Breiðholtsblaðið - 01.04.2009, Blaðsíða 4

Tvennt kem ur í hug ann þeg ar nafn Valdi mars Ör n ólfs son ar ber á góma. Morg un leik fim in í
Rík is út varp inu á morgn ana sem
hann stjórn aði í ald ar fjórð ung
frá 1957 til 1982 og gerði næst­
um ódauð lega eins og kom í ljós
þeg ar leggja átti þátt inn nið ur
fyr ir nokkru í sparn að ar skyni.
Nafn hans er einnig tengt Kerl­
inga fjöll um með órjúf an leg um
hætti þar sem hann upp götv aði
mögu leika þess að kenna og
iðka skíða í þrótt ina að sum ar lagi
og starf aði að skíða kennslu og
ferða þjón ustu um lang an tíma.
Færri vita að Valdi mar er gam all
frönsku kenn ari. Hann kenndi
frönsku ásamt íþrótta fræð um
og leik fimi við MR en fransk an
var áhuga mál sem hann rækt aði
með fram námi í íþrótta fræð um í
Evr ópu.
Valdi mar var einn þeirra sem
hlaut heið ur svið ur kenn ingu á
menn ing ar há tíð eldri borg ara
í Breið holti fyrr í vet ur fyr ir að
ljá þjóð inni rödd sína og þann
hressi leika sem jafn an ein kenn ir
hann eins og kom ist var að orði í
frétta til kynn ingu. Valdi mar hef ur
búið í Breið holti frá því á átt unda
ára tugn um eft ir að hafa feng ið lóð
í Selja hverf inu. Breið holts blað ið
mælti sér mót við hann í Gerðu­
bergi á dög un um.
Lóð­in­var­ein­leir­hella
“Ég fékk lóð ina í Selja hverf inu
1974 og það vildi svo skemmti­
lega til að ég hafði ekki hug mynd
um að ég gæti feng ið hana fyrr en
ég fékk til kynn ingu um það. Mjög
erfitt var að fá lóð ir á þess um tíma
en þetta var lóð sem hafði ver ið
skil að. Ég greip tæki færi feg ins
hendi en svo kom í ljós að sá sem
hafði skil að lóð inni var Þór hall ur
mág ur minn og Adda syst ir mín.
Þetta var skemmti leg til vilj un. Þau
höfðu hugs að sér að byggja þarna
en síð an ákveð ið að snúa sér ann­
að og skil uðu því lóð inni. Ég hafði
ekki hug mynd um þetta þeg ar
ég ákvað að taka lóð ina en það
kom þó fljót lega á dag inn.” Valdi­
mar seg ir að þá hafi að eins ver­
ið örfá hús þarna en nokkr ir hafi
ver ið að byggja. “Ein ar Ólafs son
og Guð finna Krist jáns dótt ir voru
flutt í hús beint á móti og Þór ir
Ólafs son, ljós mynd ari kom síð­
an fljót lega í ná grenn ið. Mjódd in
var ekki til en Breið holts kjör var
kom ið og nokkr ir litl ir versl ana­
kjarn ar.” Valdi mar seg ist hafa ver­
ið fjög ur ár að byggja hús ið. Hann
vann mik ið sjálf ur við bygg ing una
og fjöl skyld an flutti inn snemma
árs 1978 skömmu fyr ir ferm ingu
eins sona þeirra. “Lóð in var erf­
ið. Mest megn is leir og grjót og
mér leist ekk ert á þeg ar ég kom
fyrst upp eft ir og horfði yfir lands­
spild una. Þetta var ein leir hella og
það fyrsta sem kom í hug ann var
hvort ég yrði að mal bika lóð ina
þeg ar að ég væri bú inn að byggja
því þarna gæti varla vax ið nokk­
ur gróð ur. En sem bet ur fer hafði
ég rangt fyr ir mér því gróð ur inn
tók strax við sér eft ir að ég flutti
mold ofan á leir inn. Krist ín kon an
mín sem er með grænni fing ur en
ég og ein stak lega lag in að fá gróð­
ur inn til þess að vaxa og dafna
á mik ið verk að baki í garð in um
sem við höf um haft mikla ánægju
af í gegn um árin.”
Kvöld­vak­an­var­sung­in
Valdi mar er að vest an. Fædd ur
9. febr ú ar 1932 á Suð ur eyri við
Súg anda fjörð og al inn þar upp.
