Tímarit lögfræðinga - 01.11.1981, Blaðsíða 27

b) „Ved oplesning af et samliv mellem to personer kan skifteretten
pálægge den ene part at yde den anden et belob for at sikre at denne
ikke stilles ábenbart urimeligt (væsenligt ringere end stemmende
med billighed), navnlig nár hensyn tages til parternes okonomiske
forhold og samlivets varighed. Hensyn kan ogsá tages til den
insats, den págældende har ydet til det fælles hjem gennem arbejde,
bidrag til det fælles underhold, afsavn eller pá en anden máde.“
Þessi ákvæði eru ekki einskorðuð við sambúðarfólk, en miðast þó
fyrst og fremst við fjárskipti þeirra.
Nefndin er sammála um, að ekki eigi að lögfesta lögerfðarétt milli
sambúðarfólks. Helmingur nefndarmanna telur, að sanngirnisreglan,
sem lýst er hér að framan (b) eigi að koma til við skipti, þegar sam-
búð lýkur vegna andláts annars aðila, en hinn helmingurinn er and-
vígur því. Nefndin er sammála um, að eftirlifandi sambúðaraðili eigi
ekki að hafa rétt til útlagningar eftir virðingu á eignum hins látna.
Danska sifjalaganefndin hefur í fyrri álitsgerð nr. 4 um skilyrði
skilnaðar að borði og sæng og lögskilnaðar (719/1974) lagt til, að
lögfest verði regla þess efnis að skylda til að greiða fyrrverandi maka
framfærslueyri falli niður, ef sá sem réttinn á stofnar til óvígðrar
sambúðar, alveg á sama hátt og hann fellur niður ef hann gengur
í hjúskap.
Meiri hluti nefndarinnar vill breyta erfðalögum á þann veg, að
erfingi geti krafist skipta, ef eftirlifandi maki í óskiptu búi hefur
verið í sambúð í tvö ár.
Meiri hluti nefndarinnar leggur einnig til, að ráðherra fái aukna
heimild til að lækka erfðafjárskatt til hagsbóta fyrir sambúðaraðila.
Norska nefndin
Nefndin var sammála um að mæla ekki með yfirgripsmikilli lög-
gjöf um óvígða sambúð heldur takmarkaðri löggjöf á sviðum þar sem
sérstök þörf er fyrir löggjöf, en tilgangurinn væri fyi’st og fremst
að vernda veikara aðilann í sambúðinni og börnin. Að öðru leyti
yrði að treysta á almennar reglur fjármunaréttarins, þ. á m. reglurn-
ar um sameign og þann dómapraksis, sem orðið hefur um sameign
milli sambúðarfólks.
Nefndin leggur til, að við ákvæðið í hjúskaparlögunum um brottfall
framfærslueyris, ef það hjóna, sem hans nýtur, giftist að nýju, verði
bætt þessum orðum:
„Det samme gjelder dersom den berettigede har bodd og levd
sammen med en person av motsatt kjonn i minst ett ár.“
141