Tónlistin - 01.11.1943, Page 49

TÓNLISTLN
47
Hagerup Grieg. Hann var hvorttveggja
í senn, brautryöjandi norskrar tónlistar
og sá tónsnillingur, sem enn gnæfir hæst
i tónlistarlífi NorSmanna. En enda þótt
Grieg hafi veriö sá norskasti allra
norskra, er þó fjarri því, að landar hans
séu einir um aS minnast afmælisins.
MeS hinum gagnmenntaSa tjáningar-
hætti sinum varS hann um leiS hinn al-
þjóSlegasti allra norrænna tónskálda og
hefir, bæSi beint og óbeint, mótaS sam-
tíS sína meira en flestir tónlistarmenn
aSrir. Um leiS og hann opnaSi eyru
landa sinna fyrir áSur óþekktum auSlind-
um í tónlist norskrar alþýSu, beindi hann
og eyrum samtiSartónskáldanna heim til
þeira sjálfra, svo aS þeir tóku einnig aS
leita svipaSra fjársjóSa í heimalöndum
sínum.
TónlistarfélagiS minntist afmælis-
ins meS ágætu en fullstuttu úrvali af
verkum Griegs, Holberg-svítunni, pi-
anókonsertinum og fjórum sönglögum.
Því skal þó ekki neitaS, aS í þessu úr-
vali var áherzlan lögS fullmikiS á hina
alþjóSlegu hliS Griegs en minna á hin
þjóSlegu einkenni, eins og þau koma
fram í mörgum „instrumentai" smálög-
um og ekki sizt í fiSlusónötunum, sem
eru vafalaust veigamestu verk hans í
stóru formi.
Holberg-svitan er s^min fyrir strok-
hliómsveit, og lék Hbómsveit Rayk:a-
víkur hana undir stjórn Dr. Urbant-
schitsch, hægu kaflana ef til vill full
kuldalega, en hröSu kaflana af miklu
lífi og meS fjaSurmagnaSri fallandi.
Einsöne-v',ri Tóulistarcélagsins var aS
bessu sinni SigurSur Markan. Skilningi
hans og meSferfi hinia fjögurra Gri»g-
söngva var i engu ábótavant, en satt aS
segja er erfitt aS fella sig viS þaS, aS
jafn ágætri barytonrödd, og SigurSur
Markan hefir, sé misboSiS meS eintóm-
um briósttónum jafnt á efra sem lægra
raddsviSi. Þessi söngaSferS er enean
veginn óalgene meSal djúpra barytona
— og þaS jafnvel meSal margra, s°m
hafa getiS sér nafn — en hún .fer óneit-
anlega í fínu taugarnar, er til lengdar
lætur, enda verSur þess fljótt vart, aS
þegar SigurSur Markan gætir þess aS
„loka“ þegar ofar dregur, verður söngur-
inn bæSi áheyrilegri og þróttmeiri.
SíSasti liSurinn var píanókonse’rtinn
í a-moll, og var Árni Kristjánsson ein-
leikari. Undirleikurinn í þessu verki mun
vera eitt hinna erfiSustu viSfangsefna,
sem Hljómsveit Reykjavikur hefir tek-
izt á hendur, og varS árangurinn vonum
fremri — veigamikilla misfellna varS
ekki vart, en ekki var blásarahljómur-
inn alltaf jafn göfugur, og síztur í siS-
asta þætti. Árni Iék píanóhlutverkiS
nokkuS ójafnt, sumsstaSar mjög fallega
og meS ósviknu skáldlegu flugi, en ann-
arsstaSar af meira flaustri en viS eigum
aS venjast af honum.
ÞaS þrengist stöSugt kostur tónlistar-
innar hér í höfuSstaSnum, og er nú svo
komiS, aS ekki er unnt aS fá sal til
hljómleikahalds siSar á degi en kl. 1^2,
nema sá kostur sé tekinn aS bíSa til miS-
nættis. Þótt undarlegt megi virSast, ríkir'
nú svipaS ástand hjá Ríkisútvarpinu, en
þaS hefir gert symfóníutónlist útlæga á
öSrum tímum en fyrir hádegi á sunnu-
dagsmorgnum og eftir útvarpstíma á
föstudagskvöldum. Grunur minn er þó
sá, aS þar sé frekar um skort á hjarta-
rúmi en húsrúmi aS ræSa. Hljótt hefir
veriS um byggingu tónlistarhallar und
anfarin misseri, en nokkur skriSur virtist
þó vera kominn á þaS mál fyrir nokkru.
Væri vel ef forystumenn þeirra mala létu
hendur standa fram úr ermum um áS
hrinda því á veg, því aS eins og nú er
búiS í haginn er ekki sýnna en aS öll
tónlistarmenning hér í bæ lognist útaf og
láti í minni pokann fyrir harmónikkunni
og Hallbjörgu.
Á efnisskrá þessara tónleika Tónlistar-
félagsins voru eingöngu kammertónverk,
eSa verk, sem krefjast ekki nema ein-
faldrar sköpunar strokhljóSfæra. Þurfti
því ekki á aS halda nema fáum úrvals-
mönnum úr Hljómsveit Reykjavíkur, og
varS þess fljótt vart, aS hér bar hvergi
á þeim mistökum, sem hinir óæfSu meS’