Vestfirðir - 09.11.2012, Blaðsíða 2

2 9 nóvember 2012
„Vaxtarbroddur Vestfjarða felst í mjög mikilli fjöl-
breytni á öllum sviðum atvinnu- og menningarlífs“
segir Eiríkur Finnur Greipsson, formaður bæjarráðs Ísafjarðarbæjar
Árið 1996 sameinuðust sex sveitarfélög á norðan-verðum Vestfjörðum í eitt,
Ísafjarðarbæ, þ.e. Ísafjarðarkaupstaður,
Þingeyrarhreppur, Mýrarhreppur,
Mosvallahreppur, Flateyrarhreppur og
Suðureyrarhreppur. Árið áður sam-
einuðust þrír hreppar í einn, Súða-
víkurhrepp, þ.e. Súðavíkurhreppur,
Ögurhreppur og Reykjafjarðarhreppur.
Áður höfðu Ísafjörður og Eyrarhreppur
sameinast, þ.e. árið 1971 í Ísafjarðar-
kaupstað. Umræður um frekari sam-
einingu hafa síðan öðru hverju verið
með óformlegum hætti, þ.e. um sam-
einingu Ísafjarðarbæjar, Súðavíkur-
hrepps og Bolungarvíkurkaupstaðar.
-Eiríkur Finnur Greipsson, formaður
bæjarráðs Ísafjarðarbæjar, var spurður
hvort það væru uppi einhver áform
um sameiningu og hvort viðræður hafi
farið fram eða að þær séu áformaðar?
,,Engin áform eru uppi um frekari
sameiningu sveitarfélaganna eins og
málum er háttað í dag. Í skýrslu svo
kallaðrar „100 daga nefndar” sem lögð
var fram sumarið 2010, var komist að
niðurstöðu um að spara mætti í stjórn-
unarkostnaði með sameiningu. Málið
snerist að sjálfsögðu ekki eingöngu
um peninga og var bókuð niðurstaða
nefndarinnar að „það hvort sameining
sveitarfélaga sé fýsilegur kostur eða sé
ekki einhlít.” Þessi niðurstaða leiddi til
þess að frekari sameining hefur ekki
verið sett aftur á dagskrá.”
Það hafa farið fram einhverjar
kannanir á hagkvæmni sameiningar
Ísafjarðarbæjar, Bolungarvíkurkaup-
staðar og Súðavíkurhrepps? Hverjar
eru niðurstöður þeirrar skýrslu?
,,Þær voru þessar helstar;
Sameining sveitarfélaganna leiðir til
hagræðingar í rekstri sveitarfélaganna
um sem nemur 24 milljónum króna
á ári.
Úthlutunarreglur Jöfnunarsjóðs
sveitarfélaga hafa áhrif á fjárhagslega
niðurstöðu og að óbreyttu lækkar það
árlegan ábata sameiningar þessara
sveitarfélaga um 30 milljónir króna.
Sameinað sveitarfélag verður öflugri
stjórnsýslueining og hefur forsendur til
að veita sérhæfðari þjónustu.
Hætt er við að sameining leiði til
þess að það dragi úr fjölbreytni at-
vinnulífs í smærri samfélögunum.
Tryggja þyrfti fjölbreytni atvinnulífs í
þessum samfélögum ef til sameiningar
kæmi.
Persónulega er ég þeirrar skoðunar
að fjölmargt í rekstrarumhverfi sveitar-
félaga er með þeim hætti að það gengur
algerlega á skjön við samfélagslega
hagsmuni og skynsemi um með-
ferð fjármuna. Sameining þeirra er í
sumum tilvikum ekki eftirsóknarverð
vegna gamalla og úreltra reglna. Má þar
til dæmis nefna reglur um almennings-
samgöngur og fleira. Þannig hafa Bol-
víkingar t.d. ríkisstyrktar almennings-
samgöngur milli flugvallar/Ísafjarðar
og Bolungarvíkur, en Ísafjarðarbær
greiðir sjálfur kostnað við almenn-
ingssamgöngur milli byggðakjarna í
bænum, þó vegalengdir séu mun meiri.
