Neisti - 20.08.1984, Blaðsíða 9

Nicaragua
RÍKISST JÓRN
VERKAMANNA
OG BÆNDA
eftir Má Gudmundsson
Virk þátttaka Qöldans er lífæö Sandinistasgómarinnar. Myndin sýnir sjálftxaöaliöa viö kaffiupp-
skeru hlýöa á skýrslu um efnahagsmál.
19. júlí voru fimm ár liðin frá því að
Somoza alræðinu var steypt í Nicara-
gua með allsherjaruppreisn fjöldans
og vopnaðri baráttu undir forystu
FSLN, eða Sandinistanna eins og við
köllum þá yfirleitt. Til valda komst
ríkisstjórn verkamanna og bænda.
Sandinistamir höfðu forræði í stjóm
landsins, en Sandinistahreyfingin er
framvarðarflokkur byltingarinnar í
Nicaragua. Þessir atburðir vom upphaf
fyrstu sósíalísku byltingarinnar á megin-
landi Mið-Ameríku. í því fólst sögulegt
mikilvægi þeirra. Af því stafar ódrep-
andi áhugi bandarísku heimsvaldastefn-
unnar á því að brjóta þessa byltingu á
bak aftur. Og af því stafar áhugi okkar á
þessum atburðum. Það er þess vegna
sem við gefum þeim mikið rúm í Neista.
Þeir hafa heimssögulegt mikilvægi.
Með hemaðarsigri Sandinistanna yfir
Somozaistunum var kúgunartækjum
hins kapítalíska hálfnýlenduríkis í
Nicaragua gjöreytt. í staðinn kom her
Sandinistanna sem hafði allt annað
stéttarlegt eðli og uppmna en her
Somoza. Her Sandinista var her verka-
manna og bænda, sem laut byltingar-
sinnaðri forystu Sandinistanna. Þetta,
ásamt virkjun fjöldans í landinu tryggði
að hin nýja ríkisstjóm var byltingar-
stjóm verkalýðs og bænda í Nicaragua.
Ríkisstjórn verkamanna
og bænda?
Hugtakið „ríkisstjóm verkamanna
og bænda“ hefur ákveðna skýrt afmark-
aða merkingu. í stuttu máli má segja, að
ríkisst jóm verkamanna og bænda sé rík-
isstjóm sem er óháð heimsvaldastefn-
unni og borgarastéttinni, en byggir þess
í stað á virkjun fjöldans. Ríkisstjóm
verkamanna og bænda tekur afstöðu
með verkalýð og bændum í stéttabarátt-
unni við heimsvaldastefnuna og eigin
borgarastétt, og hefur forystu fyrir þeim
í þeirri baráttu og beitir sér fyrir ráðstöf-
unum verkalýð og bændum til hagsbóta,
svo sem eins og á sviði menntunar (lestr-
arkunnátta), heilsugæslu, kjarabaráttu
o.s.frv.
Þótt slík ríkisstjóm hafi komist til
valda, þýðir það ekki að nýtt verkalýðs-
ríki hafi komist á fót. Borgarastéttin
hefur enn umtalsverð völd í framleiðsl-
unni og einkaréttur á framleiðslutækj-
um er ráðandi form. Markaðurinn er
enn meginás efnahagslífsins, en ekki
áætlunarbúskapur. Borgarastéttin er
enn til sem stétt og hún getur jafnvel
ráðið yfir umtalsverðum áróðurstækj-
um, eins og dæmi er um frá Nicaragua,
þar sem stærsta dagblað landsins er enn í
höndum borgaralegra afla. Viðkomandi
land, sérstaklega þegar um hálfnýlendu
er að ræða, er enn undirorpið stjóm-
lausum duttlungum heimsmarkaðarins,
sem ræðst af heimsvaldasinnuðum af-
stæðum.
Það sem gerist við valdatöku ríkis-
stjómar verkamanna og bænda, er að
þessar stéttir hafa náð pólitískum völd-
um, en borgarastéttin heldur enn
efnahagslegum völdum sínum. Fulltrúar
verkalýðs og bænda em við völd og beita
þeim þessum stéttum í hag, en efnahag-
urinn er enn kapítalískur. Slíkt ástand
getur ekki varað að eilífu. Annað hvort
nota hinar undirokuðu stéttir þessi völd
sín til þess að brjóta endanlega á bak
aftur stéttarveldi heimsvaldasinna og
innlends auðvalds og koma á fót verka-
lýðsríki, þ.e. borgarastéttin er upprætt
sem stétt, framleiðslutækin em tekin úr
höndum hennar og komið er á fót sósíal-
ískum áætlunarbúskap; eða borgara-
stéttin notar efnahagslegan styrk sinn til
að ná pólitískum völdum á ný. Hversu
langt umskiptatímabilið er á milli þess
að ríkisstjóm verkamanna og bænda
kemst til valda og að verkalýðsríki
kemst á fót, verður ekki sagt fyrirfram.
Það ræðst af aðstæðum á hverjum stað,
eðli forystu byltingarinnar o.s.frv.
Við lítum því þannig á að við völd í
Nicaragua sé ríkisstjóm verkamanna og
bænda, en að verkalýðsríki hafi enn ekki
Framfiakf i niestu sídu.
9