“Fað ir minn var Örn ólf ur Valdi­
mars son, kaup mað ur og út gerð­
ar mað ur á Suð ur eyri og móð ir
mín var Rang hild ur Þor varðs dótt­
ir, dótt ir séra Þor varðs á Stað í
Súg anda firði. Þau áttu börn næst­
um því á hverju ári þannig að við
vor um orð in tíu systk in in áður
en að við flutt um suð ur.” Örn­
ólf ur seg ir eft ir minni leg ast frá
upp vaxt ar ár un um fyr ir vest an
hversu mik il tón list var iðk uð á
heim il inu. “Mamma spil aði bæði
á pí anó og org el og pabbi hafði
mjög gam an af að syngja. Hann
var góð ur ten ór og mamma söng
líka. Hún stjórn aði kirkjukórn um
og pabbi söng þar und ir henn­
ar stjórn. Þetta er mér ógleym­
an legt. Mamma sett ist oft ast við
pí anó ið eft ir kvöld mat og svo var
sung ið í svona einn klukku tíma.
Þetta var löngu fyr ir tíma sjón­
varps og kvöld vak an var hrein­
lega sung in. Oft ast söng hver með
sínu nefi en hún lét okk ur stund­
um radda söng inn þannig að við
feng um marg radd að an söng. Ég
hafði mjög gam an af þessu og
þeg ar ég fór að koma ná lægt kór­
starfi og öðru slíku komst ég að
því að ég hafði líka haft gagn af
þess ari heim il is iðju. Þetta varð
til þess að ég fór að læra söng og
stund aði m.a. söng nám hjá Sig­
urði Dem ens Frans syni.” Valdi­
mar er einn stofn enda Fil harm on­
i unn ar. Ró bert Abra ham Ott ós son
fékk hann til liðs við sig og safn aði
Valdi mar 18 rödd um úr ýms um
horn um eins og hann kemst að
orði. Síð ar söng hann í Carm ina
Burana þeg ar hún var fyrst flutt
hér á landi 1960. Hún var fyrsta
stykk ið sem Fil harm on i an flutti
und ir stjórn Ró berts Abra hams.”
Tón­list­in­hluti­af­­
morg­un­leik­fim­inni
Rödd Valdi mars var þó orð in
þekkt á þess um tíma og fyr ir ann­
að en söng. Hann hafði tek ið að
sér að stýra morg un leik fimi fyr ir
lands menn í gegn um Rík is út varp­
ið 1957 og árið eft ir fékk hann
Magn ús Pét urs son, pí anó leik ar í
lið með sér. Á fyrstu árum morg­
un leik fim inn ar sagði Axel Thor­
steins son Lund úna f rétt ir kl. 8.30
á morgn ana eft ir að hafa hlust­
að á morg un út varp BBC og síð an
tók Valdi mar við og skemmti fólki
með leik fimi æf ing um við und ir­
leik Magn ús ar Pét urs son ar. Við
unn um náið sam an. Mér fannst
þurfa að lyfta þessu og gera morg­
un leik fim ina áheyri legri. Það var
bara ein út varps rás og ekki hægt
að fara neitt ann að. Þetta var að
mínu mati of þurr út send ing og
ég fór að svip ast um eft ir tón list­
ar manni sem varð til þess að ég
bar þetta er indi upp við Magn­
ús sem brást vel við. Tón list in
breytti morg un leik fim inni mik­
ið og átti sinn þátt í vin sæld um
henn ar. Magn ús not aði aldrei nót­
ur en lék alltaf eft ir eyr anu og við
reynd um að stemma rödd mína
við pí anó ið eða öf ugt eft ir því
hvern ig á það er lit ið. Magn ús var
líka alltaf til í sprell og ég man
eft ir því að ein hverju sinni höfð­
um við hluta verka skipi í til efni
af 1. apr íl. Magn ús stjórn aði leik­
fim inni og ég glamr aði á pí anó ið.
Hans æf ing ar voru með nokk uð
öðr um hætti en mín ar sem áttu
að vera upp byggi leg ar fyr ir sál­
ina en þó eink um lík amann. Hann
sagði fólk inu að fara aft ur uppí og
teygja úr tán um í rúm inu. Þótt ég
legði áherslu á tón list ina á þess­
um tíma þá er ég hætt ur að nota
tón list með leik fimi í dag. Mér
finnst of mik ill há vaði fylgja lík­
ams rækt inni í dag. fólk þarf að
fara glatt og ánægt úr leik fimi tíma
og líða svo vel að það hlakki til að
koma aft ur.”
Á­ást­ar­balli­en­ekki­með­
Ástu­í­Dal
Valdi mar byrj aði að syngja með
Fíl harm on í unni en seg ist ekki hafa
haft tíma til þess að halda áfram
í söngn um vegna þess að hann
lenti næst um óvænt á sviði Þjóð­
leik húss ins árið eft ir. “Það gerð­
ist með þeim hætti að Klem ens
Jóns son, leik stjóri koma að máli
við mig og spurði hvort ég væri
ekki til bú inn til að koma í prufu.