Svo ærir það mig að sjá og heyra að
það á sama tíma sé búið að koma á
ríkisstyrktum almenningssamgöngum
milli t.d. Akureyrar og Hólmavíkur til
Reykjavíkur. En auðvitað er ég ekki
að mæla gegn þeim almenningssam-
göngum, en hér er augljóslega ekki
verið að vinna að jöfnun búsetuskilyrða
landsmanna.
Í 100 daga skýrslunni kemur fram
t.d. að framlag Jöfnunarsjóðs myndi
lækka um 30 milljónir króna og því
ganga gegn sameiningunni. Það er auð-
vitað svo að það er mun dýrara að reka
fjölkjarnasveitarfélög en önnur og nú-
verandi skipulag er þeim ekki hliðhollt
ef tekjur minnka við að sameina.”
-Hvernig gengur rekstur sveitarfélags-
ins Ísafjarðarbæjar eftir efnahags-
hrunið?
,,Í raun mætti svara þessu með einu
orði: „vel.” Við glímum þó við marg-
vísleg vandamál. Þau má hins vegar
nánast öll rekja til eins máls, sem er
viðvarandi fólksfækkun á liðnum árum
og ef eitthvað eitt vandamál er öðrum
stærra, þá er það málið. Sveitarfélagið
hefur þurft að draga úr þjónustu, lækka
laun hluta starfsmanna og skera upp
stjórnkerfið. Við ákváðum að láta gera
úttekt á rekstri sveitarfélagsins haustið
2011 og til þess verks var ráðinn Har-
aldur Líndal Haraldsson hagfræðingur.
Í upphafi þessa árs var sú skýrsla lögð
fram og fjölmargar góðar ábendingar
komu fram í henni, sem hafa lang-
flestar komið til framkvæmda. Enn
er þó ekki búið að ná endanlegum
markmiðum en við teljum okkur á
góðri leið.
Í nýjum sveitarstjórnarlögum er
ákvæði um að skuldahlutfall sveitarfé-
laga megi ekki fara umfram 150%. Ísa-
fjarðarbær eru nokkuð ofan við þessa
viðmiðun, en í áætlunum okkar er gert
ráð fyrir að við náum því hlutfalli á
næstu 3 árum. Ég er mjög bjartsýnn á
að okkur takist að ná því markmiði ef
ekki koma upp óvænt áföll. Okkur er
auðvitað mjög þröngur stakkur skor-
inn og verðum að viðurkenna að við
skuldum samfélaginu mjög háar upp-
hæðir í viðhaldi gatna og mannvirkja
í bæjarfélaginu. Þannig má t.d. benda
á að enn eru götur í bænum sem ekki
hefur verið lagt á bundið slitlag og enn
fleiri sem enn á eftir að byggja gang-
stéttar við, að ógleymdum götum sem
verður að endurnýja frá grunni.
Ný olíubirgðastöð á land-
fyllingu
Hefur Ísafjarðarbær ráðist í einhverjar
stærri framkvæmdir á undanförnum
árum, og hverjar eru þær þá?
,,Bærinn hefur verið í talsverðum
framkvæmdum á liðnum árum. Á síð-
asta kjörtímabili bar líklega hæst við-
bygging við Grunnskólann á Ísafirði.
Á þessu kjörtímabili ber hæst gerð
snjó- og aurflóðagarða undir Gleiðar-
hjallanum og Kubbanum. Bygging
30 rýma hjúkrunarheimilis hófst á
þessu ári og mun vonandi ljúka árið
2014. Einnig hefur verið byggður nýr
hafnarkantur, svokallaður Mávagarður
og gerð landfylling, sem á meðal annars
að hýsa nýja olíubirgðastöð og með því
lýkur vonandi áralangri baráttu bæj-
aryfirvalda um að koma núverandi
olíubirgðatönkum burt og nýta þær
lóðir til uppbyggingar á annarri starf-
semi sem fer betur á en nú er. Svo á ég
von á að við setjum á framkvæmdalista
næsta árs gatnagerðarframkvæmdir
í Hnífsdal, en þar er ástand a.m.k.
tveggja gatna algerlega óviðunandi
og fleiri mjög mikilvæg verkefni. Á
þessari stundu er ljóst að mjög miklar
framkvæmdir verða á vegum bæjarins
á næsta ári.
