Menntamál - 01.05.1952, Side 22

60
MENNTAMÁL
mörgum greinum öðrum. Menn eru að rembast við að
segja sína ögnina um alla hugsanlega hluti, flenna sig yfir
gríðarlegt efni, svo að ekkert sé nú eftir á jörðu eða í, sem
börnin kunni ekki einhver skil á. Sú röksemd, sem að fram-
an greinir, er einskisnýt frá fræðilegu sjónarmiði, þar eð
ekki er á það bent, hvers vegna menn eigi að kunna skil
á þessum efnum, og frá. hagnýtu sjónarmiði er hún einnig
einskis virði, þar sem fjöldi fólks lifir ágætu lífi — svo
furðulegt sem það er — án þess það þekki frævla.
Marðmið kennslunnar í náttúrufræðum hlýtur að verða
háð persónulegum viðhorfum hvers einstaks kennara, en
samt má fullyrða, að höfuðmarkmiðið eigi ætíð að vera það
að vekja undrun barnanna á hinni dásamlegu og dularfullu
náttúru, sem breiðir faðminn alls staðar út kringum þau.
Mörgum mönnum verður lífið fátæklegt og leiðigjarnt af
þeim sökum, að sjáandi sjá þeir ekki og heyrandi heyra
þeir ekki. í huga þeirra er tréð ekkert annað en tré og blóm
aðeins blóm, það láta þeir sér nægja. En ef menn hafa
eitt sinn öðlazt sjónina, munu þeir komast að raun um, að
hin minnsta ögn í náttúrunni er furðuverk og hreinasta
ráðgáta, mönnum skilst, yfir hvílíkri auðlegð heimurinn á
að búa. Ef athyglin er aðeins vakin á einu litlu atriði, get-
ur af henni sprottið slíkur áhugi, að hún læsi sig um víð-
ar lendur.
Oft er á það minnzt, að skólanámið eigi ekki að miða að
fræðslu einvörðungu, heldur og að uppeldi. Til þess eru fá-
ar greinar jafnvel fallnar og náttúrufræði. Það eitt, að
áhugi er vakinn á einhverju atriði, er stórlega mikils virði.
Áhuginn lífgar og örvar allt andlegt líf, og áhugi á nátt-
úrunni mun áreiðanlega í flestum tilfellum boða nokkuð
gott, en þó eru þess nokkur dæmi, að hann veslist upp í söfn-
unarsýki eða ókrjálega efnishyggju.
Þetta mál horfir einnig annan veg við. Eftir að mann-
kindin hefur brotizt til valda yfir dýrum merkurinnar, eru
þau velflest orðin hjálparvana. Óttinn og flóttinn eru fyrstu