Sveitarstjórnarmál - 01.07.1947, Blaðsíða 34

30
SVEITARSTJÓRNARMÁL
af þeini iðgjöldum, sem hlutaðeiganda bar
að greiða, en hliðsjón skal hafa af efna-
hagsástæðum lilutaðeiganda, er ákvörðun
er tekin um þetta.
Aldrei má þ« lækka fæðingarstvrk né
slysabætur.
Ég gat þess áðan, að af væntanlegum
tekjuin trygginganna væru um 30% lögð
á herðar hinum tryggðu með iðgjöldum.
Er áætlað, að iðgjöldin nemi 20.9 millj.,
miðað við fullt iðgjald.
Afgangurinn er áætláð að skiptist
þannig, að atvinnurekendur beri um 17%
eða 11.5 millj. (þar af 5 milljónir áhættu-
iðg'jöld til slysatryggingarinnar, en 6.5
millj. skattur í sameiginlegan sjóð trygg-
inganna), sveitarfélög rúm 19% (13.05
millj.) og ríkissjóður rúm 32% (21.75
millj.), allt miðað við það, þegar lögin
eru að fulíu komin til framkvæmda.
Hluti ríkissjóðs getur hækkað, ef aðrir
liðir lækka. Á næsta ári verður hlutfallið
ekki alveg' það sama. Heildartekjur
eru áætlaðar 67.2 milljónir miðað við
fulla framkvæmd, en 1947 53.4 milljónir.
Varasjóður sá, sem tryggingarnar
leggja upp með, eru sjóðseignir þær, sem
safnazt hafa fyrir hjá Lífeyrissjóði ís-
lands og slysatryggingunni, og er upphæð
þeirra samtals ca. 38 milljónir. Fallið var
frá því að safna frekari sjóðum með bið-
timagjöldum, sem þó var upphaflega lagl
til. Sjóðseignum sjúkrasamlaga (ca. 3.6
millj.) og ellistyrktarsjóða (ca. 1.8
millj.) er ællað sérstalct hlutverk í hinum
einstöku umdæmum, eins og síðar segir.
Ég skal þá fara nokkrum orðum um
framlag sveitarfélaganna og skiptingu
þess og þau önnur atriði, sem sérstaklega
varða afstöðu sveitarfélagánna til trygg-
inganna.
Það er náttúrlega öllum fundarmönn-
um ljóst, að almannatryggingarnar liafa
í för með sér talsverða aukningu útgjalda
fyrir flest sveitarfélög, eins og óhjá-
kvæmilegt er, þar sem svo slórt spor er
stigið til þess að bæta kjör þeirra, sem
verst eru seltir í þjóðfélaginu, og auka
félagslegt öryggi. En útgjaldaaukningin
er mjög mismunandi mikil hjá hinum
einstöku sveitarfélögum. Hún verður
hlutfallslega mest hjá þeim sveitarfélög-
uni, sem minnst hafa áður lagt til trygg-
ingarmála og framfærslumála, en hlut-
fallslega minni þar, sem tryggingarnar
voru áður langt á veg komnar, og þar,
sem framfærsla var mikil.
Mér telst svo til, að á árinu 1944, sem
er síðasta árið, sem skýrslur liggja fyrir
uin, hafi framfærslukostnaður sveitarfé-
laga og framlög til ellilauna og örorku-
bóta numið samtals um 8 niilljónum
króna. Vafalaust hefur sá kostnaður
liækkað töluvert síðan vegna hækkaðrar
vísitölu. Þá eru framlög sveitarfélaga lil
sjúkrasamlaga áætluð 2.2 milljónir á
næsta ári. Framlag sveitarfélaga lil al-
mannatrygginga er ákveðið 13.05 millj.,
ef miðað er við vísitölu 290. Má því ætla,
að heildarhækkun á útgjöldum sveitar-
félaga verði ekki mjög mikil, þar sem
gjöld samkvæmt alþýðutryggingalögum
falla jafnframt niður og gert er ráð fyrir
því, að fátækraframfærsla falli að miklu
leyti niður vegna bóta þeirra, sem trygg-
ingarnar greiða.
Hins vegar var að sjálfsögðu ekki liægt
að miða niðurjöfnun tillag'sins við það út
af fvrir sig, hvernig bvrðarnar liöfðu áð-
ur skipzt milli sveitarfélaganna. íbúar
allra sveitarfélaga njóta jafnt góðs af
tryggingunum, eftir því sem efni standa
til. Þó að útgjaldahækkunin verði hlut-
fallslega mishá, er. það því ekki merki
jiess, að framlaginu sé ranglátlega skipt
niður, Iieldur sýnir aðeins, að sumpart
var þörfin fvrir tryggingarnar ekki alls
staðar jafnbrýn og sumpart að ekki hefur
alls staðar verið jafnmikið gert fyrir
þurfamenn, gamalmenni og öryrkja. Að
útgjaldaaukningin lilýtur að verða mjög
mishá, verður sérstaklega ljóst, þegar
þess er gætt, að livorki meira né minna
en 80 sveitarfélög i landinu hafa enga
framfærslu og mörg öiiiuir mjög litla.
Þessi sveitarfélög verða auðvitað að
greiða tillag til trygginganna að sínum
hluta, vegna þeirra bóta, sem þangað