Nýi tíminn - 19.05.1955, Blaðsíða 6

6) — NÝI TtMINN — Fimmtudagur 19. maf 1955
»----------------------------------------------------
Níl TÍMINN
Útgefandl: Samelnlngarflokkur alþýðu — Sósíallstaflokkurlnn-
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Ásmundur Sigurðsson
Greinar I blaðið sendist til ritstjórans. Adr.: Afgreiðsla
, Nýja tímans, Skólavörðustíg 19, Reykjavík
Afgreiðsla og auglýsingaskrifstofa Skólav.st. 19. Sími 7500.
Áskriftargja’d er 30 krónur á ári.
Prentsmiðja Þjóðvlljans h.f.
«-----------------------------------------------------<S>
Áfram \ hlutverki íhaldshækfunnar?
Útvarpsumræðurnar frá AJþingi og skrif Tímans aö
þeim loknum eru glögg sönnun þess aö vaxandi óróa gætir
nú jafnvel í foringjaliði Framsóknar út af samvinnunni
við íhaldið. í útvarpsumræðunum kom óttinn við reiði ó-
breyttra flokksmanna skýrast fram í ræðu Hermanns Jón-
assonar. Gaf Hermann að þessu sinni eins og oft áður
sanna og skilmerkilega Iýsingu á hlutverki íhaldsins,
þjónustu þess við fámenna stétt milliliða og braskara og
játaði að ekki yrði um breytt til batnaðar nema íhaldið
yrði svift völdum og áhrifum. Endurspeglaði ræða for-
manns Framsóknarflokksins vilja og skoðanir þess fóiks
sem hingað til hefur veitt flokki hans brautargengi en er
sárónánægt með hina nánu samvinnu hans við íhaldiö og
er á mörkunum að yfirgefa Framsókn af þessum ástæðum.
Annar og óskyldur tónn kom hins vegar fram í ræðum
þeirra ráðherra Framsóknar er þátt tóku í umræöunum.
Eysteinn Jónsson og Steingrímur Steinþórsson sungu
íhaldssamvinnunni lof og prís. Varð ekki ráðið af mál-
flutningi þeirra að nokkur ágreiningur væri lengur milli
íhalds og Framsóknar. Báðir lögðu þeir Eysteinn og Stein-
grímur áherzlu á að lofsyngja stjórnarstefnuna og tbldu
henni allt til ágætis. Jafnframt helltu þessir aftaníossar
íhaldsins úr skálum reiði sinnar yfir verkalýðinn og Sósíal-
istaflokkinn og mátti vart í milli sjá hvorir voru hatUrs-
fyllri í garð verkalýðshreyfingarinnar og vinnandi fólks,
þessir ráðhen’ar Framsóknai’flokksins eða hinir opinboru
talsmenn auðstéttarinnar í umræðunum, fulltníar Sjáli-
stæðisflokksins.
Þrátt fyrir þennan ólíka tón í málflutningi Framsóknar-
íorkólfanna er það alveg augljóst mál sem ekki þarf um að
deila, að áhrifarík öfl í foringjaliði Framsóknar stefna al-
veg markvisst að því að tengja flokkinn sem nánast
íhaldinu og auðstéttinni og halda stjórnarsamstarfinu á-
fram. Orð Hermanns Jónassonar eru ætluð til að róa kjós-
endur Framsóknar sem eru að gefast upp á flokknum af
því að þeir finna lítinn eða engan mun á honum og íhald-
inu. Þessi hópur Framsóknarmanna fer nú sívaxandi og!
um leið eykst hættan á því að tæpu kjördæmin sem ihaldið
stefnir að uppkaupum á verði auðunnið herfang. Til þessa
fólks beinir Hermann Jónasson máli sínu í þeirri von aö
takast megi að tefja fyrir að það verði viðskila við flokk-
inn sem brugðist hefur hugsjónum þess og áhugamáhim.
