muna,
ástríka, blíða hjartað mitt!“
Þið grátið fögrum gleðitárum
glaða morgna, þá sólin rís,
vitið ei hót af harmi sárum,
haldið þið sé’ð í Paradís
þið hafið ei reynt að syrgja’ og sakna,
þá sérhver gleði’ í harma snýst,
grátin að sofna, vonlaus vakna,
vetur og dauða þekkið sízt.
Elsku Elsa, við mamma minnumst
þín með ást og kærleik í hjarta.
Blessuð sé minning þín.
Guðný Einarsdóttir.
Þú komst inn í líf mitt snöggt og
óvænt. Óundirbúið. Hress, kát, fynd-
in og glaðvær. Ég ætlaði í bíó þetta
kvöld, en endaði á balli. Þar kynntist
ég konu og fyrr en varði varst þú orð-
in tengdamóðir mín. Bauðst mig
hjartanlega velkominn í fjölskylduna
og sýndir að ég væri innilega vel-
kominn. Ávallt, ætíð og alltaf varstu
mín stoð og stytta og studdir mig
með ráðum og dáð. Vinur í raun. Yf-
irleitt á fyndinn hátt, með þínu eðl-
islæga skopskyni, en þó með einlæg-
um meiningum og af innilegu innsæi.
Þú varst hreinskilin, heilsteypt og
hjartahlý í minn garð og það virði ég
verulega við þig, enda komst þú fram
af einlægni.
Eftir … varstu ávallt vinkona mín,
þótt þú værir ekki tengdamóðir mín
lengur.
Þú gekkst þinn veg í þessu lífi á
þínum forsendum og haltu áfram að
ganga þinn veg á nýjum lendum.
Sigurður Blöndal.
Elsku hjartans Elsa mín, þau orð
eru ekki til sem fá lýst því þakklæti,
virðingu og kærleik sem ég býr í
brjósti mínu til þín. En samt ég vil
reyna að færa þér þakkir í orðum
fyrir mína eigin hönd, pabba, minna
barna og fjölskyldu fyrir þann
ómælda kærleik og umönnun sem þú
veittir honum pabba í stríði hans við
Alzheimer sjúkdóminn.
Þú varst engin venjuleg kona, þú
varst í raun einstaklega óvenjuleg,
ég held að þú hafir haft ofur hjarta
sem tók inn og rúmaði vandamál
allra í kringum þig sem þú síðan á
þinn æðrulausa og fyndna hátt lædd-
ist til að leysa úr.
Hinn dásamlegi pabbi minn, Pálmi
Pétursson kennari, greindist með
Alzheimer 1980 sem þá var nær
óþekktur hér á Íslandi, leitun á ein-
hvers konar lausn til þess að takast á
við þá erfiðleika sem þessi staðreynd
leiddi af sér rataði á margar lokaðar
dyr og yfir marga háa þröskulda
þurfti að stíga til þess að fá aðstoð
eða hjálp í einhverju formi. Þrátt fyr-
ir allt sem hann hafði afrekað á sín-
um vinnuferli sem einn ástsælasti
kennari á landinu varð hann á nokkr-
um vikum munaðarlaus í kerfinu,
passaði hvergi inn, of ungur til að
vera með þennan sjúkdóm og of veik-
ur til að vinna.
Eftir mikið strögl, tár og erfiðleika
fékk hann endanlega dagpláss á
Múlabæ þar sem þú varst að vinna
og við kynntumst. Það var ómetan-
legur léttir að vita af pabba þar í þín-
um höndum, hann eignaðist líf á nýj-
an leik því þú hafðir eitthvert
ótrúlegt innsæi sem gerði þér kleift
að skyggnast i gegnum hjúpinn sem
afgirti hans persónuleika og náðir að
kynntist honum eins og hann í raun-
inni var og leyfðir honum að njóta
þess að vera manneskja. Á þessum
tíma bjó pabbi hjá mér og allur minn
veruleiki snerist um að flétta saman
fjölskyldulíf, vinnu og heimilishald.
