Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1933, Blaðsíða 206
202
Þó að skrifstofa eða stofnim liafi ekki komizt undir stjórn
Þjóðabandalagsins, fylgist það allt að einu með starfsemi
liennar. Hefur og' ein deild skrifstofu bandalagsins það hlut-
verk, að stjórna og fylgjast með öllum þess konar stofnunum.
2. Allar slíkar skrifstofur og nefndir, sem stofnciðar eru til
meðferðar milliþjóðamálefna eftir að Þjóðabandalagið var
stofnað, skutu eftir 1. mgr. sm. vera undir stjórn þess. Þetta
getur þó ekki orðið, nema einungis félagar Þjóðabandalags-
ins standi að þeim, án samþykkis allra aðilja, hvort sem þeir
eru ríki, félög eða einstakir menn. Vitanlega getur Þjóða-
bandalagið ekki meinað félögum eða einstökum mönnum
að setja á stofn skrifstofu eða nefnd til að annast málefni,
er varða hagsmuni þegna margra ríkja eða almenn mann-
úðarmál, sbr. 25. gr. sm., en það er alveg undir þeim sjálf-
um komið, hvort þeir leggja stofnun sína undir stjórn banda-
lagsins eða ekki. Það gæti líka vel orðið, að ríki, sem nú eru
i Þjóðabandalaginu, stofnuðu með sér einhvern innhyrðis
félagsskap með fastri skrifstofu, sem þeir teldu ástæðulaust
að leggja undir stjórn Þjóðabandalagsins. Ef t. d. latnesku
ríkin i Ameríku gerðu með sér tolisamband, félag um sam-
göngur o. s. frv., þá er engan veginn ráðið, að skrifstofa
þess sambands yrði sett nndir stjórn Þjóðabandalagsins.
3. Nú eru ýmislconar skrifstofur til, sem ekki eru stofnað-
ar með samningi margra ríkja, þær geta verið til orðnar
fyrir atbeina félaga eða jafnvel einstakra manna, en liafa
þó verkefni, sem snerta þarfir þegna margra ríkja, t. d. góð-
gerðarstofnanir. Það er ekki útilokað, að slíkar skrifstofur
g'eti komizt undir stjórn Þjóðabandalagsins, en því er ekki
skylt að taka þær upp á arma sína. Hvort það gerir það, er
komið undir atvikum hverju sinni.
4. Ennfre.mur eru málefni, sem alþjóðahagsmuni varða.
og tekin hafa verið til meðferðar í samningum milli margra
ríkja, en ekki liafa neina skrifstofu til að fara með málin.
Þessar stofnanir eru ekki teknar undir stjórn Þjóðabanda'
lagsins, en skrifstofa þess á, ef þess er óskað og ráðið sam-
þykkir það, að veita þeim upplýsingar og bjálp, samkvæmt
2. mgr. 24. gr. Slíkar upplýsingar og aðstoð má og sjálfsagt
veita þeim stofnunum, er í 3. að ofan greinir, ekki síður en
þessum.
Stofnendur Þjóðabandalagsins hafa liugsað sér, að það
skyldi verða höfuð allrar alþjóðastarfsemi, eða að minnsta
kosti sem flestra greina hennar, og því eru ákvæðin í 24. gr.