Vikan - 28.08.1952, Blaðsíða 10

10
VIKAN, nr. 33, 1952
- HEIMILIÐ -
BER □G BERJAFERÐIR
Útlit fyrir mikil ber í ár.
Nú er kominn timi til að senda
ella fjölskylduna í berjamó, draga
gamlar krukkur og flöskur fram í
dagsljósið, setja upp stærstu svunt-
una á heimilinu og hefjast handa.
Ber eru bæði holl og góð fæða. Ef
við t. d. fiettum upp bláberjum I
næringarefnatöflunni i „Lærið að
rnatbúa" eftir Helgu Sigurðardóttur
stendur þar:
Eggja- Kol- Hita-
hvíta vetni einingar
Bláber 0.8 12.0 27
Taflan er miðuð við 100 gr. af
fæðutegundunum. Ef við flettum við
blaðinu fáum við að vita að í blá-
berjum er líka 31 mg. af Kalcium
og 42 mg. af Fosfor.
Þetta eru ágæt rök þegar verið er
að reka fjölskylduna af stað í berja-
mó. Þegar það hefur tekizt er erfið-
asta þrautin unnin, þó þá sé eftir að
finna berin og geyma þau til vetr-
arins.
Ef þú býrð í Reykjavík er hið
fyrrnefnda auðvelt, því bæði Orlof
h.f. og Ferðaskrifstofa ríkisins munu
efna til berjaferða í haust. Ferða-
skrifstofan hefur ekki getað gefið
nákvæmar upplýsingar um sínar
ferðir, en VIKAN hefur í þessu sam-
bandi átt tal við Ásbjörn Magnús-
son, forstjóra Orlofs h.f.
Berjaferðir Orlofs h.f.
Ásbjörn hefur verið að athuga
berjalöndin og tryggja sér leyfi til
tínslunnar. Hann segir af útlit sé
fyrir að mikið verði af berjum í ár.
Orlof hefur þegar ákveðið að efna
til berjaferða á tvo staði, en líklega
verður farið víðar og gefur skrif-
stofan í Hafnarstræti nánari upplýs-
ingar þegar það er ákveðið.
Þórsmerkurferð: 1 byrjun mánað-
arins var þegar komið mikið af berj-
um á Þórsmörk og mun Orlof þess
vegna halda uppi sameiginlegum
Bláberjabúðingur
með rjóma.
% 1. rjómi. 4—5 matsk. af
1 pk. matarlím. bláberja-
1 dl. vatn. mauki.
Matarlímið er hrært út
með helmingnum af vatninu
og brætt yfir gufu. Það sem
eftir er af vatninu er svo
hrært út í matarlímið. Blá-
berjamaukinu hrært út í
þeytta rjómann. Nú er mat-
arlíminu hrært út í, þegar
það er orðið mátulega kalt.
Látið í skál og skreytt með
þeyttum rjóma.
fjalla- og berjaferðum um helgar í
haust.
Vegna þurrkanna hefur verið hægt
að komast á bílum alla leið í Húsa-
dal og gerir skrifstofan ráð fyrir
að hægt verði að halda því áfram
fiam í lok september.
Farið verður á laugardegi, gist í
tjöldum og komið aftur á sunnudags-
kvöld. Fólk þarf að hafa með sér
mat og annan útbúnað, en skrif-
stofan hefur hitunartæki. Líka er
hægt að fá tjaldpláss, ef um það er
beðið.
Slíkar ferðir hafa kostað 150 kr.,
Krækiberjasúpa.
y2 kg. kræki- 50 gr. kartöflu-
ber. mjöl.
1 yz 1. vatn. 1 dl. kalt vatn.
100 gr. sykur. Heill kanell.
Berin eru hreinsuð og soð-
in í vatni með kanel í 20—30
mín., síðan síuð. Kartöflu-
mjölið hrært í köldu vatni,
hrært út í súpuna þegar hún
sýður og suðan látin koma
upp aftur. Sykur látinn í eft-
ir vild. Borðað með tvíbökum.
en reynt verður að halda kostnaðin-
um niðri, eftir því sem við verður
komið.