Hann var að und ir búa upp færslu
á Skugga sveini eft ir séra Matth­
í as Jochums son og vant aði ein­
hvern í hlut verk Har ald ar. Þetta
var haust ið 1961. Ég var að koma
úr Kerl inga fjöll um og því brúnn
og villi manns leg ur og Klem ensi
fannst að ég pass aði ágæt lega við
týpu Har ald ar. Af því ég hef all­
taf haft gam an af að syngja sló
ég til og fór í pruf una, söng Geng
ég fram á gnípu en það hvarfl aði
ekki að mér að ég yrði val inn í
hlut verk ið. Tveim ur dög um eft ir
að ég söng fyr ir Klem ens hringdi
Guð laug ur Rós in krans, sem þá
var þjóð leik hús stjóri og sagði að
þetta hafi ver ið skín andi gott hjá
mér og spurði hvort ég vildi ekki
koma og skrifa und ir samn ing. Þá
leist mér ekk ert á. Ég var far inn
að kenna í MR en ekki bú inn að
ná mér í konu þannig að ég gat
vel hugs að um að bæta við mig
vinnu. Ég hefði hins veg ar litla
sem enga reynslu í að koma fram
á leik sviði. Þetta varð því heil mik­
il lífs reynsla og gam an að kynn­
ast þess um gömlu leik ur um sem
þá voru burða rás inn í leik hús inu.
Mönn um á borð við Klem ens,
Har ald Björns son og Ævar Kvar­
an. Sýn ing in gekk heil an vet ur og
við lék um fram á vor 1962. Þetta
hafði heil mik il áhrif á líf mitt í
fleiri en ein um skiln ingi því eft­
ir frum sýn ing una á Skugga sveini
var ég ekki leng ur ein hleyp ur. Ég
náði þó ekki í konu úr leik hús­
inu held ur flug freyju að frum sýn­
ing unni lok inni. Það gerð ist með
þeim hætti að eft ir frum sýn ing­
una bauð þjóð leik hús stjóri okk ur
sem stóð um að sýn ing unni nið ur
í Leik hús kjall ar ann þar sem ég
hitti Krist ínu Jóns dótt ir sem síð­
an varð kon an mín. Hún starf aði
þá sem flug freyja en hafði feng ið
leyfi úr vinn unni til þess að fara
á frum sýn ing una á Skugga sveini.
Þetta var á ann an í jól um og erfitt
að fá fólk til þess að leysa af í flug­
inu á þannig degi. Sú sem leysti
Krist ínu af í flug inu þenn an dag
fyr ir gaf henni þetta ekki fyrr en
löngu síð ar að hún komst að því
hvers vegna hún sótti svo fast að
fara í Þjóð leik hús ið þetta kvöld.
En mál ið var að Krist ín hafði séð
mynd af mér í blaði í hlut verki
Har ald ar þar sem hann var ný bú­
inn að bjarga Ástu í Dal úr klett um
og leggja hana á svið ið. Henni leist
svo vel á þenn an úti legu mann að
hún vildi ekki sleppa sýn ing unni.
Eft ir boð ið í Leik hús kjall ar an um
bauð einn kunn ingi minn okk ur
Krist ínu og systr un um, vin kon um
henn ar sem hún hafði kom ið með
í leik hús ið í heim sókn til vin ar
síns. Sá var ekki heima þannig
að ég keyrði þær heim, syst urn ar
fyrst að sjálf sögðu en við Krist ín
höf um ekki skil ið síð an. Har ald­
ur lenti því á ást ar balli þótt það
væri ekki með Ástu í Dal í Skugga­
sveini.”
Þekkti­ekki­ein­stefnu­götu
Fjöl skylda Valdi mars flutti frá
Suð ur eyri 1945. “For eldr ar okk ar
sáu fram á að við mynd um fara
suð ur til frek ari skóla göngu og
vildu ekki missa af barna hópn um.
Við flutt umst því suð ur. Ég kom
þá eig in lega of seint til þess að
fara í skóla þannig að ég var gerð­
ur að sendli í Út vegs bank an um og
bróð ir minn fór að send ast fyr ir
Al þingi. Ég var send ill í um eitt ár
og það er eitt hvað það erf ið asta
sem ég hef lent í á æv inni. Þótt
Reykja vík væri öllu minni þá en
4 Breiðholtsblaðið APRÍL 2009
Frá­Suð­ur­eyri­í­Selja­hverfi
V i ð t a l i ð
Sig­urð­ur­ Guð­munds­son,­ fyrr­um­ skóla­stjóri­ á­ Leirá­ og­ Valdi­mar­ Örn­ólfs­son.­ Sig­urð­ur­ var­ einn­ þriggja­
upp­hafs­manna­ Skíða­skól­ans­ í­ Kerl­inga­fjöll­um.­ Hin­ir­ voru­ Valdi­mar,­ sem­ var­ frum­kvöð­ull­inn­ og­ Ei­rík­ur­
Har­alds­son,­sem­lengi­var­kenn­ari­við­MR.­­

                                   