Bændablaðið - 18.10.2012, Blaðsíða 6

Bændablaðið | Fimmtudagur 18. október 20126
Málgagn bænda og landsbyggðar
LOKAORÐIN
Bændablaðið kemur út hálfsmánaðarlega. Því er dreift til allra bænda landsins og fjöl margra annarra er tengjast land búnaði.
Bændablaðinu er dreift ókeypis til þeirra er stunda búskap en þéttbýlisbúar geta gerst áskrifendur að blaðinu.
Árgangurinn kostar kr. 6.600 en sjötugir og eldri og lífeyrisþegar greiða kr. 3.300.
Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands.
Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík. Sími: 563 0300– Fax: 562 3058 – Kt: 631294-2279
Ritstjóri: Hörður Kristjánsson (ábm.) hk@bondi.is – Sími: 563 0339 Blaðamenn: Erla H. Gunnarsdóttir ehg@bondi.is
Margrét Þ. Þórsdóttir mth@bondi.is – Freyr Rögnvaldsson fr@bondi.is – Sigurður M. Harðarson smh@bondi.is
Auglýsingastjóri: Eiríkur Helgason eh@bondi.is – Sími: 563 0303 – Myndvinnsla og frágangur: Prentsnið ehf.
Netfang blaðsins (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is Netfang auglýsinga er augl@bondi.is Vefsíða blaðsins er www.bbl.is
Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Landsprent og Íslandspóstur annast dreifingu blaðsins. ISSN 1025-5621
Aukabúnaðarþing fjallar um leiðbeiningaþjónustu í landbúnaði
LEIÐARINN
Bændur hafa sýnt það á síðustu
vikum að í þeim býr mikill kraftur
og þrautseigja þótt á móti hafi
blásið. Þeir hafa líka sýnt á liðnum
árum hverju hugmyndaauðgi og
framtakssemi getur áorkað þegar
að því kemur að skapa ný störf
og auka sjálfbærni og þá um leið
arðbærni í landbúnaði. Þar má
t.d. nefna margvíslega nýsköpun
í framleiðslu fjölda afurða, aukna
kornrækt, aukna tæknivæðingu og
mikla uppbyggingu ferða þjónustu
í sveitum landsins.
Þrátt fyrir dugnaðinn eru fjöl-
margir bændur enn að berjast við
óuppgerð skuldamál. Slíkt veldur
keðjuverkun því þegar einum gengur
illa að standa við sínar skuldbindingar
hefur það bein áhrif á aðra.
Efnahagshrunið setti lánamál tug-
þúsunda á annan endann og bændur
hafa reynt að draga sinn lærdóm af
því. Það er því dapurt að vita til þess
hvað bankakerfið og ekki síst yfir-
völd hafa reynst svifaseint í að leið-
rétta þau mál. Enn hafa t.d. Árna Páls
lögin svokölluðu ekki verið afnumin.
Samt telja lögfróðir menn þessi ólög
einn helsta hemilinn á því að hægt
sé að klára uppgjör, í samræmi við
niðurstöðu Hæstaréttar Íslands um
úrskurð á ólögmæti gengistryggðra
lána. Bankarnir geta því haldið áfram
að haga sér eins og blóðsugur með
þegjandi samþykki stjórnvalda. Svo
ekki sé minnst á afnám verðtrygg-
ingar, sérstakt baráttumál forsætis-
ráðherra sem nú er á harðahlaupum
undan því máli.
Fyrir utan að draga lappirnar við
að höggva á augljósa hnúta hefur
núverandi ríkisstjórn verið einstak-
lega dugleg við að tefja uppbygg-
ingu í atvinnumálum. Það hefur leitt
til þessa að þúsundir Íslendinga hafa
flúið land. Bændur vita það samt ekki
síður en aðrir hugsandi Íslendingar að
til að rekstur geti gengið þarf fram-
leiðslu sem gefur af sér tekjur.
Til að takast á við erfiða skulda-
stöðu þarf einfaldlega að skapa meiri
verðmæti með endurnýjun og upp-
byggingu. Auka framleiðni þannig
að úr því náist rekstarafgangur. Sama
hlýtur að gilda um allan annan rekst-
ur, líka ríkisreksturinn.
Það dugar ekki að auka stöðugt
skattheimtu ef engin tekjuaukning
kemur á móti hjá skattgreiðendum.
Slíkt hlýtur að leiða til hnignunar.
Þetta hafa núverandi stjórnvöld
ekki viljað skilja. Þess vegna ríkir
hér enn stöðnun í atvinnulífinu og
hámenntað fólk, sem þjóðin er búin
að eyða gríðarlegum fjármunum í að
mennta, heldur áfram að flýja land.
Er ekki að verða kominn tími til
að snúa við blaðinu? /HKr.
Boðað hefur verið til aukabúnaðarþings
29. október vegna breytinga á leiðbeininga-
þjónustunni, en á síðasta búnaðar þingi var
ályktað um grundvallar breytingar á starf-
seminni. Ályktunin á sér langan aðdraganda
og hafa miklar umræður farið fram um
stefnu í málinu. Nú er búnaðarþing kallað
saman til að taka endanlegar ákvarðanir.