Á Þórsmörk er mest af kræki-
berjum.
Fólk getur svo valið um, hvort
það vill ganga á fjöll og skoða sig
um eða tína ber.
Kjósin: 1 Kjósinni er bæði mikið
af krækiberjum og bláberjum. Orlof
mun halda uppi berjaferðum þangað
í haust. Þá verður farið að morgnl
og komið að kvöldi. Fólk verður að
hafa með sér nesti. Ferðirnar munu
kosta um 40 kr., en það er talsvert
ódýrara en að taka áætlunarbila.
Geymsla berjanna.
Algengast er að búa til saft úr
krækiberjunum, en geyma bláberin
heil.
Það er ákaflega fljótlegt að búa
til saftina, ef berjavél er til á heim-
ilinu, því hún kremur berin og síar
hratið frá. 1 þessa hreinu saft er
svo látið pund af sykri á móti einum
potti af saft og það hitað upp í 80°.
Hratið má svo sía í sigti, blanda
þessa nýju saft jafnmiklum sykri og
hina og sjóða hana í 10 mínútur. Ef
berjavél er ekki fyrir hendi, má nota
hakkavél, en þá verður að sía hrat-
ið frá strax.
Nú þurfa flöskurnar að vera til-
búnar, hreinar og þurrar. Ef þær eru
með skrúfuðum tappa, má bara loka
þeim, annars er gott að væta bóm-
ullarhnoðra í betamon og stinga hon-
um ofan í flöskustútinn áður en
korktapinn er settur í. Þá þarf lika
að lakka yfir tapann.
Bláberin má geyma heil í ís. Þá
er sykri stráð yfir berin og þau vaf-
in í sellofanpapptr.
Þeir sem ekki hafa aðgang að ís-
hólfi ættu að hræra berin saman við
sykur, pund á mðti pundi og geyma
þau í krukkum. Um veturinn má svo
hafa þau í ábæti eins og þau eru í
krukkunni og bera þeyttan rjóma
með.
Börnunum líður vel á nýja barnaheimilinu í Laugarási
Þegar komið er í nánd við Skál-
holt sér maður e. t. v. eitthvað enn
merkilegra en margra alda gamlan
skurð, því þarna koma marserandi
60 útitekin og hraustleg Reykja-
víkurbörn. Það er helmingur þeirra
barna sem í sumar dvelja á nýja
barnaheimili Rauða Kross Islands í
Laugarási í Biskupstungum.
Þetta barnaheimili á sér sögu. Hún
hefst 1940, þegar Rauði Kross Is-
lands fór, ásamt öðrum aðilum, að
koma börnum á öruggan stað úti í
sveitunum. ÖU stríðsárin var þessu
starfi haldið áfram með aðstoð ríkis
og bæjar, þó við mikla erfiðleika
væri að etja. Sveitaheimilin voru of
langt í burtu og barnaheimilin rekin
i óhentugum skólahúsum.
Á 20 ára afmæli Rauða Krossins
1944 var svo hafizt handa um að
koma upp barnaheimili, sem byggt
væri sérstaklega í slíkum tilgangi.
Byggingarnar voru áður sjúkra-
hús Bandaríkjahers og stóðu við
Hafravatn. Rauði Krossinn fékk þær
að gjöf frá ríkinu og flutti þær að
Laugarási í Biskupstungum, því þar
er hentugur staður fyrir slikt heim-
ili: gnægð af heitu vatni, myndarlegt
bú, sem getur útvegað heimilinu það
sem með þarf, læknir situr í Laugar-
ási og staðurinn er hæfilega langt frá
Reykjavík. Flutningurinn átti auð-
vitað að ganga fljótt og kosta lítið,
en nú mun kostnaðurinn vera orð-
inn um 1800.000 kr. og heimilið tók
ekki til starf fyrr en 5. júlí í vor.
Þegar komið er f hlað I Laugar-
ási rekur maður fyrst augun í böm,
börn að vega salt, börn að róla og
börn á hlaupum upp allar hlíðar.
Þarna er annar 60 bama hópur, sem
f dag leikur sér í kringum húsið en á
morgun verður sendur í gönguferð
eins og hinn hópurinn, sem þá verð-
ur heima.
