Iðnneminn - 01.03.1997, Blaðsíða 7

Borgar sig að vera í
hagsmunafélagi?
Frjáls félaga aðild. Hvað er nú það gæti
einhver spurt. En þeirri spurningu er ekki fljótt
svarað. Þessi mál hafa verið ofarlcga í
umræðunni síðustu daga bæði úti í
atvinnulífinu og einnig nú síðast inni í skólum
með tilkomu nýrra ffamhalds-skólalaga þar sem
segir “að hverjum sé frjálst að velja um hvort
hann er í nemendafélagi eða ekki”. Að
sjálfsögðu cru það mannréttindi að fá að velja
um félagsaðild eða ekki þ.e. “Hver maður hefúr
frjálst val um það hvort hann er í nemenda-
félagi eða ekki”. Þetta hefur alltaf verið svona
og hafa nemendur alltaf getað sagt sig úr nem-
endafélagi sínu innan ákveðins tíma. Það er
bara spurnin um hvernig hlutirnir eru fram-
kvæmdir.
Það hefúr sýnt sig í gegnum tíðina að fólk
virðist ekki hafa hugmynd um það hver réttur
þeirra er fyrr en á þarf að halda og oft er það of
seint um rassinn gripið. Það hefúr sýnt sig í
gegnurn tíðina að fólk er alltaf tilbúið að þiggja
en ekki tilbúið að gefa, hvað þá borga fyrir
veitta þjónustu. Kom það vel í ljós er stofnað
var til skipti-bókamarkaðar fyrir nemendur í
Iðnskólanum í Reykjavík nú nýverið. Þar voru
allir til í að gera góð kaup þ.e. selja okkur
bækurnar og kaupa svo aðrar. Þetta var því
miður ekki hægt og urðu sumir að taka við
bókum til baka sem ekki seldust. Það stóð ekki
á svari frá nemendum er skömmuðust yfir því
að aldrei væri opið og við hefðurn ekki drullast
til þess að selja bækur þeirra. Það hefði verið
auðsótt mál að standa fyrir alvöru markaði ef
einhveja áhættu hefði verið hægt að taka en svo
var ekki þar sem ekki var um neina peninga um
að ræða til þess að borga út með.
Nemendur í Iðnskólanum í Reykjavík eru
tæpir 1500 nú á vorönn en aðeins 480
nemendur skráðu sig í Nemendafélagið. Með
400 nemendur x 1600 krónur í nemendagjöld
= 640,000 krónur er ekki mikið hægt að gera.
Við hefðum t.d. getað selt nýjar bækur til
nemenda á talsvert lægra verði en nú er hjá
Iðnú, þar sem við hefðum fengið þær í
heildsölu eða greitt þær niður til nemenda.
Nú Iangar mig til þess að koma að kjarna
málsins því margir hafa spurt mig sömu
spurningar hvað eftir annað. Það er “Hvað fæ
ég fyrir peningana sem ég set í skólafélagið”:
Því er ekki fljótt svarað og held ég oft að fólk
geri sér ekki grein fyrir því hver staða þess er
utan hagsmunagfélags og þá um leið utan
Skólagfélagsins. Nú get ég eingöngu talað fyrir
rninn munn en ekki neins í Skólafélagi
Iðnskólans í Reykjavík. Fyrst skulum við þó líta
á nokkrar staðreyndir sem vert er að hafa í
huga. Iðnnemar eru nokkuð af öðrum meiði
en aðrir nemendur sem stunda nám hér á landi
því meðalaldur þeirra er í kringum 23,5 ár og
hafa flestir þeirra lokið öðru námi og þá oft
stúdentsprófi þegar þeir hefja iðnnám. Innan
þessara raða er oft fjölskyldufólk eða pör þar
sem bæði eru í námi eða annar maki er
fyrivinna. Ekki má þó gleyma þeirn mikla fjölda
sem stundar almennt nám hér við skólann og
allir þeir sem eru í námi tengdu iðnnámi.
Astæða þess að ég fer út í þessa sálma er sá að
sýna hversu fjölbreyttur og aldursskiptur hópur
iðnnemar eru í raun og hagsmunir þeirra
misjafnir. Getur maður ekki annað en spurt sig
hvers vegna jafn fáir skrái sig í skólafélagið. Er
það af fjárhagslcgum ástæðum eða félagslegum.