Nýr búnaðarlaga samningur tók alfarið mið
af afgreiðslu búnaðarþings og er þar lagður
grunnur að breytingum. Mikilvægt er að
vekja athygli á að ekki hefur neinum dyrum
verið lokað; aukabúnaðarþing hefur allt vald
í málinu.
Eftir margra ára umræður var niðurstaðan
árið 2010 að leita eftir úttekt á íslensku
leiðbeiningaþjónustunni, starfsemi hennar og
áherslum. Hafa því starfi verið gerð skil á síðum
Bændablaðsins og á bændafundum. Leitað var
til systursamtaka okkar í Danmörku um að vinna
þá úttekt og vann Ole Kristensen að málinu.
Eftir búnaðar þing í mars var næsti áfangi að
móta hina nýju starfsemi. Verkefnisstjóri var
fenginn til starfans, Ágúst Þorbjörnsson hjá
ráðgjafarfyrirtækinu Framsækni ehf. Ágúst kynnti
tillögur sínar fyrir formanna fundi aðildar félaga
BÍ í september. Tillögur hans eru nú til umræðu
og mun stýrihópur, sem stjórn BÍ skipaði, leggja
fram endanlegar tillögur sínar fyrir búnaðarþing.
Við báða þessa áfanga hefur verið lögð áhersla
á að vinna með bændum til þess að kynnast
viðhorfi þeirra, stjórnendum leiðbeininga-
stöðva, aðildarfélögum og ekki síst að leita í
smiðju starfsmanna. Nú er það svo í stórum
og viðkvæmum málum að sætta þarf mörg
ólík sjónarmið. Hvernig það tekst í endanlegri
tillögugerð og síðan með afgreiðslu þingsins
getur tíminn aðeins skorið úr um. Hins vegar er
ljóst að allir verða að nálgast slíka málamiðlun
sem flestir geta unað við. Óbreytt ástand er ekki
valkostur.
Leiðbeiningaþjónusta á vegum samtaka
bænda byggir á gömlum grunni. Um 100 ára
saga hennar sýnir að hún skiptir bændur á
hverjum tíma miklu máli. Hún hefur eðlilega
tekið miklum breytingum og áherslur á hverjum
tíma í takti við aðstæður í land búnaði. Fyrst
um sinn var starfsemin á lands vísu en árið
1931 skipar búnaðarþing milliþinga nefnd um
endurskoðun á starfinu. Á því starfi byggði
tvískipting í landsþjónustu og héraðs þjónustu
sem nú er gerð tillaga um að breyta. Áherslur
sem lagðar voru fyrir um 80 árum hafa dugað
vel og mynda grundvöll hinnar nýju starfsemi.
Starfsemin hefur ekki verið óbreytt í gegnum
tíðina því stöðug þróun hefur átt sér stað. Síðustu
meiri háttar breytingar voru gerðar árið 1998
þegar stefnt var að sameiningu á starfsemi
búnaðar sambanda um land allt. Þá var mark-
miðið að leiðbeiningastöðvar væru ekki með
færri en þrjá ráðunauta í starfi.
Undirbúningur og umræða hefur tekið nokkurn
tíma eins og hér hefur verið rakið. Nú er hins
vegar tímabært að marka ákveðin skil. Það verður
hlutverk aukabúnaðarþings 2012.
Heimildarmyndir
Ríkisútvarpið sýndi sl. sunnudagskvöld kvikmynd á
besta útsendingartíma, „Fjallkonan hrópar á vægð“.
Mynd sem kölluð er heimildarmynd. Af efnistökum
hennar mátti ráða að RÚV er ekki mjög annt um
virðingu sína sem fjölmiðill allra landsmanna.
Fræðslu- og menningarhlutverki var skyndilega
ýtt til hliðar. Nú skal fátt sagt um efnistök og
framsetningu höfunda myndarinnar heldur bent á
að Landssamtök sauðfjárbænda og Bændasamtökin
hafa unnið mynd sem bregður allt öðru og jákvæðara
ljósi á sauðfjárbeit og sauðfjárbúskap. Mynd
sem heldur meira jafnvægi í umfjöllun sinni um
málefnið. Ekki skal það dulið að framleiðsla hennar
er viðbrögð við nefndri heimildarmynd. BÍ og LS
hafa nú þegar boðið RÚV myndina til sýningar en
þangað til er hún aðgengileg á vefjum samtakanna.
Ekki hefur neitt svar borist en við hljótum að
reikna með að Ríkissjónvarpið beri gæfu til að
sýna sjónarmiðum hennar sömu virðingu og þeirri
mynd sem sýnd var síðastliðinn sunnudag. /HB
Þurfum viðsnúning
Bær októbermánaðar hjá
Ferðaþjónustu bænda er Hótel
Anna, sem er lítið, notalegt og
vandað sveitahótel í rómantískum
stíl sem leggur áherslu á persónu-
lega þjónustu. Hótelið er undir
Eyjafjöllum á jörðinni Moldnúpi,
nálægt mörgum af helstu náttúru-
perlum Suðurlands. Gisting er í
sjö tveggja manna herbergjum
með baði, sjónvarpi og þráðlausu
interneti.
