Milli mála - 01.01.2011, Qupperneq 112

112
Það er umhugsunarefni hvort Íslendingar hafi tekið öðruvísi og
þá betur á móti Inu von Grumbkow en Idu Pfeiffer þar sem sú
fyrrnefnda kom í kjölfar Öskjuslyssins með styrk frá prússnesku
vísindaakademíunni og í fylgd með þýskum vísindamanni. Voru
fleiri reiðubúnir að greiða götu Inu von Grumbkow, sýna henni vin-
semd og hlýlegt viðmót en Idu Pfeiffer, sem kemur eins síns liðs,
ekki með mikla fjármuni og virðist ganga út frá því að vera þekkt
fyrir könnunarferðir sínar? Margir greiddu götu Inu von Grumb-
kow. Nægir þar að benda á frú Zoëga á Hótel Reykjavík, sem tók á
móti henni af mikilli hlýju, þýska ræðismanninn, Björn Runólfs son
bónda í Holti sem fylgdi henni í Laka og Árna prófast í Mývatns-
sveit sem fyrir alla muni vildi útvega sérstakan fylgdarmann í
Herðu breiðarlindir. Ida Pfeiffer nefnir einungis Bernhöftsfjöl-
skylduna og Knudson fyrir utan séra Torfason sem dæmi um fólk
sem hafi tekið henni vel.
Ferðabækur Inu von Grumbkow og Idu Pfeiffer eiga erindi við
Íslendinga. Þær geta nýst vel í menningartengdri ferðaþjónustu,
þar sem í æ ríkara mæli er kappkostað að tengja sögu og menningu
gestanna við áfangastaði í landinu sem heimsótt er. Frásagnir Inu
von Grumbkow og Idu Pfeiffer gefa okkur einnig tækifæri til að
hugleiða sjálfsmynd okkar. Viðbrögð Íslendinga við gagnrýni Idu
Pfeiffer hafa oftast verið á einn veg, lítið tillit hefur verið tekið til
hennar, hún var í raun litin hornauga og kölluð önuglynda frúin frá
Vínarborg. Af lýsingum Inu von Grumbkow er aðra sögu að segja,
ferðabók hennar hefur sérstöðu meðal íslenskra ferðalýsinga erlendra
gesta. Fáir hafa farið eins fallegum orðum um land og þjóð og Ina
von Grumbkow gerði og ferðabók hennar hefur öðlast ákveðinn
heiðurssess í hugum Íslendinga. Það er því ekki unnt að útiloka að
Íslendingar hafi fremur viljað halda á lofti jákvæðum og fögrum
lýsingum Inu von Grumbkow en óvægnum en hreinskiptum
lýsingum Idu Pfeiffer. Voru Íslendingar ekki forvitnari en svo um
fyrri tíð að þeir vildu ekki lesa lýsingar Idu Pfeiffer á reynslu hennar
samfara því að kynnast því sem henni þótti framandi eða miður í
fari þeirra? Þessu má velta upp við umfjöllun um ímynd Íslands og
sjálfsmynd Íslendinga. Sú umræða hefur einkennst af því að leggja
meiri áherslu á og halda á lofti lofsamlegum lýsingum en því að
brjóta gagnrýni og aðfinnsluefni til mergjar. Gátu Íslendingar ekki
Í FÓTSPOR FERðALANGA