Nýi tíminn - 19.05.1955, Blaðsíða 7

-----------------------------------------------------Fimmtudagur '19. maí 1955 — NÝI TÍMINN — (7
ÍJr rœðu Einars Oigeirssanar við útearpsumrœður frd Alþingi
F
Islandi verður ekki stjórnað
á móti verkalyðnum
Herra forseti. Háttvirtir áheyrendur.
Þegar alþýðan gerir nú upp sakirnar við valdhafa
landsins, koma margar spurningar fram í huga
hennar, spurningar, sem um leið eru bitur ákæra á
hendur núverandi ríkisstjórn, spurningar, sem heimta
svar.
Hvernig stendur á því, að 7 þúsund verkamenn og
verkakonur verða að standa í harðvítugu verkfaili
í sex vikur til þess að ná aftur nokkru af því kaupi,
sem verkalýðurinn hafði 1947?
Hvernig stendur á því, að stórgróðafélögum iands-
ins helzt uppi að stöðva atvinnulíf Reykjavíkur í sex
vikur til þess að reyna með því að svelta verkamenn
til uppgjafar og brjóta samtök þeirra á bak aftur?
Hvernig stendur á því að ríkisstjóm, sem kaupir
alla oliu til landsins, skuli síðan afhenda hana oliu-
félögunum til okurs og láta þessa skjólstæðinga
sína nú i verkfallinu neita bæjarútgerð Hafnarfjarð-
ar um oliu til þess að reyna þannig að stöðva fisk-
framleiðslu togaranna?
Hvernig stendur á því, að okrið skuli blómgast
þannig í Reykjavik að ein vefnaðarverzlun i Austur-
stræti skuli taka sex milljónir kr. að láni hjá
okrurum og borga af því 4,2 milljónir kr. á ári i
vexti?
Og hvernig stendur á því að nokkur fyrirtæki
helztu máttarstólpa auðvaldsins skuli hafa svo
hundruðum milljóna króna skiptir að láni hjá
bönkum í íkisins meðan byggingarsjóðum verka-
manna er neitað um eðlileg lán?
Hvernig stendur á því, að það skuli vera fluttir
inn á einu ári bílar, sem kosta yfir 110 milljónir
króna, en á sama tíma skuli fólkinu sagt, að það
séu engir peningar tií í þjóðfélaginu til þess að
byggja mannsæmandi íbúðir í staðinn fyrir heilsu-
spillandi herskála, sem þrjú þúsund manns, þar af
eitt þúsund börn, eru látnir hírast i, en vart mundi
þó kosta meira en 100 milljónir króna að útrýma
þeim öllum, eins og Sósíalistaflokkurinn hefur flutt
frumvarp um?,
Og hvernig stendur á því, að meðan alla íslenzka
atvinnuvegi vantar vinnuafl, skuli frá eitt þúsund
til þrjú þúsund manns rekið í hernámsvinnu suður
á Keflavíkurflugvöll og að íslenzka ríkið skuli sjálft
leggja fram þrjár milljónir króna til þess að vera
sjálft þátttakandi í hermangarafélagi fyrir Amerí-
kana á Suðurnesjum?
Og hvemig stendur á því að beitt skuli því ofbeldi
undir yfirskyni laga hér á Alþingi, að setja frá lög-
lega hreppsnefnd Kópavogshrepps, sem var tvíkosin
á síðasta ári, til þess eins að reyna að fá kosinn
þar meirihluta, sem auðstétt Reykjavíkur hefur vel-
þóknun á?
Auðsíéffin ryðsf fil valda
Hvað er það, sem er að gerast í landi okkar?
Hver er hinn raunverulega undirrót þessara óliku
fyrirbrigða?
Undlrrótin er þessi:
'sað, sem gerzt hefur siðan 1947 er að lítill
ir auðmanna og ofstækismanna hefur haf-
til valda í þjóðfélaginu, sölsað undir sig
eina ríkisvaldið og beitt því æ óskammfeilnar
með hverju árinu, sem líður, í eigin þágu. Og
þegar ég hér eftir kalla þennan hóp auðstétt,
þá á ég ekki við atvinnurekendur í heild, held-
ur þann fámenna hóp sérréttindamanna, sem
einokar fyrir sig og handa sér auð og verzlun
þjóðarinnar, þó þessi auðstétt eigi auðinn ekki
nema að nokkru leyti, heldur lætur rikisstjóm-
ina afhenda sér yfirráðin yfir honum, yfir út-
flutningnum eins og t.d. saltfiskinum, yfir inn-
flutningnum eins og t.d. oliunni, yfir lánsfé
bankanna, sem hún notar eins og hún eigi það.
