Tímarit Máls og menningar - 01.09.2000, Blaðsíða 49

Malan Marnersdóttir
„Við eigum William“
William Heinesen hefur löngum átt fastan sess í danskri bókmenntasögu
þótt hann sé Færeyingur. Hann hefur hinsvegar ekki átt sér neinn sjálfsagðan
sess í færeyskri bókmenntakennslu fyrr enn á síðari árum.
Christian Matras minnist ekki á hann einu orði í Færeysku bókmennta-
sögunni 1935. Aftur á móti skrifar Ole Jacobsen svo að segja eingöngu um
skáldverk Williams Heinesen og Jorgens-Frantz Jacobsen í stóru verki,
Föroyar (1958). I þriðja bindi Bókmenntasögu Árna Dahl er hann nefndur í
hópi „Færeyinga sem skrifa á dönsku“.
í þessari grein ætla ég að lýsa stöðu Williams Heinesen í danskri bók-
menntasögu. Auk þess mun ég sýna fram á hvernig velja mætti verkum hans
stað í sögu færeysks skáldskapar.
Dönsk bóhnenntasaga á 7. áratugnum
Bókmenntasögur eru oftast nær þjóðarbókmenntasögur. Þjóðir Evrópu
hafa frá því snemma á 19. öld átt sínar bókmenntasögur. Þar skiptir yfirleitt
miklu máli að segja ffá þeim skáldskap sem lýsir þjóðarvitund og sem segir
frá því sem þjóðlegt er og varðveitir þjóðleg einkenni. Auk þess ríður á að lýsa
þeim áhrifum sem rithöfundar hafa hver á annan, hvað er líkt og ólíkt með
þeim og að lýsa samræmi og ósamræmi, sporgöngumönnum og nýsköpun-
armönnum í listmenningunni. Skáldverk eru því oft flokkuð eftir skyldleika
í skáldlegu tilliti.
í danskri bókmenntasögu sem forlagið Politiken gaf út á 7. áratugnum má
lesa eftirfarandi í formálanum:
Það eru ákveðin stór þjóðarverk sem hverri kynslóð er skylt að gefa út,
ekki einungis til að gangast við arfi og skuldum, heldur líka og ekki
síður til að leggja fram vitnisburð þar sem hver kynslóð staðfestir lífs-
viðhorf sín og túlkar arf feðranna, jafnframt því sem hún fýlgir þró-
uninni eftir til dagsins í dag.
Dansk Litteraturhistoriebd. l,Kaupmh. 1967, bls. 4.
TMM 2000:3
malogmenning.is
47