Eysteinn og Steingrímur virðast hins vegar lifa áhyggju-
lausu lífi í flatsænginni hjá íhaldinu og láta sig einu gilda
hver örlög bíða Framsóknarflokksins. Þeim er fyrir öllu
að Framsókn gegni hlutverki íhaldshækjunnar af trú-
mennsku og undirgefni, en spara sér öll heilabrot um það
sem við tekur fyrir Framsóknarflokkinn þegar traustið er
farið veg allrar veraldar og fólkið snýr við honum baki.
Framsóknarforingjar af gerð Eysteins Jónssonar og
Steingríms Steinþórssonar virðast senn reiðubúnir að
ganga að tilboði Jóns Pálmasonar um algjöra og endaníega
sameiningu beggja flokkanna. Önnur ályktun verður ekki
dregin af ánægju þeirra með stjórnarsamstarfið og þaö
hækjuhlutverk sem flokkur þeirra gegnir nú í þágu íhalds-
ins.
En eru Framsóknarmenn almennt á sömu skoðun? Ætla
þeir að líða örfáum afturhaldssömum foringjum, sem eru
komnir 1 náin f járhagsleg tengsl við milliliðina og brask-
arana sem Hermann Jónasson lýsir réttilega, að haida á-
fram að rýja Framsókn svo tiltrú og trausti heiðaiiegia
vinstri kjósenda í sveitum landsins að óskadraumur þeirra
um algjöran samruna við braskaraflokkinn geti þess
vegna hæglega orðið að veruleika?
Þessa spurningu þurfa frjálslyndir Framsóknarmenu að
gera upp við sig áður en það er um seinan. Afturhaldesöm-
ustu foringjar flokksins og hermangaradeild hans una vel
hag sínum við núverandi kringumstæður og æskja engra
breytinga. Þessir menn vilja fá að vera hækja íhaldsins og
hjálpa því til að halda núverandi valdaaðstöðu. Hér verða
því óbreyttir liðsmenn Framsóknar að taka sjálfir til sinna
ráða og knýja forustuna af braut íhaldssamvinnunnar —
neyða hana til að ganga úr hækjuvistinni hjá flokki brask-
aranna pg’ milliliðanna.
Hlutleysisstefnan færði
Austurríki lok hersetunnar
Vesfurveldin lafhrœdd v/ð að fordœmi
frcendanna i suSri freisti ÞjóSverja
17ínarbúar dönsuðu á götun-
’ um s.l. fimmtud þegar frétt
in barst um að sendiherrar
Bandaríkjanna, Sovétríkjanna,
Bretlands og Frakklands og
utanríkisráðherra Austurríkis
hefðu gengið frá samningnum
sem tryggir Austurríki frelsi
og fullveldi. Áður en þetta ár
er úti verður lið hernámsveld-
anna fjögurra búið að yfir-
gefa landið og Austurrikis-
menn verða orðnir húsbænd-
ur á sínu heimili í fyrsta
skipti í 17 ár. Það var vorið
1938 sem hersveitir Hitlers
héldu inn í Austurríki og
lögðu það undir sig undir
kjörorðinu „Ein þjóð, eitt ríki,
einn leiðtogi". Stjóm íhalds-
aflanna í Austurríki, sem
hafði brotið verkalýðshreyf-
inguna á bak aftur í blóðug-
um bardögum 1934, lyppaðist
niður fyrir nazistum. í þeim
dansi sem á eftir fór urðu
Austurríkismenn að fylgja
dansstjóranum í Berlín, sumir
viljugir en aðrir nauðugii'.
egar heimsstyrjöldin síðari
stóð sem hæst gáfu Banda-
menn út yfirlýsingu um það
að eitt af stríðsmarkmiðuin
þeirra væri að láta Austurríki
fá frelsi sitt og sjálfstæði á
ný. Samið var um það hvernig
landinu skyldi skipt í hersetu-
svæði milli stórveldanna fjög-
urra. Vorið 1945 sótti sovét-
herinn inn í Austurríki að
austan og tók Vínarborg en
Bandaríkjamenn og Frakkar
sóttu inn í landið úr vestri.