Auðstéttin hefur vaxið þannig að valdi og
auð, að hroka og yfirgangi á þessum sjö árum,
að nú er komið að þeim vegamótum, þar sem
vinnandi stéttir íslands verða að gera það upp
við sig, hvort þær ætla að láta þessa auðmenn
brjóta þjóðina undir sig eða hvort alþýðan ætlar
að sameinast og sjá um að landi voru verði
stjómað í þágu alþjóðar, en ekld auðstéttar-
innar.
Við skulum nú athuga efnahagslegu afstöðuna milli
verkalýðs og auðvalds og hvernig hún hefur breytzt
á undanförnum árum.
Verkalýðshreyfingin knúði
fram nýsköpun afvinnulífsins
1942 settu núverandi stjórnarflokkar gerðardómsT
fjöturinn á verkalýðssamtökin, bönnuðu verkföll og
kauphækkanir, að viðlagðri fangelsun verkalýðsleið-
toganna og upptöku félagssjóða verkalýðsins.
Verkalýðurinn svaraði þessari árás þá með skæru-
hernaðinum og braut gerðardómslögm á bak aftur.
Verkalýðurinn meira en tvöfaldaði kaupgjald sitt
og það ekki bara í íslenzkum krónum, heldur líka í
dollurum og pundum. Þar með hóf hann að slíta þann
fjötur fátæktarinnar af alþýðu íslands, sem hún
hafði verið hlekkjuð í, þann fjötur, sem auðvaldið
og núverandi stjórnarflokkar ætluðu að halda henni í
áfram.
En verkalýðurinn gerði meira. Um leið og hann
bætti sitt eigið kaup gerði hann þjóðina efnaða. AIl-
ar þær inneignir, 500 milljónir króna, sem fsland
átti erlendis í striðslok, voru að þakka þessari upp-
reisn verkalýðsins gegn gerðardómslögum núverandi
stjórnarflokka og kauphækkun hans, sem þeir börð-
ust á móti, því útflutningur íslands öll stríðsárin
var sami og innflutningurinn, um 1270 ’milljónir
króna hvort um sig, svo að ekki mynduðust neinir
sjóðir af því.
Hefði íslenzka auðvaldið og núverandi stjórnar-
flokkar ráðið stefnunni 1942, hefðu engar inneignir
verið til í stríðslok.
En verkalýðurinn gerði meira. Hann lagði á ráðin
um, hvernig hagnýta skyldi innstæðurnar til að afla
þjóðinni stórvirkra atvinnutækja, kaupa alla þá tog-
ara, vélbáta, flutningaskip og vélar í verksmiðjur og
annan iðnað, sem atvinnulíf fslands nú byggist á.
Á árunum 1942 til 1947 hafði verkalýðurinn með
baráttu sinni, þrotlausri vinnu sinni og að síðustu
með stórauknum áhrifum á löggjöf og ríkisstjórn
bætt hag sinn og þjóðarinnar og fengið framgengt
mikilli og merkilegri umbótalöggjöf. Kaupmáttur
timakaups Dagsbrúnarm, var 1947 50% meira en 1938.
En því fór samt fjarri, að þessi kauphækkun verka-
lýðsins svipti auðmennina öllum gróða. Þvert á móti.
Auðstéttin var rík: 100 ríkustu menn og félög Reykja-
vikur áttu þá samkvæmt eigin uppgjöf í desember
1947 alls 1057 milljónir króna í skuldlausum eign-
um, miðað við tólffalt fasteignamat.
Fjórðungi iaunanna rænf
Hvað hefur svo gerzt síðan 1947 í atvinnulífi ís-
lendinga? Síðan 1947 hafa allir nýsköpunartogar-
arnir komið í gagnið, allur vélbátaflotinn, allur
hinn glæsilegi flutningaskipafloti vor, allar þær vél-
ar, sem keyptar voru í iðjuverin á nýsköpunarár-
unum, og auk þess hafa fslendingar fengið yfir fjög-
ur hundruð milljónir króna að gjöf. Síðan 1947 hef-
ur því þjóðarauðurinn stóraukizt og þ jóðartekjumar
vaxið upp í um þrjú þúsund milljónir króna.
Maður skyldi því ætla, ef réttlæti liefði ríkt, að
verkalýðurinn hefði stórbætt lífskjör sín síðan 1947,
að hann hefði uppskorið það, sem hann sáði til með
starfi sínu og baráttu 1942 til 1947.
