Eimreiðin - 01.05.1967, Blaðsíða 55
I-'JÁRHAGSFORSENDUR ÁRNASAFNS
143
án þess að nokkur stafur sé til fyrir. Og nákvæmlega þau nöfn sem
höf. telur sér henta, til þess að allt komi saman og heim. Þessi Vakra-
Skjóna vinnubrögð höf. geta reyndar verið handhæg, en sem sönnun-
araðferð þó harla lítils virði. Er það og mála sannast, að höfundi hefur
ekki, þrátt fyrir allar þessar kúnstir og krókaleiðir, tekist að sanna það,
sem hann ætlaði sér. Við erum í rauninni engu nær. Það hefði verið
frekar í áttina, ef höf. hefði t. d. reynt að útskýra hvers vegna ekki er
notað orðalagið „min förste Mand“, eða eitthvað á þá leið, og hvernig
á því geti þá staðið, að dregið var á þriðja áratug að gera upp þessar
kröfur eða skuldaskil frá tíð (eða vegna) fyrri mannsins, með alla þá
peninga og ríkidæmi, sem frúin á að hafa haft yfir að ráða? Og er það
ekki fremur ólíklegt, að þau Á. M. eða frúin hefðu farið að tala sérstak-
lega um „den gode“ sáluga fyrri mann? M. a. upplýsir höf., bls. 12—13,
að þegar síðast er um mann þennan vitað var hann einmitt að reyna
að hafa fé undan konunni, eða gera hennar erfðahlut eftir hann minni,
hvort sem honum hefir tekizt það eða ekki. Var af þeim, og reyndar
fleiri ástæðum fremur ósennilegt, að hún færi að hæla honum, sizt í
erfðaskrá hennar og seinni mannsins.
Mér virðist því, að það liggi beinna við, að skilja erfðaskrárákvæð-
ið á þann hátt, sem dr. Jón Þorkelsson hefur gert, og að frúin muni
þess vegna ekki hafa skrifað undir með manni sínum eða meðan
hann enn var lífs. Og þegar betur er að gáð, virðist margt benda
til þess, að hún liafi alls ekki verið í húsinu, þegar Á. M. ,rskrifaði
u?idir,“ og þar af muni stafa allt klandrið með erfðaskrána. Frúarinn-
ar er hvergi getið í frásögnum af síðustu ævistundum Á. M., Jrað er
Jón Grunnvíkingur og norska ráðskonan, sem vaka yfir hinum deyj-
andi manni, en frúna er hvergi minnzt á. Og einungis með fjarveru
hennar verður innrás Háskólans um morguninn skiljanleg og afsakan-
leg. Enda gæti þetta og kontið heim við það, að frúin á síðasta árið
að hafa verið í elli- eða sjúkravist annars staðar, hjá einum kóngsins
skraddara, og á 400 rdl. meðlagi, (auk hinna stórrausnarlegu „handpen-
inga“ frá Háskólanum, 1 rdl. á viku).
í þessu framhaldi og að lokum vil ég benda á enn eitt atriði, sem
ég hef ekki séð neina skýringu á, og er enda ekki viss um að menn hafi
veitt eftirtekt. / eftirriti því af niðurl. erfðaskrárinnar, setJi Jón Grunnv.
tekur uþþ í skýrslu sina, er einungis nafti Árna, en hins vegar ekki konu
hans, Mettu Magnússon. Og á skrá þessa er vottað, að hún hafi, svo bú-
•n, verið upplesin í Háskólaráði 5 dögum síðar, þ. e. án undirskriftar
frúarinnar. Hafi hún skrifað undir síðar er Á. M. náttúrlega orðinn
„salig, d. v. s. död“, eins og ég orðaði það í fyrirspurninni. Það athug-
ast ennfr., að niðurlag „erfðaskrárinnar" er ekki hið sama í þessum
afritum, svo sem sjá má af samanburði: