Morgunblaðið - 14.04.2012, Blaðsíða 6

VIÐTAL
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
„Þetta var rætt í ríkisstjórn þó svo að
formleg ríkisstjórnarsamþykkt væri
ekki gerð um málið. Auk þess sagði
ég það margoft á opinberum vett-
vangi að þeir sem þyrftu að sæta
skertum þorskkvóta myndu njóta
aukningarinnar þegar til hennar
kæmi,“ segir Einar K. Guðfinnsson,
fyrrverandi ráðherra í ríkisstjórn
Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar.
Einar stóð frammi fyrir því sem sjáv-
arútvegsráðherra vorið 2007 að
þurfa að skerða þorskkvóta veru-
lega. „Menn hefðu ekki getað tekið á
sig þessar skerðingar ef þeir hefðu
ekki getað vænst þess að njóta aukn-
ingarinnar þegar hún kæmi. Slíkt
var auðvitað alger forsenda í þessari
stöðu.“
Einar fagnar þeim árangri sem
náðst hefur í uppbyggingu þorsk-
stofnsins, en Hafrannsóknastofnun
greindi frá því í fyrradag að stofn-
vísitala þorsks hafi hækkað fimmta
árið í röð og 2011-árgangurinn væri
meðal stærstu árganga frá 1985.
Gríðarleg breyting
„Þetta eru mjög ánægjuleg tíðindi
og staðfesta vísbendingar sem við
höfum heyrt frá sjómönnum og hefur
komið fram í fyrri mælingum Haf-
rannsóknastofnunar að þorskstofn-
inn er í miklum vexti.,“ segir Einar.
„Þetta er gríðarleg breyting frá
þeirri stöðu sem ég stóð frammi fyrir
sumarið 2007, fyrir aðeins tæplega
fimm árum. Þá var tillaga Hafrann-
sóknastofnunar sú að þorskaflinn
ætti að vera 130 þúsund tonn, en nú
eru menn að tala um að hann verði
um 200 þúsund tonn.
Það var ekki nóg með það heldur
var það líka mat Hafrannsóknastofn-
unar að ef ekki yrði gripið til þessara
aðgerða mætti vænta þess að miðað
við ráðgjöf stofnunarinnar ætti kvót-
inn að vera 114 þúsund tonn ári síðar.
Við erum því að tala um að aflinn geti
tæplega tvöfaldast frá þeirri stöðu
sem við vorum að glíma við. Auðvitað
fagna allir þessum árangri.
Það sem er hins vegar alvarlegast í
þessu er að núna er ekki gert ráð fyr-
ir að þeir sem tóku á sig skerðinguna
njóti aukningarinnar, nema að hluta,
þegar hún loksins kemur. Þessi þró-
un byrjaði því miður eftir að ný rík-
isstjórn tók við völdum og enn á að
bæta í.
Það er líka mjög alvarlegt út frá
sjónarhóli þeirra sem vilja ganga
varlega um auðlindina og ég hefði
haldið að þeir sem tala fyrir grænum
viðhorfum eins og núverandi ríkis-
stjórnarflokkar gera, ættu að skilja
það. Það er einfaldlega þannig að til
þess að menn hafi hagsmuni af því að
ganga vel um auðlindina verða menn
líka aða fá að njóta þess þegar betur
árar. Með því frumvarpi sem nú ligg-
ur fyrir í sjávarútvegsmálum er
klippt á þann hvata sem mun þá
stuðla að verri umgengni um auð-
lindina.“
Fráleit stefna
Einar bendir á að í þeim niður-
stöðum sem Hafrannsóknastofnun
kynnti í vikunni horfði ekki eins vel
með til dæmis ýsu og steinbít. „Eng-
inn talar um annað en að þeir sem
hafa aflaheimildirnar í þessum teg-
undum taki á sig skerðinguna. Þann-
ig að stefnan virðist vera sú að þeir
sem hafa kvótana taki alltaf á sig
skerðingarnar, en fái ekki að njóta
aukningarinnar,“ segir Einar.
„Það er auðvitað fráleitt og alger-
lega úr takti við það sem ég boðaði
sem sjávarútvegsráðherra í sam-
stjórn Sjálfstæðisflokks og Samfylk-
ingar þegar ákvörðun var tekin um
að skera niður og var auðvitað for-
sendan fyrir því að hægt var að fara í
þessar aðgerðir að þeir sem tækju á
sig skerðingarnar fengju líka aukn-
inguna.“
Óvarlega talað
Ráðgjöf Hafrannsóknastofnunar
um þorskafla á næsta fiskveiðiári er
væntanleg í byrjun júní og má vænta
aukningar frá núverandi aflamarki
sem er 177 þúsund tonn í þorski. Í
fréttum RÚV í fyrrakvöld sagði
Steingrímur J. Sigfússon sjávar-
útvegsráðherra að nýjar upplýsingar
bentu til að hægt yrði að auka kvót-
ann í 200 þúsund tonn.
„Mér finnst að þær upplýsingar
sem liggja fyrir frá Hafrannsókna-
stofnun þess eðlis að ekki sé hægt að
reikna út upp á kíló eða gramm hver
verði líklegur kvóti á næsta fiskveiði-
ári,“ segir Einar. „Þess vegna finnst
mér sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðherra hafa talað mjög óvarlega
um mögulega tekjuaukningu áður en
endanleg ráðgjöf liggur fyrir.
Ég vek líka athygli á því að í nýju
fiskveiðistjórnarfrumvarpi er þegar
búið að reikna inn aukningu í þorsk-
kvóta og það var gert áður en þessar
upplýsingar komu fram og löngu áð-
ur en hin endanlega ráðgjöf Haf-
rannsóknastofnunar liggur fyrir.
Þannig að mér finnst að sjávarút-
vegs- og landbúnaðarráðherra eigi
ekki að hreykja sér af einhverri stað-
festu varðandi nýtingu þorskstofns-
ins eins og hann gerði í fjölmiðlum í
vikunni.“
Í fréttum Stöðvar 2 í fyrrakvöld
fagnaði Steingrímur J. Sigfússon
sjávarútvegsráðherra góðum árangri
í uppbyggingu þorskstofnsins. Ráð-
herra sagði m.a.: „Þetta er svo góð
frétt að ég held að enginn geti,
hversu fúll sem hann er, snúið út úr
henni.“
Einar K. Guðfinnsson sagðist ekki
gera sér grein fyrir til hverra ráð-
herra væri að vísa. „Ég geri ekki ráð
fyrir að hann hafi átt við hinn glað-
lega forsætisráðherra,“ sagði Einar.
Málið var rætt í ríkisstjórn
 Einar K. Guðfinnsson, sjávarútvegsráðherra í ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar, segist
hafa rætt það í ríkisstjórninni að þeir sem sættu skertum aflaheimildum nytu líka kvótaaukningar
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Ráðherrar Stjórn Geirs H. Haarde tók við 2007. Í henni sátu m.a. Einar K. Guðfinnsson og Jóhanna Sigurðardóttir.
6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. APRÍL 2012
Atvinnuveganefnd Alþingis
fjallaði um frumvörp sjávar-
útvegsráðherra um fiskveiði-
stjórnun og veiðigjöld á fundi
sínum í gær. Meðal annars
mættu fulltrúar Hagstofunnar á
fundinn og gerðu grein fyrir út-
reikningum sínum um sjávar-
útveg, að sögn Einars K. Guð-
finnssonar.
„Það er ljóst mál að þeir út-
reikningar sem Hagstofan hefur
unnið í gegnum tíðina um stöðu
sjávarútvegs og hafa mjög
mikla þýðingu til að varpa ljósi
á stöðu greinarinnar geta aldrei
verið grundvöllur fyrir skatt-
lagningu. Þeir eru einfaldlega
unnir í allt öðrum tilgangi,“ seg-
ir Einar ennfremur.
Ekki skatta-
grunnur
ÚTREIKNINGAR HAGSTOFU
Í áramótagrein í Morgunblaðinu 31. desember 2007
fjallaði Geir H. Haarde forsætisráðherra um niðurskurð
í aflaheimildum í þorski og sagði meðal annars:
„Eitt fyrsta verkefni nýrrar ríkisstjórnar var að tak-
ast á við þau ótíðindi sem bárust snemma sumars um
slæmt ástand þorskstofnsins. Hafrannsóknastofnun
lagði til verulegan niðurskurð á þorskaflanum og öllum
var ljóst að áhrifin yrðu gríðarlega mikil, einkum fyrir
útgerðir og einstök byggðarlög.
Sjávarútvegsráðherra tók þá ákvörðun, með fullum
stuðningi ríkisstjórnarinnar, að fara að tillögum vís-
indamannanna og hljóta allir að vona að hún leiði til
hraðari uppbyggingar þorskstofnsins en ella hefði ver-
ið. Samhliða niðurskurðinum ákvað ríkisstjórnin að
ráðast í umfangsmiklar mótvægisaðgerðir til þess að
draga úr búsifjum af hans völdum. Mestu skiptir hins
vegar að þeir sem nú taka á sig aflaskerðingu fái notið
ávaxtanna þegar stofninn styrkist á nýjan leik.“
Í samtali við Morgunblaðið í gær lýsti Friðrik J. Arn-
grímsson, framkvæmdastjóri LÍÚ, áhyggjum sínum af
áformum ríkisstjórnarinnar við fiskveiðistjórnun og
sagði meðal annars: „Áform stjórnvalda um að færa
aflaheimildir frá þeim sem tóku á sig skerðingar þegar
nauðsyn bar til og færa núna öðrum varpa hins vegar
skugga á þessar góðu fréttir. Það má einfaldlega ekki
gerast og við leggjum ofuráherslu á að þeir fái að njóta
sem tóku á sig skerðingarnar.
Það er bæði sanngjarnt og eðlilegt að útgerðir, sjó-
menn og fiskvinnslufólk um allt land sem tóku á sig
skerðingar og það mikla tekjutap sem þeim fylgdi fái
einnig að njóta að fullu þess árangurs sem aðgerðirnar
skila í formi aukins aflamarks.“
„Fái notið ávaxtanna þegar stofninn styrkist“
EITT FYRSTA VERKEFNIÐ VAR AÐ TAKAST Á VIÐ ÓTÍÐINDI UM SLÆMT ÁSTAND ÞORSKSTOFNSINS
Breytingar á lögum um stjórn fiskveiða og frumvarp um
veiðigjöld snerta starf Fiskistofu á margan hátt. Reikna
má með fjölgun starfa hjá stofnuninni en þar starfa nú 75
manns.
Starfsmenn Fiskistofu eru þessa dagana að fara yfir
frumvörpin og verður umsögn send atvinnuveganefnd
Alþingis fyrir lok næstu viku. Eyþór Björnsson fiski-
stofustjóri segir að einkum sé horft til ýmissa fram-
kvæmdaatriða sem muni breytast verði frumvörpin að
lögum. Fiskistofu er áfram ætlað að innheimta veiði-
gjöld, en ýmsar forsendur þeirra breytast samkvæmt
frumvörpunum.
Þá er gert ráð fyrir að hefja á ný starfsemi kvótaþings
í umsjón Fiskistofu. Sérstöku gjaldi vegna kvótaþingsins
er ætlað að standa undir þeirri starfsemi.
Hvati til að ganga vel um auðlindina
Hjá Hafrannsóknastofnun er eins og á Fiskistofu unn-
ið að umsögn um fiskveiðistjórnarfrumvörpin. Jóhann
Sigurjónsson forstjóri segir að í nýju frumvarpi sé Haf-
rannsóknastofnuninni ætlað sama hlutverk og í núgild-
andi lögum.
Stofnunin hafi því litlar athugasemdir fram að færa en
á síðasta ári gaf stofnunin umsögn um frumvarpið sem
þá lá fyrir þinginu þar sem áherslan hafi verið á að við
fiskveiðistjórnun þurfi að vera hvati til að ganga vel um
auðlindina, m.a. að fylgt sé veiðiráðgjöf um sjálfbærar
veiðar. aij@mbl.is
Morgunblaðið/Sverrir
Rannsóknarskip Hafrannsóknastofnun vinnur að um-
sögn um sjávarútvegsfrumvörp ríkisstjórnarinnar.
Undirbúa umsagnir um frumvörpinCOSTA TUNGUSÓFI !
betrabak@betrabak.is • www.betrabak.is
Faxafeni 5, Reykjavík og Skeiði 1, Ísafirði
Opi› virka daga frá kl. 10-18
Laugardaga frá kl. 11-16
Kominn aftur
á 20% afslætti
Til í svörtu og hvítu
með hægri eða vinstri tungu
einnig til í taui.
Sjá tilboð
á betrabak.is