Morgunblaðið - 05.12.2007, Blaðsíða 20

Morgunblaðið
Tjarnarbíó árið 1978 Húsið var byggt 1913
og var starfrækt sem íshús til ársins 1942. Þá
var því breytt í kvikmyndahús.
verður t.d. hægt að bjóða upp á mánudags-
bíó, halda kvikmyndahátíðir eins og gert hef-
ur verið undanfarin ár, leiksýningar og dans-
sýningar.
„Það er búið að leggja gríðarlega mikla
vinnu í að hanna þetta og gera breytingar og
það er allt vinna sem Sjálfstæðu leikhúsin
hafa unnið,“ segir Gunnar. Þetta verði stór-
kostleg kúvendinga fyrir sjálfstæða atvinnu-
leikhópa, að fá loks einhvern samastað í ver-
öldinni.
Glerskáli yfir portið
Breytingar á húsnæðinu fela m.a. í sér að
glæsilegur glerskáli með veitingaaðstöðu
verður byggður á því svæði þar sem nú eru
ruslageymslur, í porti bak við húsið sem verð-
ur þá yfirbyggt. Gunnar segir stærsta akki-
lesarhæl Tjarnarbíós þann að 30 manns kom-
ist fyrir í anddyri en 230 í sal. „200 manns
hafa þurft að bíða úti í kulda og trekki,“ segir
Gunnar. Það sé ótækt og glerskálinn muni
bæta úr því. Þá verður byggt fjölnota leiksvið,
aðbúnaður í húsinu allur eins og best verður á
kosið og aðgengi fyrir fólk í hjólastólum bætt
sem og eldvarnir.
Gunnar segir húsnæðið eiga eftir að nýtast
mjög mörgum sjálfstæðum leikhópum, ekki
síst þar sem sýningarstöðum í borginni hefur
fækkað. Sjálfstæðu leikhúsin vanti húsnæði
og nú hafi því kalli verið svarað. Húsið verði
fyrst og fremst lyftistöng fyrir atvinnu-
leikhópa.
Framhlið Tjarnarbíós er friðuð og því helst
götumyndin eins og hún er. Húsið á sér
glæsta sögu og er á besta stað í bænum, að
mati Gunnars. „Þetta verður mikil lyftistöng
fyrir miðbæinn.“
REYKJAVÍKURBORG hefur samþykkt að
hefja endurbætur á húsnæði Tjarnarbíós á
næsta ári. Gert er ráð fyrir því að 50 milljónir
króna verði veittar til endurbóta á húsnæðinu
árið 2008 og 100-120 milljónir ári síðar. Sjálf-
stæðu leikhúsin (SL) hafa séð um rekstur
Tjarnarbíós í 13 ár fyrir borgina og er
Gunnar Gunnsteinsson, framkvæmdastjóri
SL, að vonum kátur yfir ákvörðun borgaryf-
irvalda.
„Það á að taka það algjörlega í gegn,“ segir
Gunnar um húsnæðið. Nýtt og endurbætt
Tjarnarbíó á svo að opna snemma árs 2009,
öflug sviðslistamiðstöð þar sem boðið verður
upp á úrvals leik- og kvikmyndasýningar. Þá
Draumur verður
að veruleika
Tjarnarbíói breytt í glæsilega sviðslistamiðstöð
http://www.leikhopar.is/
20 MIÐVIKUDAGUR 5. DESEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
MENNING
KARLAKÓR Reykjavíkur gagn-
tók Færeyinga með söng sínum, en
kórinn hélt þrenna tónleika í Fær-
eyjum um helgina, eina í Klakks-
vík og tvenna í Þórshöfn, auk þess
sem kórinn söng við messu í Þórs-
hafnarkirkju. Í Klakksvík söng
kórinn fyrir troðfullri kirkju; setið
var og staðið í hverju skúmaskoti,
og margir þurftu frá að hverfa.
Sömu sögu var að segja á tónleik-
unum í Havnarkirkju, en prest-
urinn þar sagði að aðsóknin á tón-
leikana í kirkjunni væri met. Það
tók tímann sinn að koma öllum fyr-
ir, og fólk sat jafnvel bak við kór-
inn, við altarisgráturnar, auk þess
sem margir urðu að láta sér nægja
að standa. Á efnisskrá kórsins var
aðventu- og jólatónlist frá ýmsum
tímum.
Lyfti fólki í hæðir
Í frétt Útvarps Færeyja af tón-
leikunum sagði meðal annars:
„Karlakór Reykjavíkur söng af
miklum innileik. Þessi fjölmenni
kór undir stjórn Friðriks Krist-
inssonar söng þekkt jólalög, en
líka meira krefjandi tónlist, eftir
Bach og Schubert. Öllum þeim
sem tókst að rífa sig frá hversdeg-
inum og hlusta var lyft í hæðir.
