Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1933, Blaðsíða 22

18
1 ráSinu, og meiri Iiluta þeirra meðlima, er skipi þing banda-
lagsins. Enski textinn hljóðar svo: 1. „Amendment to this
Covenant Avill takc effect when ratified l)jr the Memhers of
the League whose Representatives compose tlie Conncil and
by a majority of the Memhers of the Leagne wliose Repre-
sentatives compose the Assemhly“.
1 greininni segir fvrst og fremst ekkert um það, hvernig sá
tex,ti, er hreytingar á sáttmálanum hefur að geyma, skuli
vera til kominn. Það, að hann þarf staðfestingu (ratifica-
tion), verðnr að byggjast á því, að hann hafi hlotið áður sam-
Jnjkki þess eða þeirra aðilja, sem hærir eru til þess að láta
slíkt samþvkki i té. Það hafa leikið mikil tvímæli á því,
hvernig þetta mál skyldi leysa. Er það nægilegt, að ráð handa-
lagsins samþvkki frumvarp til hreytingar á sáttmálanum?
Eða skal þing handalagsins samþykkja það? Eða þurfa ef til
vill hæði þing og ráð bandalagsins að samþykkja það? Sú
skoðun liefur komið fram, að þingið ætti að samþykkja ósk
um ákveðnar hrevtingar, er ráðið skvldi svo afgreiða með
öllum atkvæðum og framkvæmdarstjórinn (secretarv-gene-
ral) svo senda meðlimum handalagsins til staðfestingar. Með
jjessari aðferð væri ef til vill samþykki meiri Idnta þingsins
nægilegt, þar sem að eins um ósk væri að ræða, en engan úr-
skurð. Arið 1921 var þegar rætt mikið um hrevtingar á sátt-
málanum, þar á meðal á 26. gr. lians. Þar varð niðurstaðan
sú, að það mál lieyrði undir þingið eitt. Og virðist hún að-
gengilegust. Eftir því þarf ekki að hera tillögur til hrevtinga
á sáttmálanum undir ráðið.
En þótt þessi lausn sé fengin, þá kemur sú spurning til úr-
lausnar, hvort frumvarp um breytingar á sáttmálanum þurfi
samþykkis allra þeirra fulltrúadeilda, er á þinginu fara með
umhoð fyrir meðlimi handalagsins. Fljótt á litið mætti halda
það, að einróma samþykki þingsins þvrfti til samkvæmt 1.
málsgr. 5. gr. sáttmálans. Og svo liafa sumir líka litið á, enda
hefur mikil óvissa einnig verið um þetta. Aðrir eru þeirrar
skoðunar, að einungis þurfi einfaldan meiri liluta. Þessi skoð-
un liefnr orðið ofan á í framkvæmdinni 1921. Og koma þá
að eins til álita atkvæði fnlltrúa, mættra á þinginu. Þeir með-
limir handalagsins, sem ekki senda fulltrúa á þingið eða ef
fulltrúar þeirra greiða ekki atkvæði, koma ekki til álita í
þessu sambandi. Ennfremur er talið, að fulltrúar allra þeirra
ríkja, sem fulltrúa eiga í ráðinu, þegar samþykktin er gerð,
verði að liafa samþykkt liana.