Sagnir - 01.06.2003, Blaðsíða 64

það sem ég gat en bara klassík, ég fór aldrei að sjá modern
sýningar."40
Að loknu þriggja ára námi í Chalif skólanum
sneri Sigríður heim á leið árið 1946, nýútskrifuð með
kennarapróf í listdansi, þjóðdönsum, fagurfræði og
samkvæmisdansi. Þrátt fyrir að hún teldi sjáif að hún
hefði ekki tileinkað sér neitt af því sem hún lærði í
kennslustundunum í nútímalistdansi, „þá“, segir hún „bara
kom það þegar ég þurfti á að halda.“41
A þessum árum var komin hefð fýrir því að þegar
listamenn komu frá námi eða störfum erlendis héldu
þeir sýningar eða tónleika til að kynna list sína fyrir
landsmönnum. Samkvæmt þessari hefð hélt Sigríður
Armann sólósýningu í Sjálfstæðishúsinu í nóvember 1946.
Kvöldið fýrir opinberu sýninguna hélt hún sýningu fýrir
boðsgesti og sagði frá henni í Morgunblaðinu 19. nóvember,
sama dag og opinbera sýningin var. Sá sem þar hélt um
penna, en ekkert nafn eða stafir eru undir greininni, segir
þar að sérstaka hrifningu hafi vakið dans sem var kallaður
Dansandi skuggi og Sigríður hafi sjálf samið við tónlist eftir
Sinding.42 Umsögn um sýninguna birtist nokkrum dögum
síðar og þá var það Nína Tryggvadóttir sem skrifaði. Hún
var mjög ánægð nreð sýninguna og hrósaði Sigríði mikið.
Síðan segir hún:
Jeg verð að játa að jeg hafði mest gaman af
dansi no. 7 eða síðasta dansinum, sem er
expressjonistiskur, og tilheyrir þeirri stefnu
sem hinn klassiski ballett alstaðar í heiminum
færist meira og nreira inn á að lýsa tilfininga
lífinu eingöngu með hreifingu en styðjast ekki
við neina ytri atburðarás eins og áður hefur
tíðkast svo mjög.43
Dans núnrer 7 var einmitt sá sami Dansandi skuggi og áður
var minnst á. Sigríður segir sjálf að þessi dans hafi verið í
sanra stíl og hún notaði þegar hún sanrdi Eldinn nokkrunr
árum síðar. Aðdragandinn að dansverkinu Eldinum var sá
að Bandalag íslenskra listamanna efndi til Listanrannaþings
vorið 1950 og Sigríður Armann var beðin um að semja
dansverk til flutnings í Þjóðleikhúsinu ásamt öðru efhi.
Þetta var í fýrsta sinn sem heilt dansverk í nútímalistdansstíl
var samið á Islandi. Hún kaus að nota fýrstu þrjú erindi
kvæðisins Eldur eftir Einar Benediktsson og Jórunn Viðar
sanrdi tónlistina við dansverkið.44
Sýningin gekk nrjög vel og fékk óhenrju góðar
undirtektir hjá áhorfendum og gagnrýnendunr blaða.
Bjarni Guðnrundsson endaði unrsögn sína í Morgunblaðinu
7. maí með þessunr orðum: „Vekur þetta einstaka affek
vonir manna um að íslendingar geti með tímanum eignast
sinn eigin ballett - dýrasta djásn allrar leiknrenntar- .,.“45
Þessi sýning í nraí 1950 var því merkur áfangi í stuttri
listdanssögu okkar.
Hvað var það við nútínralistdansinn senr fangaði
athygli áhorfenda fram yfir hinn klassíska? Þeir dansarar sem
á annað borð stóðu fýrir sýningum voru oft neyddir til að
semja sýningaratriðin sín sjálfir. Margir sígildir sólódansar
úr þekktustu dansverkum heimsins svo sem Þyrnirós og
Hnotubrjótnum eru samdir með frábæra dansara stóru
dansflokkanna í huga, auk þess sem þá var ekki tilkomin

Sigríður Ármann lærði í Chalif School of Dancing i New York og vakti mikla
athygli á Islandi þegar hún hélt sólósýningu í Sjálfstæðishúsinu í nóvember
1946.
nein aðgengileg aðferð til að skrifa niður dansa og því ekki á færi
margra að útvega sér þekkta sígilda dansa. Því var það ráð oft
tekið að semja nýja dansa við tónlist sem höfðaði til dansarans
sem gat þá valið þau spor og sporasamsetningar sem hæfðu
honum best. Þar að auki krafðist hinn jarðbundni nútímalistdans
oft nreiri tjáningar af hálfu dansarans og viðfangsefnin voru
tengdari hugarheimi áhorfandans en viðfangsefni hins upphafna
klassíska listdans.
♦ ♦ Þáttaskil ♦ ♦
Mikil þáttaskil urðu þegar Listdansskóli Þjóðleikhússins var
stofnaður árið 1952 og danski ballettmeistarinn Erik Bidsted var
ráðinn til að veita honum forstöðu og kenna ásamt konu sinni
Lise Kæregaard. Næstu ár á eftir var það eingöngu klassískur
listdans sem sást á leiksviðum borgarinnar. Að vísu komu
nútímahreyfingar og dansar í þeim stíl fýrir í leiksviðsverkum
og íslenskir dansarar tóku þátt í erlendum gestadanssýningum
til dænfis Fröken Júlíu eftir Birgit Culberg sem var sýnd á
afmælishátíð Þjóðleikhússins árið 1960. Það var þó ekki fýrr en
árið 1964 sem farið var að kenna nútímalistdans við Listdansskóla
Þjóðleikhússins, fjórtán árum eftir sýninguna á Eldinum.
Síðan urðu önnur þáttaskil þegar Islenski dansflokkurinn,
fýrsti og hingað til eini atvinnudansflokkur landsins, var
stofnaður árið 1973. Honum var strax frá upphafi ætlað að verða
nútímadansflokkur. Alan Carter, fýrsti stjómandi flokksins, sá
fýrir sér að sá dansstíll myndi hæfa bæði íslenskum dönsurum og
62 SAGNIR