Yfirhershöfðingjar fjórveld-
anna mynduðu ráð í Vínar-
borg og fengu vald til að
kveða á um hvort lagasetning
Austurríkismanna skyldi öðl-
ast gildi. Strax árið 1946 var
farið að ræða um að binda
endi á hersetuna. Bandamenn
töldu sig aldrei hafa átt í
stríði við Austurríki og því
var ekki talað um að gera
við það friðarsamning heldur
ríkissamning, samning þar sem
endurreisn austurríska rílris-
ins væri staðfest.
TT’ftir að kalda stríðið harðn-
aði fór samningsgerðin að
ganga tregt. Ánim saman
hjakkaði allt í sama farinu.
Ríkisstjórnir Vesturveldanna
kváðust fúsar til að fara á
brott með her sinn en drógu
jafnframt ekki dul á að þær
gerðu ráð fyrir að geta inn-
limað allt Áusturríki í hernað-
arkerfi sitt þegar sovéther-
inn væri farinn úr austur-
hluta landsins, þar sem ríkis-
stjórnir þær sem sátu að völd-
um í Austurríki voni í hvi-
vetna hliðhollar Vesturveldun-
um. Eftir síðustu kosningar í
Austurríki fór ástandið að
breytast. Við forsætisráð-
herraembættinu tók Julius
Raab, sem innan hins íhalds-
sama Þjóðflokks, sem frá
stríðslokum stjómaði landinu
ásamt sósíaldemókrötum, hafði
barizt fyrir þvf að tekin yrði
upp sjálfstæðari utanríkis-
stefna. Eitt fyrsta verk Raab
var að losa sig við utanrikis-
ráðherrann Karl Gruber, sem
hafði haft það fyrir reglu að
ráðfæra sig um hvaðeina við
fulltrúa Bandaríkjanna í Vín-
arborg og hafa vilja þeirra að
leiðarstjömu. Utanríkisráð-
herra í stað Grubers varð
Leopold Figl, fyrrverandi for-
sætisráðherra. Hafði Gmber
---
Srlend
tí ðindl
k=r-..„. ■■ ■ 'J
nokkm áður borið á hann, að
hann hefði staðið í leynimakki
við fulltrúa Sovétríkjanna án
sinnar vitundar.
Daab er fulltrúi þess hluta
austurrísku borgarastétt-
arinnar, sem gerir sér Ijóst
að þjóðin getur ekki lifað til
lengdar á bandarískum fram-
færslustyrk. Ef landið á að
standa á eigin fótum verður
það að hafa vinsamlega sam-
búð og víðtæk viðskipti við
nágranna sína í austri ekki
síður en vestri. Með komu
hans í forsætisráðherrastól-
inn vom þessi sjónarmið leidd
til öndvegis í Austurríki. í
síðasta mánuði þáði Raab svo
boð Molotoffs utanríkisráð-
herra Sovétríkjanna xxm að
koma til Moskva til viðræðna.
Þar náðist fljótlega það sam-
komulag, sem samningurinn
sem utanrikisráðheiTar fjór-
veldanna undirrituðu í Vínar-
borg sl. sunnud., byggist á
Austurríki skuldbindur sig til
að gæta algers hemaðarlegs
hlutleysis, ganga ekki í hem-
aðarbandalag og leyfa engu
erlendu ríki hemaðaiafnot af
austurrísku landi.
Dáðamenn Vesturveldanna,
einkum þó Bandaríkjanna,
vom allt annað en hrifnir af
samningi Raab og Molotoffs
en fengu elcki að gert.. „1 höf-
uðborgum Vesturveldanna em
menn áhyggjufullir yfir að dr.
Raab láti til leiðast að gera
samning — máske um hlut-
laust Austurríki — þar sem
hagsmunir Vesturveldanna
séu fyrir borð bomir,“ sagði
New York Times 10. apríl
þegar forsætisráðherrann var
að leggja af stað til Moskva.
