Morgunblaðið - 24.04.2007, Blaðsíða 20

tómstundir
20 ÞRIÐJUDAGUR 24. APRÍL 2007 MORGUNBLAÐIÐ
Stafabangsar, bókstafahús, grænndreki, og bangsabíll eru meðal hjálp-argagna sem fylgja með nýútkominnihandbók um lestrarnám sem ber heit-
ið Ég get lesið. Kristín Arnardóttir, höfundur
bókarinnar, virkjar leikgleði og sköpunarkraft
barnsins til að vekja áhuga þess á bókstöfum
og ritmáli.
„Ég er búin að vinna við lestrarkennslu
lengi og sinna ráðgjöf til kennara sem kenna
börnum með sérþarfir. Í starfi mínu hef ég
fundið að það er erfitt að miðla hugmyndum
sem ekki eru á pappírsformi og það er eig-
inlega kveikjan að því að ég gef út þessa bók.
Ég ákvað að koma þeim aðferðum og leikjum
sem ég hef verið að þróa í aðgengilegt form,“
segir Kristín um þessa nýútkomnu bók sína.
Það má segja að bókin sé ætluð öllum sem
leiða börn fyrstu skrefin í lestrarnámi. Kristín
hefur einmitt farið í skólana til að kynna þess-
ar aðferðir bæði fyrir starfsfólki leikskóla og
grunnskóla en hún segir bókina alveg eins
henta heima þeim sem eru að undirbúa barnið
fyrir skólagönguna mömmu, pabba, ömmu eða
afa.
Grunnurinn lagður fyrir skólagöngu
– En hvenær er æskilegt að börn séu orðin
læs?
„Margar nýlegar rannsóknir á lestrarnámi
beinast að mjög ungum börnum og menn hafa
verið að leitast við að spá fyrir um hvernig
börnum vegnar í lestrarnámi. Það hefur komið
á daginn að grunnurinn að lestrarnámi er lagð-
ur fyrir upphaf skjólagöngu. Því er mikilvægt
að ná til foreldranna og fræða þá um mikilvægi
þess að börnin nái valdi á ýmsum undirstöðu-
þáttum sem mynda grunninn undir farsælt
lestrarnám. Bókin bendir á ýmsar æfingar
sem gott er að vinna með áður en skólaganga
hefst en alla jafna ættu foreldrar ekki að fara
lengra en áhugi barnsins teymir þá. Mörgum
börnum hentar að bíða með hina eiginlegu
bókstafakennslu þangað til skólaganga hefst
en það er svo margt sem hægt er að undirbúa
þau með þótt ekki sé talað um að
færa hina eiginlegu lestr-
arkennslu frá skólanum. Ég vil
mjög gjarnan sjá lestrarnám
sem samfellu milli heimilis,
leikskóla og grunnskóla.“
– Hvernig eiga for-
ráðamenn ungra barna að ná
athygli þeirra með lestur?
„Það snýst um að nýta
hvert tækifæri sem gefst með
barninu, þ.e. þegar barnið sýn-
ir bókstöfum áhuga eða situr
t.d. með bók og flettir. Þá er um
að gera að vera vakandi og búa til
eitthvað skemmtilegt úr því.
Mörg ung börn eiga erfitt með
að sitja kyrr og vera í skólastell-
ingum. Lestrarnámið þarf að
fara fram á forsendum barnsins í
gegnum leik. Í bókinni er fjallað um ýms-
ar aðferðir og leiki sem henta ungum börnum
og með þeim æfingum sem þar eru er hægt að
kveikja í flestum börnum.“
Einstaklingsmiðuð kennsla
– Nú tala margir um að börnum leiðist ef
þau komi læs í skólann. Þau hafi ekkert að
gera fyrsta árið.
„Þetta er bábilja.
Þegar ég var sjálf barn skiluðu heimilin
börnunum gjarnan læsum í skóla. Svo kom
tímabil þegar skólakerfið fór í afneitun og
sagði að foreldrar ættu ekki að kenna börnum
lestur til að þeir trufluðu ekki það sem skólinn
væri að gera. Nú er á hinn bóginn æ meira
miðað við einstaklingsmiðaða kennslu
og þá er unnið með hverju barni í
samræmi við hvar það er statt. Ég
hef því enga trú á því að þau börn
sem eru læs í dag fái ekki að njóta
sín. Það er þá algjör undantekning.
Ég mæli með að foreldrar byrji á æf-
ingum úr köflunum um forstig og hljóð-
greiningu en þær æfingar henta vel
börnum frá fjögurra ára. Það er þó að
sjálfsögðu einstaklingsbundið hvenær
börn eru tilbúin. Hugmyndirnar nýtast
í leik með mömmu, pabba, afa eða
ömmu. Bókin er eins og uppskriftabók.
Hver blaðsíða er sjálfstæð eining þar
sem kynnt er hugmynd að einföldum
leik eða æfingu sem þjálfar tiltekið
atriði.
Sum börn verða utanveltu á fyrstu
stigum lestrarkennslu vegna þess að
undirstöðu vantar og hraðinn er of
mikill í kennslunni þegar komið er í
skólann. Ef það er raunin og börn-
unum gengur ekki vel að ná lestr-
inum í skólanum geta bæði kenn-
arar og foreldrar gefið sér tíma og
komið aftur inn í æfingarnar og þá í
gegnum leikinn.“
gudbjorg@mbl.is
menntun
Bangsabíll og dreki hjálpa við lesturinn
Lestur Kristín Arnardóttir virkjar með léttum æfingum leikgleði barnsins og
sköpunarkraft til að vekja áhuga þess á bókstöfunum og ritmáli.
