Tímarit Máls og menningar - 01.12.1940, Blaðsíða 45

Gunnar Benediktsson:
Til varnar lýðræðinu.
í 2. liefti Tímarits Máls og menningar þ. á. er birt þing-
ræða, er Vilmundnr Jónsson landlæknir flutti síðastlið-
inn vetur. Tilefni ræðunnar var það, að Jónas frá Hriflu,
Stefán félagsmálaráðherra og Pétur Ottesen fluttu í Sam-
einuðu Alþingi tillögu til þingsályktunar, þar sem for-
dæmt var, að menn, sem hefðu nánar tiltekna afstöðu til
samfélagsmála, fengju trúnaðarstörf hjá þjóðfélaginu eða
þeim væri sýnt sérstakt traust. Öllum var ljóst, að tillög-
unni var beint gegn sósíalistum og hún réttlætt með ó-
söpnum ásökunum á hendur þeim. — Þessar aðgerðir
þóttu sumum þingmönnum mjög varhugaverðar og töldu
lillöguna brot á grundvallaratriðum lýðræðisins. Þeir
komu með breytingatillögu, og hafði Vilmundur Jónsson
■orð fyrir þeim með ræðu þeirri, er um getur.
Afstaða mín gagnvart þessari ræðu Vilmundar er ekki
með öllu ólík því, er afstaða Vilmundar var gagnvart til-
lögu þremenninganna. Þeir koma með tillöguna undir þvi
yfirskini, að hún eigi að vera til varnar lýðræðinu, Vil-
mundi finnst sú vörn þeirra vera raunveruleg sókn á liend-
ur því og snýst til varnar. En svo finnst mér, að í ræðu
hans kenni skoðana og sérstaklega málaflutnings, sem
ekki sé í anda hins sanna lýðræðis og skaðlegur sé lýðræð-
iskennd fólksins. Þar skilur þó, að Vilmundi mun hafa
verið ljóst, að tillaga þremenninganna var vitandi vits
sett lýðræðinu til höfuðs, en hinsvegar lief ég von um, að
'Orðum Vilmundar fylgi nokkur alvara. Við ættum því
að geta litið á okkur sem samstarfsmenn í vörnum fyrir
það lýðræði, sem nú er ríkjandi með þjóð okkar, og þvi