Skírnir - 01.01.1931, Blaðsíða 52
46
Latínuskólinn 1872—78.
| Skirnir
nokkuð við samanburðarmálfræði og að »derívera« orð,
sem við kölluðum það. Mikið mátti af því læra, en stund-
um varð að fresta svörum til dagsins eftir, og var það
vorkunn. Stöku piltar með dálitlum gárúngshætti bjuggu
stundum, að sagt var, stöku orð til, og báðu Gísla að
»derívera«, og varð þá lítið úr því. Hann og Jón rektor
gáfu út brot (byrjun) af brjefum Hórazar í þýðingu. Þýð-
ingin er nrjög góð, en ekki veit jeg, hve mikinn þátt Gísli
átti í henni; en neðanmáls fylgdu heljarmiklar skýríngar á
orðum og hlutum, og það mun vera mest eftir Gísla; það
sver sig í ættina. Höraz þarf mikilla skýringa, en hjer báru
þær frummálið alveg ofurliði, og þessi víðátta olli því víst
mest, að aldrei kom nema byrjunin. Gísli var, einsog drep-
ið var á, mjög gjarn að segja sögur og skrýtlur. Það gerði
hann og oft í tímunum, það var þá ætíð eitthvað, sem
lexían gaf tilefni til og átti að vera henni til skýríngar.
En úr þessu urðu oft heilar ræður og samræður, sem mest
af stundinni fór í. Þegar þá voru eftir 5—10 mínútur og
mest öll lexían eftir óyfirfarin, varð sá, sem skástur var,
að þýða hana og vera mjög skjótorður. Þetta var kallað
»að tafsa«, »hver getur nú tafsað, kall minn« (þetta var
hans orðatiltæki). Það þarf engrar skýríngar, að hjer var
um annmarka á kensluaðferðinni að ræða. Afleiðingin af
þessu gat orðið til þess, að menn höfðu ekki lesið svo
mikið, sem lesa skyldi, t. d. til miðvetrarprófs. Þar af gerð-
ist saga sú, sem nú skal sögð. Einn góðan veðurdag í
janúar skyldi haldið próf i grísku (Austurför Kyrosar) í
3. bekk A; jeg var þá í 2. bekk. Þá kvisaðist alt í einu
um bekkina, hve herfilega þeir, er fyrst voru prófaðir,
hefðu staðið sig, en það voru »dúxarnir«. Það leið ekki á
löngu, að allir vissu, hvernig í þessu lá. Allir »gatificer-
uðu«, hver öðrum ver, eftir þvi sem neðar dró, og kvað
svo ramt að, að einn var i vafa um, hvað kai (— og) þýddi.
Það var augljóst, að þetta voru samantekin ráð til þess
að sýna ófullkomlegleik kenslunnar fram að jólum. Jeg
kom inn i bekkinn, meðan prófað var, og þar sat Gísli,
þrútinn af móði, en stilti sig hreystilega. Hvað úr þessu