Sniðugt Stafabangsarnir
hafa sitt hlutverk í kennslunni.
Morgunblaðið/Ásdís
Kántrítónlist hljómar umallt í félagsmiðstöðinni íBólstaðarhlíð 43 þar semungir og aldnir dansa
saman línudans. Fætur snúast fjör-
lega, höndum er klappað og stutt er í
brosið. Fólk úr ýmsum hverfum
Reykjavíkurborgar sem tilheyrir fé-
lagsskapnum „Út og suður“ kemur
saman í þessari félagsmiðstöð einu
sinni í viku hverri og æfir línudans
undir dyggri stjórn Jónu Þórunnar
Vernharðsdóttur. En frá því í febr-
úar hafa í lok hvers tíma bæst í hóp-
inn krakkar á aldrinum 8–9 ára frá
frístundaheimilinu Hlíðaskjóli og þau
læra danssporin af þeim sem eldri
eru. Eftir sameiginlega tímann fá
börnin svo að dansa ein undir stjórn
Jónu áður en þau fá sér hressingu
með hópnum. Sjö og átta ára börn fá
svo að koma á öðrum degi og spila við
þá sem eldri eru.
Allir spjalla saman eftir dansinn
Fyrir þessu samstarfi frístunda-
heimilis barnanna og félagsmiðstöðv-
arinnar í Bólstaðarhlíð 43 standa
tvær ungar konur, þær Sigrún Edda
Sigurðardóttir og Alda Mjöll Sveins-
dóttir, en þær eru nemar í Kennara-
háskóla Íslands. „Þetta er vettvangs-
verkefni hjá okkur og hluti af námi
okkar í Tómstunda- og félagsmála-
fræðum við skólann. Okkur langaði
til að tengja saman kynslóðirnar á
einhvern skemmtilegan hátt og þess-
ir línudanstímar og spilatímarnir
hafa gengið mjög vel og þetta leggst
vel í alla. Krakkarnir eru ótrúlega
fljótir að ná sporunum og fullorðna
fólkinu finnst mjög gaman að leið-
beina þeim. Þetta hefur undið upp á
sig og fólkið héðan úr Bólstaðarhlíð-
inni kom í heimsókn til krakkanna í
Hlíðaskjól núna í apríl. Síðan verður
hápunkturinn vorhátíð hér sjötta maí
og þá ætla krakkarnir að koma hing-
að og sýna línudans. Fólkið sem er í
Út og suður-hópnum er í bleikum
bolum með merki hópsins og mynd af
hatti og kúrekastígvéli og við fengum
að gera alveg eins bláa boli á krakk-
ana. Þannig verða krakkarnir enn
frekar hluti af hópnum. Að loknum
dansinum setjast þau öll saman og fá
sér kaffi og með því og spjalla saman.
Eftir að hafa unnið að þessu verkefni
hlökkum við svei mér þá til að kom-
ast á eftirlaunaaldurinn og hafa tíma
til að læra dans og gera fleira
skemmtilegt.“
Ekkert auðvelt fyrst
Benedikt Júlíusson býr í Grafar-
holtinu en gerir sér ferð í hverri viku
til að dansa í Bólstaðarhlíðinni. Hann
hefur æft línudans í fimm ár og er því
orðinn öruggur með sporin. Hann
var kátur með að stíga línudans með
Arínu Völu og leiðbeina henni með
fótaburðinn. „Mér finnst ljómandi
gott og gaman að hafa krakkana með
og við leiðbeinum þeim eftir bestu
getu. Þau eru alls ekkert feimin við
að dansa með okkur, við höfum þau
fyrir framan okkur og reynum að
stýra þeim í dansinum. Þetta hefur
gengið framar öllum vonum og þau
eru orðin mjög flink,“ segir Benedikt
og neitar því að hafa verið mikill
dansmaður á sínum yngri árum. „Ég
fór bara að dansa eftir að ég varð
gamall.“
Arína Vala Þórðardóttir er átta
ára nemandi í Hlíðaskóla og hefur
verið að læra línudansinn frá því í
febrúar með Benedikt og hinum í
hópnum Út og suður. „Þetta er búið
að vera mjög gaman, ég kunni nú að-
eins í línudansi áður en ég byrjaði
hér en nú er ég búin að læra heil-
mikið. Mér fannst þetta ekkert auð-
velt í fyrstu en svo kom þetta smátt
og smátt. Núna er ég búin að læra
þrjá ólíka línudansa.“
khk@mbl.is
Kynslóðir mætast í línudansi
Morgunblaðið/Eggert
Sporlétt Ester leiðbeinir Völundi í víxldansi.
Kampakát Þau Benedikt og Arína Vala voru glöð í bragði eftir að hafa dansað saman línudans.
Krakkarnir eru ótrúlega
fljótir að ná sporunum
og fullorðna fólkinu
finnst mjög gaman að
leiðbeina þeim.
Í hraða nútímasamfélags
er allt of lítið um að eldri
kynslóðin og sú yngri
skemmti sér saman. En í
Bólstaðarhlíðinni stíga
saman dansinn ungir og
aldnir og málshátturinn
hvað ungur nemur gam-
all temur er þar í fullu
gildi. Kristín Heiða
Kristinsdóttir leit inn á
línudansæfingu.