En þó að það sé ekki fjárfestingar-
verkefni, þá get ég ekki stillt mig um
að nefna að núverandi meirihluti ákvað
haustið 2010 að loka sorpbrennslunni
Funa í Engidal og nú er allt sorp
flokkað hér í bæ og erum við afar stolt
af því að hafa breytt þessum málum í
grundvallaratriðum með áherslum á
ábyrgð íbúa í umgengni við umhverfi
og náttúru.”
Íbúar í syðri hluta Ísafjarðarbæjar,
þ.e. í Önundarfirði og Dýrafirði, hafa
stundum kvartað yfir því að þjónusta
við þá sé ekki sambærileg við þá sem
búa í stærsta byggðarkjarnanum, Ísa-
firði. Hafa þessar kvartanir við einhver
rök að styðjast?
,,Án efa má finna einhver atriði til
að kvarta undan. Vandamálið er þó
það að mínu áliti að flestum hættir til
að líta ekki útfyrir túngarðinn sinn.
Bæjaryfirvöld hafa þurft að draga
saman seglin á öllum sviðum – ekkert
síður í Skutulsfirði en á öðrum stöðum.
Engir fastir starfsmenn eru lengur á
skrifstofum í byggðakjörnunum, ekki
eru rekin áhaldahús nema í Skutuls-
firði og þannig má áfram halda. Það
hefur líka verið fækkað verulega stöðu-
gildum í Skutulsfirði, á skrifstofum
og áhaldahúsi þar. Ég hef hins vegar
enga samúð með þeim sjónarmiðum
að litlu byggðakjarnarnir hafi orðið
útundan. Það hlýtur að vera eðlilegt að
breytingar verði á þessum samfélögum
þegar íbúum fækkar eins og raun ber
vitni.
Vil ég í því sambandi nefna að í
mínum byggðakjarna, Flateyri, bjuggu
um 550 manns 1963 en í dag búa þar
liðlega 200 manns. Sumarið 1995,
nokkrum mánuðum áður en Flateyri
sameinaðist hinum byggðakjörnunum
bjuggu liðlega 400 manns þar. Fækkun
íbúa sem rekja má til afleiðinga snjó-
flóðsins í október 1995, var um 120
manns. Þeir bæjarfulltrúar sem ég hef
unnið með á þessu kjörtímabili hafa
allir sýnt það að þeir hugsa um hag
íbúa alls sveitarfélagsins – ekki bara
þess hverfis sem þeir búa í eða hafa
rætur í.”
Brotið á rétti Vestfirðinga
hvað varðar jarðganga-
gerð
Á þingi Fjórðungssambands Vest-
firðinga hefur oft verið rætt um að ef
Vestfirðir væru eitt atvinnusvæði væri
samtakamáttur þeirra mun meiri. Til
þess að það sé raunhæft telja margir
að betri vegasamgöngur séu skilyrði,
þ.e. göng milli Dýrafjarðar og Ar-
narfjarðar, tryggari samgöngur um
Ísafjarðardjúp um Steingrímsfjarðar-
heiði til Strandabyggðar og varanleg
vegagerð frá Patreksfirði til Búðardals í
það minnsta. Hver er skoðun formanns
bæjarráðs Ísafjarðarbæjar í þessu máli
,,Mér þykir vænt um að fá þessa
spurningu af ýmsum ástæðum. Allt frá
því að ég fór að taka þátt í pólitík 16 ára
gamall og ekki hvað síst þann tíma sem
ég var í sveitarstjórn Flateyrarhrepps
og síðar framkvæmdastjóri Fjórðungs-
sambands Vestfirðinga hef ég verið al-
gerlega sannfærður um mikilvægi þess
að tengja saman Ísafjarðar- og Barða-
strandarsýslur með heilsársvegi. Jarð-
göng milli Dýra- og Arnarfjarðar eru
hluti þeirra samgöngubóta. Tilkoma
Breiðadals- og Botnsheiðarganga og
þau augljósu áhrif sem þau hafa haft
á byggða- og atvinnuþróun hér hafa
sannfært mig um að þetta var og er
mjög brýnt verkefni. Það hefur hins
vegar ítrekað verið brotið á okkar
„rétti” á þessum göngum með því að
skjóta sífellt nýjum verkefnum/göngum
framfyrir þau. Við vonumst hins vegar
eftir því að nú sé tímasetning þessara
ganga komin í fastar skorður.”
