Tímarit Máls og menningar - 01.05.1986, Blaðsíða 133

innar, Skáld, en etv. á það eftir að opnast
betur fyrir mér, og ekki vantar að ég
finn að það er skáldskapur.
I þessari bók er, eins og í fyrri bókum
f>orsteins, að finna dæmi um sjálfsháð
sem beinast liggur við að túlka sem
ádeilu á siðferðilega hálfvelgju fólks nú á
tímum. Mér finnst að þessi tegund
kvæða fari að hljóma heldur kunnuglega
og spyr mig hvort Þorsteini sé nokkur
þörf að klappa enn þennan steininn, svo
vel sem hann hefur kveðið um þetta efni
áður:
Erfbasynd
Eg fann boga Gunnars
í ruslinu
og nota snúrustag fyrir streing.
Líkt og svo margir
hef ég unnið til synjunar
um Hallgerðarhárið.
(13)
Kvæði sem heitir Klyfjaklettur byrjar
harla Þorsteinslega með því að hann
ávarpar steininn, sem er eins og ímynd
æðruleysis og þolgæðis, og hugurinn
hvarflar til horfinna kynslóða, en svo
lýkur kvæðinu með óvæntum hætti.
Nú æjum vér, sveinar,
í ópinu miðju
(14)
Þetta virðist vera alvara, dauðans alvara,
en hið drýgindalega karlmennskuávarp
með keim af fornsögu, „vér, sveinar“,
hljómar næstum eins og skopstæling á
Þorsteini sjálfum í svo existensíalísku
umhverfi eða expressjónísku sem í óp-
inu miðju. Það er amk. eins gott að fara
ekki að velta fyrir sér tvíræðni sagnar-
innar að æja. Ohamin tilfinningatjáning
Umsagnir um bakur
eins og óp er vandmeðfarin í listinni og
eigi það hér aðeins að vera tákn nútím-
ans, andstæða við þögn steinsins, finnst
mér það geiga.
Það er ekki að því að spyrja hve hag-
virkur Þorsteinn frá Hamri er í ljóða-
smiðju sinni. Hann notar rím og aðra
Ijóðprýði af stökum hagleik. Rímið er
oft býsna langdrægt en engu áhrifa-
minna fyrir vikið, eins og td. í kvæði
hans til Davíðs (Stefánssonar), þar sem
myndbrot úr kveðskap Davíðs eru felld
inn í hinn gerólíka ljóðheim (eða ætti ég
kannski að segja syntax) Þorsteins, sem
hér eins og víðar tjáir söknuðinn eftir
hið óafturkallanlega: einfaldan heim
með einföldum skáldskap. Svipaða
kennd er að finna í kvæðinu Yfirlit.
Ný kvæði er bók þar sem leikið er á
marga strengi. Því fer fjarri að ekki sé
ort um annað en örvæntingu eða heims-
ósóma. Margar bjartar bernskumyndir
koma fyrir, en að vísu kirfilega staðsett-
ar í hinu liðna, og myndir úr náttúrunni
sem er skáldinu uppspretta hvíldar og
svölunar. Heimsádeila er líka sett fram
með fjölbreyttum hætti og jafnvel að-
ferðum sem ég minnist ekki að hafa séð
fyrr hjá Þorsteini. Þetta á td. við eitt eft-
irminnilegasta kvæði bókarinnar: Morg-
unn:
Einn stálbjartan morgun
geingur guð um strætin
og heyrir einúngis tölvunnar tif
í turnum hljóðum.
Vistleg er borgin;
vélmenni hafa sópað
leifum fólksins
í luktar þrær.
Samt er guð ekki glaður.
Hann geingur um staðinn
259