Á þessum tíma þurfti ég oft að fara
til útlanda í viðskiptaerindum en
vegna ástandsins heima fyrir var það
ekki mögulegt þar til þú bauðst til
þess að hlaupa undir bagga og lofa
pabba að vera hjá ykkur í þann tíma.
Í framhaldi af þeirri reynslu opnaðir
þú hjarta þitt og heimili fyrir honum
sem gerði honum kleift að njóta alls
hins besta sem mögulegt var á þessu
erfiðleika tímabili, hann fékk í raun
einkahjúkrun gefna í kærleik og um-
hyggju með blandi af gleði og hlátri.
Fórn er einungis fórn þegar það
sem gefið er krefst þess að annað
mikilvægt víkur. Því var það mikil
fórn sem þú færðir og fæstir eru fær-
ir um að gefa, þegar þú opnaðir
heimili þitt fyrir honum pabba. Það
er ekki hægt að rekja þá sögu hér í
fáum orðum því það er efni í heila
bók, því þínar aðgerðir snertu líf svo
margra sem honum stóðu næst, og
ekki gátu rönd við reist. Búseta og
önnur vandamál sem glíma þurfti við
stóðu í vegi fyrir því, allt hafði verið
reynt. Þú gafst ekki bara honum
heldur okkur öllum líf, því að setja
fólk í „vistun“ er óbærileg tilhugsun,
orð sem ekki ætti að vera til, því vist-
un samsvarar geymslu og viðmót og
athafnir samræmast því oft á tíðum.
Pabbi fékk ekki vistun hjá þér, hann
fékk öryggi, heimili fullt af kærleik
og gleði, karlakórinn hélt uppi
stemmningu og tempói, ristað brauð
og kaffi á borðum. Fjölskyldumeð-
limir „droppuðu“ inn, sem sagt,
óvenjulegt venjulegt heimili sem
hann varð órjúfanlegur partur af og
ég „droppaði“ inn og létti af öllu
mínu hugarangri sem lenti í þínum
farangri til úrlausnar og ég eignaðist
þig sem vinkonu sem ég elska.
Hvernig þú tókst á þig byrði sem
var að yfirbuga þá sem honum stóðu
næst er nær óskiljanlegt venjulegu
fólki. Þú á besta aldri, rétt rúmlega
fimmtug, fjögurra barna móðir, og
þá þegar orðin amma, með 16 ára
ungling sem mikið þurfti á þér að
halda.
Alzheimer sjúklingur þarf stans-
lausa umhyggju sem hamlar hreyf-
anleika einkalífs og hefur mjög mikil
og afgerandi áhrif á alla aðra fjöl-
skyldumeðlimi. Ég veit, þó svo að þú
hafir ekki í eitt skipti rætt það, að allt
þitt fjölskyldulíf breyttist við þessa
ákvarðanatöku. Þrátt fyrir augljósa
röskun á heimilishaldi og aðstæðum
fyrir alla í þinni fjölskyldu hef ég hef
aldrei upplifað annað en umhyggju
og væntumþykju í pabba garð frá
þeim öllum, það er einstakt og sann-
ar að eplið fellur ekki langt frá eik-
inni.
Enginn sá fyrir framtíðina og
hversu langur tími væri framundan
sem gerði sífellt stærri kröfur til þín
um umönnun. Því erfiðara sem
ástand hans varð því sterkari bönd
bundust á milli þín og hans og með
yfirnáttúrlegri ró og krafti tókst þér
að setja lit í hans líf þar til yfir lauk
og hann fékk að deyja með þig við
sína hlið. Að þitt stóra hjarta hafi
gefið sig á afmælisdeginum hans
pabba 20. nóvember les ég eins og
einhvers konar samning á milli ykk-
ar tveggja, ég er þess fullviss að þið
hafið sameiginlega ákveðið að
vernda hvort annað og þú skyldir
aldrei þurfa að ganga þann sama stíg
í veikindum og hann þurfti að fara.
