Neytendablaðið - 01.12.1997, Blaðsíða 18

Neytendalögin
Ný kaupalög væntanleg
Sú neytendalöggjöf sem skiptir
mestu fyrir neytendur er án
efa lögin um lausafjárkaup, sem í
daglegu tali eru kölluö kaupalög.
Neytendasamtökin hafa lengi
barist fyrir því að núgildandi
kaupalög, sem eru frá 1922, yrðu
endurskoðuð enda hafa grund-
vallarbreytingar orðið á viðskipta-
háttum frá því lögin tóku gildi.
A Norðurlöndum - en þar eru þau lönd
sem við helst viljum bera okkur saman
við - er fyrir löngu búið að setja ný
kaupalög eða breyta þeim með þarfir
neytenda sérstaklega í huga. Það er því
ánægjulegt að geta sagt frá því að nú
Eftir Sigríði A.
Arnardóttur,
lögfræðing NS
hefur viðskiptaráðuneytið látið semja
frumvarp til kaupalaga. Með frumvarp-
inu er leitast við að færa í lög ýmsar
óskráðar venjur sem í gildi hafa verið og
þannig er hinn almenni réttur kaupanda
gerður skýrari. I frumvarpinu er stefnt að
því að lögfesta ýmis nýmæli og verður
hér á eftir gerð grein fyrir þeim helstu.
Ábyrgðartími lengdur
Samkvæmt gildandi kaupalögum hefur
kaupandi rétt til að kvarta yfir galla á
söluhlut í eitt ár frá því að hann fékk
hann í hendur. Þetta gildir ekki ef samið
hefur verið um lengri tíma, til dæmis í
ábyrgðarskírteini. Eitt þýðingarmesta ný-
mælið í frumvarpi til kaupalaga er að til-
kynningarfrestur og þar með ábyrgðar-
tími vegna gallaðs söluhlutar hefur verið
lengdur þannig að kaupandi getur ávallt
kvartað undan gölluðum söluhlut innan
tveggja ára frá því hann fékk hlutinn í
hendur. Gert er ráð fyrir að ábyrgðartími
sé lengri, eða fimm ár, þegar um er að
ræða söluhlut sem ætlað er að endast
verulega lengi en það gæti átt við ýmis
heimilistæki, meðal annars ísskápa og
sjónvörp. Það skal hafa hugfast að þegar
kaupandi uppgötvar að hlutur er gallaður
verður hann að að láta seljanda vita hið
fyrsta, annars tapar hann rétti sínum.
Hvenær er hlutur gallaður?
í frumvarpinu er að finna ýtarlega skil-
greiningu á því hvenær söluhlutur telst
gallaður en slíka skilgreiningu hefur
vantað. Samkvæmt frumvarpinu er selj-
andi meðal annars ábyrgur fyrir þeim
upplýsingum sem hann hefur gefið við
markaðssetningu, svo sem í auglýsingum
eða á umbúðum söluhlutar.
Með frumvarpinu er sett leiðbeining-
arregla um það hvernig skaðabætur skulu
ákvarðaðar, sem ekki er að fínna í gild-
andi lögum, og sömuleiðis er kaupanda
tryggður réttur til að krefjast úrbóta á
söluhlut vegna galla, sem hann hefur
ekki nú. Þannig getur kaupandi alltaf
óskað eftir því við seljanda að hann geri
við hlut sem er gallaður.
Seljandi fær tvö
tækifæri til að gera við
Neytendasamtökin telja frumvarp til
kaupalaga vera almennt til mikilla bóta
en telja þó að ganga mætti lengra í neyt-
endavernd, til dæmis varðandi tak-
mörkun á rétti seljanda til að gera við
Hafið eftirfarandi
í huga við val á
leikföngum:
♦ Spyrjið fyrst, kaupið SVO. Biðjið um upplýsingar
og leiðbeiningar um notkun leikfanga, helst skriflegar.
♦ Athugið hvort C€ -merkið er á leikföngum.
^ Athugið aðrar merkingar, t.d. hvort leikföng eru með
þessu merkiyON en það þýðir að þau eru ekki
ætluð börnumUSe/yngri en þriggja ára.
♦ Gangið frá plastumbúðum utan af leikföngum
áður en bamið fær þau í hendur.
♦ Tuskudýr/brúður eiga að þola þvott. Aðgætið sérstaklega
að augu, nef og hár séu tryggilega fest.
^ Varist eindregið hávær leikföng.
Hávaði frá leikföngum getur valdið heyrnarskaða.
♦ Varist leikföng úr harðplasti, sem brotna auðveldlega.
Börn yngri en þriggja ára þurfa sérstaklega sterk leikföng,
sem eiga að þola umtalsvert hnjask og hnoð.
♦ Hafið sérstakar gætur á límmiðum og slíku sem auðvelt
er að ná af leikföngum og stinga upp í sig.
♦ Sýnið sérstaka aðgát, ef leikföng eru keypt á útsölumörkuðum
eða öðrum stöðum sem eru einungis opnir tímabundið.
♦ Forðist leikföng með löngum snúrum.
NEYTENDASAMTÖKIN
Frekari upplýsingar um öryggi leikfanga veitir
LÖGGILDINGARSTOFA
MARKAÐSGÆSLUDEILD,
s. 568 1122, grænt númer 800 6811
18
NEYTENDABLAÐIÐ - Desember 1997