Kirkjuritið - 01.06.1967, Page 75

KIR KJURITIÐ
313
slíkt sé öllu minna undir yfirborðinu — vegna Jwingana,
er 'iún (sem félagsleg stofnun og án þess að gera sér nógu
bóst livað liún var að gera) liefur beitt samvizkur og lijörtu
emstaklinga með trúarfræðilegum reglum sínum og öðru því
11111 líku. Hún liefur knúið milljónirnar, tugmilljónirnar, til
Jatninga, sem aðiljunum voru ekki nógu eðlilegar -— til að
Jaia meiru en aðilinn gat skynjað — knúð milljóna liundruðin
ld að játa, sem eigin innri skynjun, atriði sem ekki gátu
^irzt nema á liugljómunarstundum yfirburða-anda (þegar
^ezt lét). Slík allsherjar-þvingun gerist ekki að meinalausu,
l)ó að ofríki trúfræðinga og trúarsetninga ofstopamanna eigi
'afalaust erfitt með að ganga inn á sannindi slíks.
hað er nóg að sameina söfnuð í biskupsdæmi eða þjóð-
kirkju, þó að ekki sé lengra gengið -— nema rýmindi (Ég á
ekki vjg kæruleysi) séu a. m. k. til jafns við það sem ríkt
hefur í þjóðkirkj u íslands í seinni tíð. Þjóðkirkja er því betri
sein fleira (af kristnu efni) er um að velja í lienni — einnig
iítúrgískt. Þá getur liver blotið það, sem honum hentar. En
*lyer er þess umkominn að segja öðrum fyrir um — gegn
i'ans eigin skynjun — hvað sé sannleikur eða lionum sjálfum
se fyrir beztu í andlegum efnum. Þeir, sem til slíks treysta
Ser, ættu að lesa vel 14. kapítula Rómverjabréfsins.
Trúarjátningarnar svokölluðu eru trúfræðilegar skilgrein-
tngar — gerðar undir tímabundnum áhrifum, undir liandar-
Jaðri keisara — af allt öðrum anda sprottnar en hin viðbragðs-
s,lara og innilega játning bjá Sesareu Filippí.
1 rúfræðin er bvorki trú né vísindi, þótt bún telji sig víst
jera hvort tveggja. Hún er ekki einu sinni vísindi á borð við
'einispeki, þó að bún liafi á sér yfirskin hennar. 1 beimspeki
er sannleikans leitað, sem slíks, en í trúfræðinni er verið að
reyna að réttlæta, með lieimspekilegum aðferðum (og brell-
11111) i niargvíslegar manntegundir um Guð og Krist og kirkj-
lll1a. I raunverulegri heimspeki eru sömu þræðir frá upphafi
ll^ enda í bandinu. í trúfræði er bandið spunnið úr stuttum
endum, og allt gliðnar sundur ef í er togað. — Tungumálið,
Sein t. d. danskir nútímaguðfræðingar skrifa (sumir a. m. k.),
er ekki skiljanlegt venjulegu menntuðu fólki, og efnið að sama
Kapi undið og snúið. Ég liygg að venjulegum skynsömum og
'ntersseruðum nútíma menntamanni verði varla örugglegar