Enginn þekkti einkenni Alzheim-
ers betur en þú, og það var eins og þú
gætir komist í gegnum hjúpinn sem
þessi sjúkdómur myndar og
skyggnst inn á sál þeirra sem urðu
honum að bráð.
Reynslan sem þú safnaðir og miðl-
aðir síðan til lækna og rannsókna á
þróun Alzheimer sjúkdómsins sem
er að verða einn mannskæðasti í
heimi er ómetanlegt innlegg í skiln-
ing á sjúkdómnum sjálfum og þróun
varna gegn honum. Trúlega án þess
að nokkurn tíma verði rakið beint til
þín og/eða þér gefið „credit“ í fræði-
ritum mun þitt innlegg í að skyggn-
ast inn í heim Alzheimer sjúklings
vega þungt í skilningi á þróun þessa
illvíga sjúkdóms og gera yfirvöldum
kleift að sníða aðgerðir við hæfi til
þess að gera þolanda lífið bærilegra.
Þakklætið og virðingin sem ég og
mín fjölskylda ber til þín spannar
óendanlegar víddir.
Gerður Pálmadóttir.
✝
Móðir mín og tengdamóðir,
KARITAS Á.Þ. GUÐJÓNSDÓTTIR,
Norðurbrún 1,
Reykjavík,
lést á Landspítala Fossvogi þriðjudaginn 28. nóv-
ember.
Jarðarförin auglýst síðar.
Jóhannes Albertsson, Jósefína Hafsteinsdóttir.
✝
Ástkær eiginmaður minn,
HAUKUR SIGURÐSSON
prentari,
búsettur í Noregi,
lést á heimili sínu fimmtudaginn 16. nóvember síðastliðinn.
Fyrir mína hönd, barna okkar, tengdabarna, barnabarna og langafabarna,
Jóhanna Hálfdánardóttir.
✝
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
SELMA S. GUNNARSDÓTTIR,
Andrésarbrunni 5,
Reykjavík,
lést á hjúkrunarheimilinu Sóltúni fimmtudaginn
30. nóvember.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Rannveig Hrönn Harðardóttir, Sævar Björnsson,
Guðný J. Karlsdóttir, Eyjólfur Ólafsson,
Gýgja Karlsdóttir, Anton Sigurðsson,
Gylfi Karlsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
RAGNAR PÁLSSON,
hjúkrunarheimilinu Klausturhólum,
Kirkjubæjarklaustri,
lést föstudaginn 17. nóvember.
Bálför hefur farið fram í kyrrþey að ósk hins látna.
Fyrir hönd aðstandenda,
Jóhanna Friðriksdóttir.
✝
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
INGIGERÐUR EINARSDÓTTIR,
Lindarsíðu 4,
Akureyri,
lést laugardaginn 25. nóvember.
Útför verður frá Akureyrarkirkju mánudaginn
4. desember kl. 13.30.
Páll Eyþór Jóhannsson, Sesselja Bj. Jónsdóttir,
Einar Jörundur Jóhannsson, Þórdís Ólafsdóttir,
Heiðar Ingi Jóhannsson, Kristjana Andrésdóttir,
Ólafur Unnar Jóhannsson, Oddrún Elfa Stefánsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Ástkær eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir, afi og
langafi,
ÞÓRARINN PÁLSSON,
Litlu-Reykjum,
Hraungerðishreppi,
Flóa,
lést á Heilbrigðisstofnun Suðurlands miðvikudaginn
29. nóvember.
Sigríður Gísladóttir,
Þórir L. Þórarinsson,
Páll Þórarinsson,
Þórir L. Þórarinsson,
Vilborg Þórarinsdóttir,
Gísli Þórarinsson,
Þorvaldur H. Þórarinsson,
Gunnhildur Þórarinsdóttir,
Sigþór Þórarinsson,
Steinn Þórarinsson,
Þóra Þórarinsdóttir,
Ingibjörg Þórarinsdóttir,
tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn.