Tímarit Máls og menningar - 01.05.1986, Blaðsíða 38

Tímarit Máls og menningar
þegar karlmenn gerast áleitnir, hinsvegar ef konur gerast áleitnar, þá
er það jafnvel talinn ósómi. Eða eitthvað þaðan af verra. Nú, hún
segir ákaflega skemmtilega frá þessu og það skapast þarna mikil af-
brýðisemi þannig að hún verður fyrir ofsóknum, hún er beitt líkam-
legu ofbeldi þegar hún ræðst að einum mannanna sem hafði fallegt
hár. Hana langaði alltíeinu að eignast þetta hár og þreifa á því og hún
vill ekki sleppa takinu og þá upphefjast mikil átök sem enda með
hálfgerðum líkamsmeiðingum. Henni er hent útúr húsinu, hún er illa
á sig komin og reikar um götur Reykjavíkur. Þá kemur þar góðvilj-
aður eldri maður, við skulum segja að hann hafi verið miðaldra, sér
aumur á henni og býður henni heim, tekur mjög ljúflega á móti henni
og hún verður hrærð við eins og manneskja sem er í þörf fyrir ástúð,
en hann misnotar neyðaraðstöðu hennar og gerist æði áleitinn og það
endar með skélfingu. Eg ætla ekki að fara nánar útí það en þarna eru
geysilega mikil átök . . . átök í ungri kvensál, og ég held að sálfræðin í
sögunni sé mjög merkileg. Þetta er óvæminn frásagnarháttur, þetta er
bláttáfram saga og ég held að hún muni lifa áfram lengi.
Eg hafði auðvitað séð Astu áður, til dæmis hittumst við stundum á
Hressingarskálanum. Hressingarskálann stunduðu skáld og lista-
menn á þessum árum, ’50, ’51, ’52. Þar kom Steinn Steinarr og fleira
fólk og það var nú sagt að ritstjórnarskrifstofur Lífs og listar hefðu
verið þarna á Hressingarskálanum. Þetta var í hjarta borgarinnar eins
og allir vita. Þarna komu ýmsir furðulegir menn, skáldin eins og
Stefán Hörður, Elías Mar, Jón Oskar og hinir og þessir ungir menn,
Þorgeir Þorgeirsson, Kristján Arnason, Jökull Jakobsson . . . Eg birti
sögur eftir þessa ungu menn í ritinu og það var hugsjón hjá mér með
ritið að þar gætu ungir höfundar birt sínar fyrstu ritsmíðar, en þeir
yrðu náttúrlega að vera verðugir. Það var meiningin að setja hátt
kröfustig!
Saga Astu vakti gífurlega eftirtekt og umtal. Bókmenntamenn voru
afar hrifnir af sögunni, fannst hún vera mikið afrek og merkileg í
íslenskum bókmenntum. Mig langar til að láta fylgja hér kynningar-
orðin sem ég setti á undan sögunni: „Líf og list birtir nú sögu eftir
ungan kvenrithöfund næstum aldrei þessu vant, hún er tvítug, snæ-
fellsk, kennari að mennt, módel að atvinnu, leggur gjörva hönd á
margt, yrkir, málar, teiknar, rennir og skreytir leirker og er auk þess
M
164