Frjáls verslun - 01.05.2007, Qupperneq 222

222 F R J Á L S V E R S L U N • 5 . T B L . 2 0 0 7
Tónlistargyðjan virtist lengi vel ekki ætla að rata til Íslands enda fátt hér um færi, bæði hljóðfæri og tækifæri til sköpunar af skornum skammti.
Í upplýsingu 20. aldarinnar skapaðist henni þó rými
og þó ungar konur þættu almennt lítið erindi eiga í
tónlistarsköpun voru þó nokkrar sem fengu byr undir
báða vængi og naut íslenskt tónlistarlíf góðs af. Meðal
þeirra má nefna Guðrúnu Á. Símonar, Guðmundu
Elíasdóttur og Maríu Markan og þær sem hér er
fjallað um á eftir.
Jórunn Viðar, píanóleikari og tónskáld var ekki
nema þriggja ára þegar hún fór að spila á píanó eftir
eyranu. Seinna sótti hún tíma hjá Páli Ísólfssyni og
Árna Kristjánssyni og lauk prófi frá Tónlistarskól-
anum í Reykjavík árið 1937. Hún stundaði fram-
haldsnám bæði í Berlín og New York og lauk prófi í
tónsmíðum frá hinum virta Juilliard-tónlistarháskóla
árið 1945, fyrst íslenskra kvenna.
Jórunn Viðar er meðal þekktustu tónskálda Íslend-
inga og hefur samið verk fyrir hljómsveit, píanó og
kammersveitir þó að hún sé sennilega þekktust fyrir
sönglög sín. Einnig hefur hún samið tónlist fyrir
leikhús, ballett og var fyrst Íslendinga til að semja
kvikmyndatónlist en það var við kvikmynd Óskars
Gíslasonar, Síðasti bærinn í dalnum.
Í tónverkum Jórunnar má glöggt sjá áhuga hennar
á íslenska tónlistararfinum og hún hefur bæði raddsett
og útsett ýmsar gamlar þulur og þjóðlög auk þess sem
sum laga hennar eru svo lituð arfinum að flestir halda
að um þjóðlög sé að ræða, samanber jólalagið „Það á
að gefa börnum brauð“ sem flestir Íslendingar raula
einhvern tíma á jólaföstunni. Björk Guðmundsdóttir
hefur einnig flutt verk eftir hana á hljómplötum og
tónleikum.
Jórunn hefur einnig deilt þekkingu sinni og visku
með öðrum í ríkum mæli en hún hefur kennt bæði
píanóleik og annast undirleik með fjölda einsöngvara
og söngnema.
Tónlist
Guðrún Á. Símonardóttir
Jórunn Viðar.