Skinfaxi - 01.03.1928, Qupperneq 2

34
SKINFAXl
er að rannsaka hin andlegu öfl, og áhrif þau, seni orka
á andlegan þroska mannsins, og raunar líka þann lík-
amlega, því að fleslir telja auðveldara að fara þar nær
liinu rétta. En hitt munu flestir sammála um, að upp-
eldið ræður mestu um liversu heilhrigðir, starfshæfir
og giftusamir einstaklingarnir verða, og sú þjóð, sem
á flest af sannmentuðum og vel þroskuðum mönnum,
hlýtur að verða hamingjusamasta þjóðin í heimi.
Of lítið liefir verið unnið að því að rannsaka hvernig
skólastarfsémi og önnur uppeldisaðferð, sem notuð
hefir verið hér á landi, hefir mótað þjóðarþroska ís-
lendinga. Er þó vart hægt að benda á þarfara rann-
sóknarefni. j?ó hér verði bent á þetta efni með örfáum
orðum, er auðvitað langt frá því, að það geti nokkur
rannsókn heitið.
Alkunnugt er, að uppeldisstarfsemi fornmanna var
næsta einliæf, þar eð þeir miðuðu hana mest við hreysti,
dirfsku, Iiarðfengi og hugprýði. En hvað scm annars
kann að mega segja um sanngildi íslendingasagna,
nnm ástæðulaust að efast um að hreystidýrkun þeirra
hefir átt mikinn þátt í þvi, að halda við karlmensku
þjóðarinnar um langan aldur. Mjög er lærdómsrikt að
atliuga, hversu trúarhugmyndir fornmanna hafa haft
áhrif á uppeldismál þeirra, hugsunarhátt og athafnir,
og liins ber líka að gæta, að þótt landnámsmenn okkar
og gullaldar-búar væru ólæsir og óskrifandi og legðu
sem aðrir Norðurlandabúar í þá daga fremur litla rækt
við hið andlega uppeldi, hafa þeir þó hugsað spaldega
um ýms efni og kunnu vel að meta vitsmuni og þekk-
ingu. Ljóðagerð þeirra er víðfræg, og hæði hennar
og margs annars vegna lögðu þeir hina mestu rækt við
sagnfræði og goðafræði. J?á var lagaþekking ærið nauð-
synleg höfðingjum og raunar öllum, sem einhvers voru
ráðandi, enda er víst að fornmenn hafa lagt mikla
slund á lögfræði. ]>jóðfélagsskipunin og ekki síst þing-
haldið hefir átt mikinn þátt i því að kenna mönnum