Tímarit lögfræðinga - 01.04.1953, Síða 32

94
Tímarit lögfrœSinga
þar sem ofteknir vextir næmu 80 aurum, sem fimmfaldað
mundi gera 4 krónur, og slíku máli, ef til kæmi, yrði vænt-
anlega ráðið til lykta samkvæmt 1. eða 2. tölul. 112. gr.
laga nr. 27/1951, eins og síðar verður vikið að. Hámarks-
ákvæði 49. gr. hegnl. kynni fremur að skipta máli, því
að vera mætti, að okursekt kynni að fara upp úr 30 000
krónum. I máli því, er í Hrd. VIII. 91 greinir, voru of-
teknir vextir taklir nema yfir 12 000 krónum. Lægsta
sekt, sem mátt hefði þá dæma, ef refsimál hefði verið
höfðað, hefði numið rúmlega 61 000 krónum, nema ef
lækka hefði mátt sektina samkvæmt 77. gr. hegnl. En
þótt ákvæði hennar hefðu þótt eiga við, þá mundi sekt
samt naumast hafa verið færð niður í 30 000 krónur, ef
farið skyldi vera eftir 6. gr. okurl. Ákvæði 6. gr. um
ákvörðun okursekta sýnist vera svo sérstætt og veita svo
sérstaka heimild um ákvörðun þessara sekta með sínum
hætti, að fyrirmæli 49. gr. hegnl. taki ekki til þess atriðis.
I annan stað er það athugandi, livort ákvæði laga nr.
14/1948, þar sem svo er mælt, að lágmark og hámark fé-
sekta skuli almennt breytast eftir kaupgjaldsvísitölu, taki
til okursekta. Lög þessi ná einungis til sekta, sem ekki
hafa verið ákveðnar í lögum með tilliti til gildandi verð-
lags. Um skuldir, sem til eru orðnar fyrir 1948, gildir
þetta víst nokkuð almennt. En naumast verður þörf á
að beita lögum nr. 14/1948 um okurvexti af skuldum
stofnuðum fyrir þann tíma, með því að dómstólar hafa
í hendi sér að ákveða svo háar sektir eftir 6. gr. okur-
laganna. Ef skuld er stofnuð eftir 1948, þá mun skuldar-
hæðin að jafnaði verða allmiklu hærri en ef hún hefði
verið stofnuð áður, vegna verðfalls krónunnar, en þar af
leiðir, að okurvextir mundu, að öðru jöfnu, líka nema
hærri fjárhæð en áður. Og víst er um það, að okursektir
gætu orðið geypiháar, ef þær skyldi hækka samkvæmt
lögum nr. 14/1948. I dæminu, sem nefnt var, mundu þær
víst nú nema, þó að miðað væri við lægstu refsingu, sem
mátt hefði dæma eftir 6. gr. okurh, sbr. 77. gr. hegnh,
um 90 þúsund krónum að minnsta kosti. Annars liljóta