Þær áhyggjur reyndust síður
en svo ástæðulausar, en Vest-
urveldin höfðu svo þráfaldlega
lýst því yfir að á engum
stæði nema Sovétríkjunum að
undirrita samninginn við
Austurríki að þau gátu ekk-
ert sagt nema já og amen, hve
óljúft sem þeim var að sjá
enn eitt Evrópuríki aðhyllast
hina margfordæmdu hlutleys-
isstefnu.
/Vunúin sem einkenndi um-
mæli stjómenda Vestur-
veldanna, og þó einkum
Bandaríkjanna, um samkomu-
lag Sovétríkjanna og Austur-
ríkis stafar þó fyrst og
fremst af ótta við þau áhrif,
sem endalok hersetunnar í
Austurríki kunna að hafa í
Þýzkalandi. Ár eftir ár hafa
stjórnir Vesturveldanna og
Vestur-Þýzkalands hafnað öll-
um tillögum sovétstjómarinn-
ar um að Þýzkaland verði
sameinað og hernaðarlega hlut-
laust. Allt kapp hefur verið
lagt á að telja Þjóðverjum
og öðrum trú um að þessi boð
séu einungis áróður og blekk-
ing, það sem fyrir Sovétríkj-
unum vaki sé að fá tækifæi’i
til að leggja allt Þýzkaland
undir sig. Hér eftir verður
erfitt að fá Þjóðverja til að
taka þessa kenningu alvar-
lega. Ef fámenn og fátæk
þjóð eins og Austurríkismenn
getur verið hlutlaus í miðri
Evrópu, hversu miklu heldur
er þá ekki slíkt á færi 60
milljóna þjóðar sem byggir
eitt auðugasta land álfunnar?
Fnn sem fyrr er sameining
■^ Þýzkalands mál málanna
í augnmi nær allra Þjóðverja.
Friðsamleg sameining er ekki
möguleg nema með samkomu-
lagi Vesturveldanna og Sovét-
ríkjanna. Engum dettur í
hug að sovétstjórnin láti einn
góðan veðurdag her sinn
halda heim úr Austur-Þýzka-
landi og bjóði Vesturveldunum
vinsamlegast að senda sína
heri að taka við stöðvum
har.s, en aðild sameinaðs
Þýzkalands að A-bandalaginu,
sem Vesturveldin segjast
stefna að, jafngilti því. Nú
hefur verið gengið frá upp-
töku Vestur-Þýzkalands í
bandalagið og hervæðing þess
á að fara að hefjast, en öðru
er nær en að Þýzkalandsmál-
unum hafi þar með verið ráð-
ið til lykta. Hin öfluga stjórn-
arandstaða í Vestur-Þýzka-
landi kveðst muni berjast af
alefli gegn löggjöfinni sem
setja þarf ef framkvæma á
hervæðinguna. Meira að segja
stuðningsflokkar ríkisstjórn-
ar Adenauers keppast við að
bera fram tillögur um hvernig
hægt sé að fá landið samein-
að með því að slaka á tengsl-
unum við Vesturveldin. Nú er
fyrir dyrum fundur æðstu
manna f jórveldanna og gengið
er að því sem vísu að þar
muni sovétstjómin bera fram
nýjar tillögur um sameinað,
hlutlaust Þýzkaland. James
Reston, aðalfréttaritara New
York Times í Washington fór-
ust orð á þessa leið 21. ápril:
„Washington. ... óttast að
frjálst Austurríki verði tæl-
andi fyrir Þýzkaland. Líkleg-
ast mun Washington fallast á
tillögur Austurríkisstjórnar
um málið, en hún gerir það
ekki með glöðu geði. Hér er
það nefnilega hald manna að
Moskva hafi fundið geisilega
haglegt ráð til að reyna að
ónýta stefnu Vesturveldanna
gagnvart Þýzkalandi". M.T.Ó.