En hverjar eru staðreyndirnar nú í ársbyrjun
1955? í febrúar 1955 var raunverulegt kaupgjald
verkam. miðað við neyzluvarning visitölunnar 17%
lægra en 1947 samkvæmt óvéfengjanlegum útreikn-
ingi hagfræðinganna Haralds Jóhannssonar og Torfa
Ásgeirssonar. Og ef tekið er tillit til húsaleigu-
hækkunarinnar á þessu árabili, þá er kauplækkun-
in miklu meiri. Verkamenn þyrftu því nú 20%
kauphækkun aðeins til þess að ná kaupmætti launa
sinna 1947, hvað neyzluvarning snertir — þetta er
náttúrlega miðað við kaupið fyrir verkfallið -— og
þeir þyrftu þá a.m.k. 30% kauphækkun til þess að
bæta upp húsaleiguhækkunina líka frá 1947.
Með öðrum orðum: verkalýðurinn sem gerði ný-
sköpun atvinnulífsins mögulega fyrir þjóðina,
hafði ekki aðeins verið rændur öllum ávöxtmn
uýsköpunarinnar, heldur og meiru til. Auð-
mannastéttin hafði á árunum frá 1947 til 1955
ekki aðeins sölsað undir sig allan hinn aukna
afrakstur þjóðarbúsins vegna nýsköpunartækj-
anna, heldur einnig rænt af verkalýðnum um
fjórðungi þess kaupgjalds, er hann liafði 1947.
Þetta er árangurinn af sjö ára óskoraðri yfir-
drottnun auðvaldsins á íslandi, sjö ára stjórnar-
stefnu Sjálfstæðisflokksins með Framsókn í eftir-
dragi.
Gróósdýrkun og spilling
suósféffarinnar gegn alþýðu
og lýðræði
Hvernig gat þetta skeð? Hvernig stendur á þessum
sorglegu umskiptum í sókn íslenzkrar alþýðu fram
til betri lífskjara frá árinu 1947?
Orsökin er sú, að á því ári hóf auðstéttin þá
árás á lifskjör islenzkrar alþýðu, sem síðan lief-
ur staðið og kallaði til liðs við sig kaldrifj-
aðasta og liarðsvíraðasta auðvald heimsins,
ameríska auðvaldið, gerði við það bandálag á
móti íslenzkri alþýðu og meðtók frá því þau
fyrirmæli um stjórnarstefnu, sem íslandi síð-
an liefur verið stjórnað eftir. Og þau boðorð eru
ekki aðeins i andstöðu við hagsmuni íslenzkrar
alþýðu, heldur og í skerandi mótsetningu við
allt, sem hingað til hefur skapað þjóð vorri
gæfu og réttlætt okkar þjóðarstolt.
Höfuðboðorð ameríska auðvaldsins var: Þú skalt
hafa gróðann fyrir þinn guð. Þú skalt beygja allt
íslenzkt þjóðlif undir peningavaldið og miða alia
löggjöf, alla stjórn, við það, að peningarnir gefi
peningamönnunum mikinn arð, mikinn gróða. Og þú
skalt brjóta niður lýðræðið í landinu og láta pening-
ana ráða atkvæðum.
Og samkvæmt þessu boðorði hafa stjórnarílokk-
arnir, og þá fyrst og fremst Sjálfstæðisflokkurinn,
spilað undir þeim tryllta dansi um gullkálfinn, sem
meira og meira er að heltaka íslenzkt þjóðlíf, og
gerzt ábyrgir fyrir því gegndarlausa braski og okri,
sem setur nú soramark sitt á íslenzkt efnahagslíf
í dag.
Stjórnarflokkarnir hafa afnumið allar hömlur á
verðlagi. Þeir hafa útrýmt öllum hindrunum fyrir
húsaleiguokri. Þeir hafa sett heimsmet í vexti dýr-
tíðar. Þriðjungur til helmingur af tekjum verka-
manns fer til þess að greiða húsaleigu, þó sannað
sé, að þjóðhagslega sé 1/10 hluti af tekjum hans
nægilegur til þess. Endurbætur, sem þjóðin hefur
barizt fyrir og búið við um langt árabil, eins og lágir
vextir til íbúðabygginga verkamapna og bænda, slík-
um endurbótum er rutt úr vegi til þess að skapa
frelsi fyrir penmgana, meðan frelsi ínannanna til
þess að eiga þak yfir höfuð sér er troðið undir hæl.
Svo skefjalaus er þjónusta stjórnarinnar við gróða-
menn lanðsins að meira að segja olian, sem ríkis-
stjórnin sjálf kaupir til landsins að verðmæti 150-180
milljónir króna á ári, er afhent gróðafélögunum til
sölu svo að þau geti skattlagt landsmenn eftir vild;
sama er um sementið og fleiri vörur.
Það hefur öllu viti í þjóðarbúskapnum og öllu
velsæmi í viðskiptaháttum verið ýtt til hliðar tii
þess að þjóna því gróðasjónarmiði, sem orðið er
drottnandi.
Msféffin lífur á þjóðlna
sem bráS sína
ísland á afkomu sína fyrst og fremi:t undir tog-
Framh. á 8. síðu