Hlín - 01.01.1924, Blaðsíða 62

60
Hlín
í fjallshlíð, veðurbarið á vetrum, en allaufgað á sumrum.
Pað þroskast frá ári til árs, og dreifir frá sjer fræinu í
allar áttir. Hitt, borgirnar, ér símatrje, sem sett hefir verið
niður við þjóðveginn. Pað getur verið úr góðu efni, og
vel um það búið á allan hátt, það stendur teinrjett og
tignarlegt, og ber menningu síns tíma á sterkum og
fögrum herðum. En það er svift lifandi sambandi við
hina sífrjóu mold, svo að áður en varir hlýtur það að
fúna og falla. Sje þá ekki lifandi skógur uppi í hlíðinni
til þess að taka og láta í hinna stað, þá fellur sú menn-
ing, sem á þeim hvílir, til grunna.
Lifandi skógurinn er því stófn, sem aldrei má eyða
um of, og altaf verður að halda í fullum þroska.
Pað er eitt, sem við getum gert og eigum að gera til
þesS að viðhalda þessum lifandi stofni, sveitamenning-
unni, og það er að rækta landið, svo að sem flestir geti
lifað þar góðu lífi. Pað mál er fyrsta og síðasta skylda
bóndans. Það mál á að vera fyrsta og síðasta fram-
kvæmdamál þjóðarinnar í heild. Pað mál er flestum öðr-
um fremur bæði fjárhags- og menningarmál. Reyndar er
það svo, að rökin fyrir því, að ekki borgi sig að rækta
þetta og hitt, — að ekki borgi sig að rækta landið, í
samanburði við eitt og annað, sem fyrir hendi er, þau
eru altaf svo nærtæk og fljótfundin. En það sem best
borgar sig í svipinn, er sjaldan hið nauðsynlegasta.
Hugsum okkur einungis, ef foreldrarnir höguðu sjer
þannig með uppeldi barna sinna; tækju það einungis
strang-fjárhagslega. Hugsum okkur, að þau reiknuðu
hvert viðvik, sem til uppeldis þeirra færi. Móðirin reikn-
aði með næturvinnutaxta hverja stund, sem hún vaknaði
til barnsins síns. Faðirinn reiknaði með vöxtum og vaxta-
vöx|um hvern eyri, sem hann legði fram í þess þarfir.
Mig grunar, að þá kæmi bráðlega fram sú kenning, að
barnauppeldið væri Ijelegasta fyrirtækið, sem nokkur hefði
með höndum. Og ef þafinig rök peninganna ein rjeðu,