Uppeldi og menntun - 01.07.2008, Blaðsíða 48

48
gÓðUR kennAR I :
Áherslu nemendanna á persónulega eiginleika og viðmót svipar til niðurstaðna
Thomas og Montomery (1998) þar sem sjö til tólf ára börn sögðu að kennarinn ætti að
vera vingjarnlegur, umhyggjusamur, skilningsríkur og skemmtilegur. Þessum hug-
myndum svipar einnig til þeirra þátta sem kennarar lögðu sjálfir áherslu á í góðum
samskiptum við nemendur í verkefninu „Hlúð að félags- og tilfinningaþroska nem-
enda“, en þeir voru gagnkvæm virðing og traust, væntumþykja og öryggi (Sigrún
aðalbjarnardóttir, 2007).
Yngri nemendurnir litu fremur til þess persónulega eiginleika kennarans að hann
eigi að vera góður og blíður og leggja áherslu á frjálsræði í skólastarfinu eða sveigj-
anleika, „hafa frjálst“, sem vísar til kennslufræðilegra þátta. aftur á móti lögðu eldri
nemendurnir fremur áherslu á að kennarinn sýndi nemendum virðingu, sem vísar til
viðmóts kennarans, og að hann útskýrði námsefnið vel, sem lýtur að kennslufræðileg-
um þáttum. Stúlkurnar horfðu fremur til þess að kennarinn væri góður og blíður og
yngri stúlkurnar skáru sig nokkuð úr í áherslu sinni á að góður kennari væri hjálp-
samur.
Þá kom einnig í ljós að nemendur nýja skólans horfðu oftar til þess að góður kennari
væri skapgóður, sem vísar til persónulegra eiginleika kennarans, en nemendum rót-
gróna skólans var aftur á móti hæfileg heimavinna ofar í huga, en það er af kennslu-
fræðilegum toga.
í spurningakönnuninni sem fjórtán ára nemendurnir svöruðu kom fram að fimm
af sjö atriðum, sem yfir 80% nemenda voru sammála um að einkenndi góðan kennara,
vísuðu til persónulegra eiginleika og viðmóts kennara (skemmtilegur, þolinmóður,
sýnir nemendum tillitsemi og virðingu, mismunar ekki) en tvö til kennslu hans
(útskýrir vel, þekkir námsefnið vel). Því má segja að þessar niðurstöður styðji svörin
við opnu spurningunum. Viðhorf þessara fjórtán ára nemenda til virðingar virðist
koma sterkar fram þar sem hugtakið er tilgreint í spurningakönnuninni við mat á
góðum kennara en í opnu spurningunum, þar sem þeir nefndu kosti kennara án þess
að hafa fyrir fram gefin hugtök. almennt virðist virðingin ofar í hugum eldri nemend-
anna líkt og komið hefur fram í eigindlegum rannsóknum á hugmyndum framhalds-
skólanema um kennara. (Jóna G. Torfadóttir og Hafdís Ingvarsdóttir, 2008; Ólafur
Ingi Guðmundsson, 2008). Þeir töldu virðingu skipta einna mestu máli í jákvæðum
samskiptum nemenda og kennara.
Eldri drengirnir virðast fremur setja sig upp á móti heimanámi en stúlkurnar lögðu
aftur á móti meiri áherslu á þolinmæði í fari kennarans. Þá kom fram að fleiri stúlkur í
nýja skólanum en drengir töldu góðan kennara sýna hlýju en slíkur kynjamunur kom
ekki fram í rótgróna skólanum.
Niðurstöðurnar benda jafnframt til þess að athyglisverður munur sé á viðhorfum
nemenda eftir skólunum með tilliti til kennslufræðilegra þátta: Hlutfallslega fleiri
nemendur í rótgróna skólanum en þeim nýja lýstu sig sammála því að góður kennari
hefði strangar reglur og sömuleiðis að hann legði fyrir heimavinnu. Drengir í rótgróna
skólanum virðast hlynntari fjölbreyttum kennsluaðferðum en stúlkurnar en slíkur
kynjamunur kom ekki fram í nýja skólanum. Þá virðast drengir í rótgróna skólanum
einnig hafa jákvæðara viðhorf til einstaklingsvinnu en drengir í nýja skólanum en