Samkvæmt viðskiptavinum og
starfsfólki Ferðaþjónustu bænda er
þjónustan á Hótel Önnu til fyrir-
myndar. Gestgjafarnir og fjölskyldan,
þau Eyja Þóra Einarsdóttir, Jóhann
Frímannsson og Einar Jóhannsson,
leggja sig fram í hvívetna við að
skapa þægilegt umhverfi fyrir gesti
sína og hafa þau vandað mjög til
verks við að endurskapa andrúmsloft
fyrri tíma og miðla sögu staðarins.
Þess má einnig geta að hótelið fagnar
tíu ára afmæli í ár, en bærinn hefur
verið í eigu sömu fjölskyldunnar í
tugi ára.
Sagan svífur yfir vötnum á Hótel
Önnu, sem ber nafn Sigríðar Önnu
Jónsdóttur sem fæddist á Moldnúpi
árið 1901. Anna var verkakona,
vefari og fjósakona með meiru. Hún
var mikill ferðalangur og ferðaðist
víða um heiminn, oft á tíðum ein
síns liðs og af litlum efnum, að
sögn Eyju Þóru Einarsdóttur, bónda
á Moldnúpi.
Sögu ferðalangsins Önnu er haldið
á lofti á hótelinu, meðal annars með
sýningunni „Fjósakona fer út í heim“
sem segir skemmtilega frá ævi og
störfum Önnu, en það kunna gestir
staðarins vel að meta.
Gamalt fjós á bænum Moldnúpi
hefur verið útbúið sem veitingastofa
í gömlum stíl og hefur hún hlotið
nafnið Önnuhús til heiðurs Önnu.
Gestgjafinn Einar Jóhannsson, sem
er einnig lærður kokkur, segir stoltur
frá veitingastarfseminni: „Veitingar
hafa alltaf verið stor þáttur í þjónustu
okkar. Við leggjum áherslu á að nota
ferskasta og hollasta hráefni sem er í
boði hverju sinni. Hráefnið tekur mið
af hefðum úr sveitinni og við reynum
að fá sem mest af því úr héraði.“
Hótel Anna er tilvalinn staður
til slökunar í sveitinni, sem og til
skoðunarferða. Heitur pottur og
sána standa gestum til boða. Í næsta
nágrenni staðarins er einnig fjölbreytt
úrval gönguleiða og stutt er í margar
af helstu náttúruperlum Suðurlands,
svo sem Seljalandsfoss, Skóga og
Þórsmörk. Hótel Anna er líka til-
valinn staður til þess að berja norður-
ljósin augum, en þaðan eru farnar
sérstakar norðurljósaferðir á veturna.
Álagablettir og huldufólk hafa
alltaf verið samferða heimilinu að
Moldnúpi, í brekkunum og klett-
unum við bæinn. Ekki má gleyma
heilsulindinni í heiðinni á bak við
bæinn, þar sem lækna má ýmsa kvilla
með því að drekka úr henni.
Á Hótel Önnu er virk umhverfis-
stefna. Lögð er áhersla á að nýta vel
það sem fyrir er, sem sjá má meðal
annars í upprunalegu húsnæðinu,
antíkhúsgögnunum – og skreyting-
unum. Starfsfólkið reynir einnig að
endurvinna sem mest, spara vatn og
rafmagn og nýta sem mest af hrá-
efni úr nærumhverfinu. Þá eru gestir
hvattir til þess að taka virkan þátt í
umhverfisstefnunni með starfsfólki
hótelsins.
Um bæ mánaðarins
Í byrjun hvers mánaðar er val-
inn einn ferðaþjónustubær innan
vébanda Ferðaþjónustu bænda sem
hefur staðið sig sérstaklega vel á
sviði gæða- og umhverfismála,
vöruþróunar og í þjónustu við við-
skiptavini. Þá er einkum horft til sér-
stöðu staðarins og nýbreytni á sviði
þjónustu og afþreyingar. Val á bæ
mánaðarins byggist á umsögnum
gesta og mati starfsfólks skrifstofu
Ferðaþjónustu bænda.
Ferðaþjónusta bænda hf. er ferða-
skrifstofa í eigu bænda sem býður
upp á fjölbreytta gistingu hjá 180
ferðaþjónustuaðilum um allt land; á
sveitahótelum, í gistihúsum, sumar-
húsum, heimagistingu, svefnpoka-
plássi og á tjaldsvæðum. Sjá nánar
á: http://www.sveit.is/baeir/baer_
manadarins
Hótel Anna er bær októbermánaðar
BÆR MÁNAÐARINS – OKTÓBER 2012
Frá búnaðarþingi i mars 2012. Mynd / HKr.