Byggingin er 10 smáhús og innan-
gengl í þau öll. Fyrst er komið inn í
tvo stóra sali. Annar er ætlaður
börnimum til að leika sér í þegar
vont er veður, en í hinum em mi3-
jafnlega lftil borð og stólar. Þar geta
3 ára börnin setið eins og þeim hent-
ar og 8 ára bömin komið sér þægi-
lega fyrir meðan þau em að borða.
Flest borðin og rúm barnanna eru
smíðuð í Reykjalundi. Svefnskál-
arnir em fjórir, tveir fyrir drengi
og tveir fyrir stúlkur. Rúmin em 30
í hverjum skála og hvert barn hefur
litinn skáp undir dótið sitt. Fram-
an við dymar standa 30 tannburst-
ar og glös í snyrtilegum röðum og
þar em lágir vaskar til að þvo sér
úr. Fóstrurnar tvær hafa lítið her-
bergi við endann á hverjum svefn-
skála. 1 eldhúsinu em öll nýjustu
þægindi og innar af því kæliklefi.
I þvottahúsinu stendur þvottakonan
við þrjár þvottavélar og í næsta her-
bergi bíða strauvélarnar eftir þvott-
inum. I starfmannahúsinu er her-
bergi með þrem litlum rúmum og
rúmi fyrir hjúkmnarkonu, ef veik-
indi bera að höndum. Til þess hefur
enn ekki komið, en þar er ein fóstran
að líma heftiplástur á meiddan fing-
ur.
Rekstur heimilisins er í höndum
Reykjavíkurdeildar Rauða Krossins.
26 starfsmenn eru þar í sumar, 23
stúlkur, forstöðukonan Ingibjörg
Ingólfsdóttir frá Fjósatungu, Þórður
Kristjánsson kenr.ari og vélamaður.
50 hestafla dieselrafstöð sér hús-
inu fyrir rafmagni og nægilegt heitt
vatn er þar á geymi. 1 þurrkunum
í sumar varð heimilið vatnslaust og
varð í skyndi að leggja leiðslur í
annað vatnsból. Á meðan var varla
hægt að þvo börnunum, þeim til mik-
illar ánægju.
Bömin dvelja á heimilinu í 8 vik-
ur í sumar, en hvað á að gera við
bygginguna hinn hluta ársins? Því
eru nú forráðamenn heimilisins að
velta fyrir sér. Af nógu er að taka
hvort sem það verður heimili fyrir
vangæf börn, hvíldarheimili fyrir
þreyttar mæður eða jafnvel fyrtr
þreytta þingmenn og bæjarfulltrúa,
eins og Gunnar Thoroddsen borgar-
stjóri stakk upp á, en þeir gætu borg-
að fyrir sig með því að planta trjám.
Húsakynnin eru líka mjög hentug,
ef koma þarf mörgum börnum úr
bænum I skyndi eða sem sjúkrahús
ef á þarf að halda.
Það er auðséð að börnunum líður
vel í sveitinni. Þau hafa flest þyngst
þennan tíma, sem þau eru búin að
vera þar. Allt er gert til að hafa
ofan af fyrir þeim t. d. er þar til
kvikmyndavél og von á filmum, sem
hægt verður að sýna þegar fer að
versna I veðri og börnin verða að
vera meira inni. Þegar ráðskonan
yar spurð, hvort börnunum væri
nokkuð kennt, svaraði hún: „Nei,
en þegar maður er úti að ganga með
þau, er auðvitað reynt að tala um
blómin og þess háttar." Er hægt að
finna betri kennsluaðferð ?
SPAKMÆLI
Sérhver þjóð býr við það stjóm-
arfar, sem hún á skilið. — Joseph
de Maistre.
Óhófið verður lýðræðisríkjunum
að falli, en fátæktin einræðisríkj-
unum. — Montesquieu.
Dýragarðurinn
Maðurinn með uxasvipinn vinnur mikið og er
óþreytandi við að skemmta sér. Metnaðargjarna
kona, þetta er maður við þitt hæfi (þ. e. ef heilsa
þín þohr það).
«
\