Ferðaþjónusta hefur farið hraðvax-
andi undanfarin ár á Íslandi, ekki síst
vegna breytt gengis íslensku krón-
unnar. Hefur Ísafjarðarbær staðið fyrir
einhverju sameiginlegu átaki í þeim
efnum, eða stutt ferðamálasamtök
með einum eða öðrum hætti til þess
að efla ferðaþjónustu og þar með at-
vinnumöguleika í fjórðungnum?
,,Ísafjarðarbær hefur stutt upp-
byggingu Markaðsstofu Vestfjarða
sem er m.a. samstarfsvettvangur allra
sveitarfélaga á Vestfjörðum um upp-
byggingu ferðaþjónustunnar. Einnig
má nefna stuðning bæjaryfirvalda við
Atvinnuþróunarfélag Vestfjarða sem
í ýmsum verkefnum tengjast ferða-
þjónustu.”
Í hverju liggur vaxtar-
broddur Vestfjarða í dag?
,,Það er í mínum huga einkum eft-
irtalin atriði sem við eigum að beina
sjónum okkar að:
Frekari vinnsla sjávarafurða og
þróun á úrvinnslu áður ónýtts sjáv-
arfangs sem kallar á aukna þekkingu
og menntun starfsfólks í þessari at-
vinnugrein, stóraukið fiskeldi á landi
og í sjó (kvíaeldi), kræklingaeldi og
námuvinnslu af hafsbotni. Þá eigum
við mikil tækifæri í ferðaþjónustu
á fjölmörgum sviðum s.s. ýmsum
gerðum sjósports, sjóstangveiði,
vetrarferða – norðurljósaferða, fugla-
skoðunar og fleiri sviða. Síðast en
ekki hvað síst eigum við að stuðla að
styrkingu Menntaskóla Ísafjarðar og
uppbyggingu Háskólaseturs Vestfjarða
með sérstakri áherslu þau vísindasvið
sem tengjast nálægð okkar við hin gjöf-
ulu fiskimið, vogskorið land og langar
strendur. Ekki má heldur gleyma því
að í landbúnaði eru fjölmörg tækifæri,
bæði tengd hefðbundum greinum og
nýjum.
Ég held að vaxtarbroddurinn felist
því í mjög mikilli fjölbreytni á öllum
sviðum atvinnu- og menningarlífs. Því
við þurfum fólk til að byggja þetta upp,
fólk sem sér hag sinn tryggan með bú-
setu hér. Við þurfum fjárfesta sem trúa
því að hér sé skynsamlegt að fjárfesta
og byggja upp. Ábyrgð bæjaryfirvalda
er mikil í þessum málum og vil trúa
því að þar séum við á réttri leið og við
ætlum okkur að gera enn betur.
En það er grunngerðin sem er undir-
staðan og þar er ábyrgð stjórnvalda/
löggjafarvaldsins alger – með jöfnun
búsetuskilyrða íbúa í landinu og rekstr-
arumhverfis atvinnulífs. Löggjafinn
setur líka allar reglur og lög sem varða
rekstur sveitarfélaga í landinu og við
verðum að miða allt okkar starf við. Í
þeirri baráttu ætlum við okkur fullan
sigur að lokum – þó ein og ein orr-
usta hafi tapast,” segir Eiríkur Finnur
Greipsson, formaður bæjarráðs Ísa-
fjarðarbæjar.
eiríkur Finnur Greipsson.
Fjórhjólalagerinn
Stapahrauni 7 • 220 Hfj • Sími 588 3355
www.4h.is
Mikið úrval auka og varahluta
í flestar gerðir hjóla.