Því verður að sjálfsögðu ekki svarað hér, en
hinu er þó hægt að svara sem er varðandi
réttindastöðu þeirra sem ekki eru í SIR
(Skólafélagi Iðnskólans í Rcykjavík).
SIR er aðili að eftirtöldum félögum: FF, FÍN
og INSÍ. Of langt mál yrði að fjalla ítarlega um
þau öll svo mér finnst nægja að kynna hvert
þeirra lítillega.
SIR er hagsmunafélag nemenda við
Iðnskólann í Reykavík og eru ýmis mál sem
koma inn á borð félagsins svo sem kvartanir
undan kennurum, kennslu og kennslugögnum,
hefúr félagið aðstöðu til þess að sinna slíkum
málum. SIR hefúr fulltrúa í skólanefnd sem sér
um ráðningu kennara og samskipti rnilli skólans
og Menntamálaráðuneytisins. Einnig hefúr
SIR fúlltrúa í skólastjórn sem sér um daglegan
rekstur skólans. SIR hefúr einnig fúlltrúa í
mötuneytisnefnd sem sér um rekstur
mötuneytis sem er að hluta í eigu SIR. Af þeim
sökum hefúr staða nemenda breyst á þann veg
að þeir sem ekki eru í SIR eiga á hættu að þurfa
að borga hærra verð fyrir þá þjónustu sem
mötuneytið veitir bæði hvað varðar matsal og
mötuneytið sjálft. Einnig er rekið innan SIR
félagsaðstaða sem nú er verið að stækka og
verður hún staðsett á neðstu hæð skólans. Þar
verður til húsa skrifstofa SIR ásamt
félagsaðstöðu sem saman stendur af
vinnusölum fyrir félagsmenn, aðstöðu fyrir
ýmiskonar afþreyingu svo sem leiki og tónlist,
myndbandagerð, klúbbastarfsemi o.fl. Þetta
verður eingöngu í boði fyrir félagsmenn ásamt
því að skemmtanir og böll sem SIR stendur
fyrir, verða mun ódýrari fyrir félagsmenn en
aðra. Þetta á einnig við um aðra skóla og er
samvinna mikil í þessum efnum innan FF
(Félag framhaldsskólanna) sem er einskonar
samskiptamiðstöð með alla framhaldsskólana
innanborðs nema Verslunarskóla Islands. Á
vegum þessara samtaka eru haldnar ýmsar upp-
ákomur svo sem söngvakeppni, spurninga-
keppni ofl. Einnig eru skipulagðir tímar fyrir
skemmtanir og böll innan skólanna. Með
öðrum orðum er þetta aðal samskiptamiðstöð
allra framhaldsskólanna. Eins og áður segir
gildir það að ef þú ert ekki félagi í nemenda-
félagi þíns skólafélags þarft þú að borga um-
talsvert hærra gjald inn á allar uppákomur, þar
með talin öll þau, böll sem haldin eru í þínum
skóla sem og öðrum, því samvinnan er alger á
vegum FF.
SIR á helming í FIN (Félagsíbúðir Iðnnema)
á móti INSI með eignir upp á tæpar
38,000,000. Félagíbúðir Iðnnema eru reknar
sem séreignafélag mcð íbúðir og herbergi bæði
fyrir einstaklinga, pör og barnafólk þar sem
félagar í INSI og SIR geta sótt um leiguíbúð
sem hentar þeim hverju sinni.
INSI (Iðnnemasamband Islands) er svo það
hagsmunafélg sem sér um flest það sem snýr að
kjara- og réttindamálum iðnnema. Þeir nemar
sem ekki eru í SIR eru ekki í INSI og fá því
enga þjónustu varðandi réttindamál sín og
dettur mér strax í hug nemar í hárgreinum sem
alla tíð hafa átt í útistöðum við meistara sína.
Hafa sumir verið látnir þvo þvott eða fara út
með hund meistaranna eða þaðan af verra.
Einnig ber að nefna kjarakannanir sem hafa haft
það í för með sér að nemum er borgað rétt
kaup og farið sé með þá eins og fólk en ekki
eins og skepnur. Þar sem kokkanemar eru
grýttir með diskum, bakarnemar eru látnir
vinna eins og skepnur og fá vart hvíld, nemar í
byggingagreinum eru látnir sópa, hreinsa
timbur og aðra vinnu sem ekki er til að auðga
hæfni þeirra sem iðnaðarmenn.
Að lokum er það þess virði að vera í
skólafélagi eða hagsmunafélagi ?
I ð n n e m i n n
7