[…] Tveir söngvarar kórsins sungu
einsöng, annar þeirra sérstaklega
minnti á Pavarotti og önnur stór-
menni söngsins, þegar hann söng
Ave Maria.
Það eina sem hægt er að finna
að tónleikunum var að ekki voru
næg sæti fyrir alla. Af söngnum að
dæma er kórinn framúrskarandi
vel þjálfaður og heildarsvipur tón-
leikanna afburða góður.“
Hjartnæmar móttökur
Að sögn söngmanna Karlakórs
Reykjavíkur voru móttökur Fær-
eyinga einstakar og sérstaklega
hlýlegar. Það var Tórshavnar
Manskór sem var gestgjafi kórs-
ins, og söng með honum í þremur
lögum á tónleikunum. Viðtökur al-
mennings voru sömuleiðis hjart-
næmar og var kórnum vel fagnað
og innilega á öllum tónleikunum,
en tónleikagestir sungu með í
nokkrum jólasálmum sem báðar
þjóðirnar syngja. Færeyingar létu
uppi óskir um að kórinn kæmi
fljótt aftur.
Frægðarför
til Færeyja
Karlakór Reykjavík-
ur setti aðsóknarmet
í Þórshafnarkirkju
Sló í gegn Karlakór Reykjavíkur
Morgunblaðið/Kristinn
Í KVÖLD munu Grafarvogs-
skáldin lesa upp úr nýút-
komnum bókum sínum við
kertaljós. Upplesturinn fer
fram í Grafarvogskirkju, hefst
kl. 20 og munu nemendur úr
Tónskóla Grafarvogs leika
jólatónlist eftir Corelli. Skáld-
in eru Einar Már Guðmunds-
son með bók sína Rimlar hug-
ans, ástarsaga; Sigmundur
Ernir Rúnarsson les upp úr
Guðni – Af lífi og sál; Kristín Marja Bald-
ursdóttir les úr Óreiðu á striga; og að lokum les
Sigurbjörg Þrastardóttir úr bók sinni Blysfarir.
Þetta eru allt nýjar bækur frá höfundunum sem
kenna sig við Grafarvog.
Bókmenntir
Grafarvogsskáldin
lesa upp
Kristín Marja
Baldursdóttir
STÓRSVEIT Reykjavíkur
heldur sína árlegu jólatónleika
í Ráðhúsi Reykjavíkur í kvöld
5. des. kl. 20.30. Þetta er í
fimmta sinn sem Stórsveitin
stendur fyrir jólatónleikum, en
þeir hafa notið mikilla vin-
sælda og hlotið frábæra að-
sókn.
Stjórnandi verður Samúel J.
Samúelsson og einsögvari
verður hinn dularfulli Bogomil
Font. Flutt verða lög af plötunni Majonesjól
sem kom út á síðasta ári og naut mikilla vin-
sælda. Einnig verða flutt klassísk jólalög í stór-
sveitarbúningi. Aðgangur að tónleikunum er
ókeypis og öllum heimill á meðan húsrúm leyfir.
Tónlist
Jólatónleikar í Ráð-
húsi Reykjavíkur
Bogomil Font
í jólaskapi.
MARÍULÖG frá ýmsum tím-
um, eftir íslensk og erlend tón-
skáld, verða á efnisskrá Sel-
kórsins á tónleikum í
Seltjarnarneskirkju í kvöld og
á morgun. „Ég vil lofa eina þá“
er yfirskrift tónleikanna.
Kórinn mun m.a. flytja Mag-
nificat eftir ítölsku tónskáldin
Caldara, Pergolesi (Durante)
og Cimarosa og verk eftir Báru
Grímsdóttur, Sigvalda Kalda-
lóns og Brahms.
Sesselja Kristjánsdóttir mezzósópran og Þur-
íður G. Sigurðardóttir sópran syngja einsöng.
Konsertmeistari er Auður Hafsteinsdóttir og
stjórnandi Jón Karl Einarsson.
Tónlist
Selkórinn flytur
Maríusöngva
Sesselja
Kristjánsdóttir
Eftir Einar Fal Ingólfsson
efi@mbl.is
ÆSA Sigurjónsdóttir listfræðingur
hefur grafið upp mörg hundruð
ljósmyndir eftir hinn kunna sviss-
neska ljósmyndara Werner Bischof
sem hann tók á Íslandi í ágúst
1950. Voru þær notaðar sem kynn-
ingarefni í tengslum við Marshall-
aðstoðina en hafa ekki verið að-
gengilegar í áratugi.
Magnum-samtökin sem Bischof
vann með hafa ekki átt þessar
myndir og heldur ekki sonur ljós-
myndarans sem fer með dánarbúið.
Æsa og Sigrún Sigurðardóttir
menningarfræðingur vinna báðar
við ljósmyndarannsóknir í rann-
sóknarstöðu sem kennd er við
Kristján Eldjárn. Þær munu kynna
rannsóknir sínar í Þjóðminjasafninu
á morgun, fimmtudag, klukkan
14.30.
Æsa kallar fyrirlesturinn Myndir
úr köldu stríði en hún rannsakar
ljósmyndun á kaldastríðsárunum.
„Mér finnst þetta mjög spenn-
andi tímabil, margt er að koma í
ljós. Það er verið að opna gögn víða
og aðgengi að batna og einfaldast.
Ég vildi skoða það sem var að ger-
ast á Íslandi í alþjóðlegu samhengi.
Ég var forvitin um hvað Banda-
ríkjamenn hefðu verið að mynda
hér en margir góðir ljósmyndarar
störfuðu á vegum hersins.
Ég fór til Washington og byrjaði
að leita. Segja má að mér hafi opn-
ast heimur, sem mig grunaði að
væri til en kom mér á óvart. Ég
fann líklega á fimmta hundrað
mynda sem Werner Bischof tók á
Íslandi í ágúst 1950. Fyrir þá sem
þekkja ljósmyndasögu á 20. öld er
þetta hvalreki.“
Myndir Bischofs voru teknar fyr-
ir ECA (Economic Cooperation Ad-
ministration) skrifstofuna í París,
sem sá um að skipuleggja kynning-
arherferðir á vegum Bandaríkja-
stjórnar. Myndirnar voru hluti af
stóru ljósmyndaverkefni í tengslum
við Marshallaðstoðina.
Á forsendum ljósmyndanna
Sigrún Sigurðardóttir menning-
arfræðingur kallar fyrirlestur sinn
Afturgöngur. Ræðir hún um heim-
ildagildi ljósmynda; sannleika,
blekkingu og félagslegt raunsæi.
„Ljósmyndin er ekki sjálfur at-
burðurinn sem hún vitnar um en
hún er heldur ekki einföld end-
urbirting hans og um leið er hún
hvorugt. Hún er eins og vofa eða
afturganga, hvorki raunveruleg né
óraunveruleg, en um leið er hún
hvort tveggja,“ segir Sigrún. „Ég
er að fást við ljósmyndir af fólki
sem er flest dáið, er að ákveðnu
leyti að vekja það til lífsins. Reyna
að segja sögu sem hefur aldrei ver-
ið sögð.
Eitt af markmiðum mínum er að
gera tilraun til að skrifa ljós-
myndasögu á forsendum miðilsins
sjálfs. Þetta er eins konar tilraun
til að svara þeirri spurningu hvern-
ig hægt sé að nota ljósmyndir sem
heimildir án þess að þvinga þær
inn í þá umgjörð sem textinn býr
til.“
Sigrún hefur meðal annars rann-
sakað myndir Guðbjarts Ásgeirs-
sonar af börnum við vinnu á tog-
urum og myndir sem Ari Kárason
tók um miðja 20. öld en „með
myndum sínum af verkafólki og líf-
inu í Reykjavík tókst honum að
leysa upp mörk heimildaljósmynda
og listrænna ljósmynda.“
Sögulegur hvalreki
 Hundruð ljósmynda Werners Bischofs frá Íslandi komin í leitirnar
 „Ljósmyndin er eins og afturganga,“ segir Sigrún Sigurðardóttir
Morgunblaðið/Einar Falur
Ljósmyndafræðingar Sigrún Sigurðardóttir og Æsa Sigurjónsdóttir vinna
báðar við ljósmyndarannsóknir í rannsóknarstöðu Kristjáns Eldjárns.
SVISSNESKI ljósmyndarinn Werner Bischof fæddist árið 1916. Á stríðs-
árunum starfaði hann sem stúdíóljósmyndari en þegar styrjöldinni lauk
tók hann að ferðast um Evrópu á reiðhjóli með myndavél til að skrá mann-
líf í álfunni. Fersk sýn hans sló í gegn. Hann var einn af fyrstu ljósmynd-
urunum til að ganga til liðs við Magnum-ljósmyndarahópinn og myndaði
víða um heim. Varð Bischof einn af fremstu ljósmyndurum eftirstríðs-
áranna. Ljósmyndirnar sem hann tók fyrir ECA-stofnunina á Íslandi árið
1950 hafa ekki verið kunnar til þessa en stofnunin hefur varðveitt film-
urnar og myndirnar. Bischof lést í bílslysi í Andesfjöllum árið 1954, 38 ára
gamall.
Hver var Werner Bischof?