Dagblaðið Vísir - DV - 01.08.2008, Blaðsíða 62

Föstudagur 1. ágúst 200863 Helgarblað DV
Hún var varla tvítug þegar hún varð ástkona Adolfs Hitler. Hún
fylgdi foringja sínum gegnum stríðsárin og í dauðann, í neðan-
jarðarbyrgi í Berlín 30. apríl 1945.
Hún elskaðiadolf Hitler
sagan öll
Sagan hefst síðla föstudags árið
1929. Eva Braun hafði nýhaf-
ið störf sem aðstoðarkona á ljós-
myndastofu Heinrichs Hoffmanns
í München og var að ganga frá fyrir
lokun:
„Ég klifraði upp í stiga til að ná í
spjaldskrár á efstu hillu í skápnum,“
sagði hún systur sinni síðar.
„Þá kom yfirmaðurinn inn með
herramann á óræðum aldri. Sá
var með yfirskegg, ljós hárlokkur
lá þvert yfir ennið og hann hélt á
hattinum sínum. Þeir settust nið-
ur í hinum enda stofunnar, beint á
móti mér. Ég gaut til þeirra augum
og tók eftir að herranum varð stars-
ýnt á fótleggi mína. Einmitt þennan
dag hafði ég lagað faldinn á kjóln-
um mínum og skammaðist mín
svolítið því ég vissi ekki hvort hann
var jafn.“
Konfekt og blóm
Hoffmann var ljósmyndari Hitl-
ers og kynnti hann: „Herra Wolf“
eða herra Úlfur. Hoffmann bað
ungfrú Braun að skreppa út í búð
eftir bjór og kæfu. Þeir gæddu sér
á kræsingunum og spjölluðu sam-
an nokkra stund. Þegar herra Wolf
var farinn sagði Hoffmann: „Þú átt-
ar þig á hver þessi maður er? Þetta
er Hitler! Adolf Hitler!“ „Ha?“ svar-
aði Eva Braun skilningsvana. Hitl-
er var á þessum tíma þekktur í Bæj-
aralandi en hún hafði aldrei heyrt á
hans minnst.
Fljótlega fór fertugur maður-
inn að venja komur sínar á ljós-
myndastofu Hoffmanns og slá 17
ára gamalli stúlkunni gullhamra,
færa henni konfekt eða blóm. Hún
stærði sig af hrifningu Hitlers á sér
við vini sína og sagðist ætla að fá
hann til að kvænast sér. Svo varð,
en það tók sextán ár og hjónaband-
ið stóð í 36 klukkustundir.
Hver var þessi kona sem átti eft-
ir að fórna lífi sínu fyrir eitt af ill-
mennum mannkynssögunnar?
Eva Braun fæddist í München
6. febrúar 1912. Faðir hennar var
kennari en móðirin lærð sauma-
kona. Æska hennar var hin ljúfasta.
Hún stundaði sund og skíði af mik-
illi ánægju og lét sig dreyma um að
verða dansari eða leikkona.
Ekki námsmaður
Eva Braun var ekki mikill náms-
maður. Hún var send í klaustur-
skóla þegar hún var 16 ára en leidd-
ist og strauk á fyrsta ári. Stuttu síðar
hitti hún manninn sem átti eftir að
umbylta lífi hennar.
Hitler þráði kátan og skilnings-
ríkan félaga sem hann gæti leitað
til að stjórnmálastörfunum loknum
á degi hverjum. Helst átti félaginn
að vera ung stúlka: „Ekkert er dás-
amlegra en að fóstra unga stúlku –
18-20 ára stúlka er mjúk sem vax.“
Eva Braun uppfyllti allar hans
kröfur en varla kröfur nasista um
fyrirmyndarkonuna: Hún reykti af
og til en aldrei í návist Hitlers því
hann þoldi ekki reykingar. Hún
neytti áfengis, málaði sig, hlust-
aði á djass og horfði á „Á hverf-
anda hveli“ (Hitler bannaði „King
Kong“). Hún dáði skartgripi og
tískuklæðnað, stundum skipti hún
um föt sjö sinnum á dag.
Hún hafði engan áhuga á stjórn-
málum og margir nánir félagar Hitl-
ers töldu hana fremur illa gefna.
Helsta tómstundagaman hennar
var að kvikmynda daglegt líf þeirra
Hitlers með Siemens-vélinni sinni.
Í dag teljast myndir hennar verð-
mætar heimildir.
Laðaðist að völdum
Hvað sá kornung og glæsileg
ljóskan við þennan 23 árum eldri
mann, sem seint gæti talist ímynd
glæsileikans? Eva Braun var ekki
eina konan sem hreifst af Hitler og
völdum hans. Margir hafa lýst hæfi-
leikum Foringjans í að skjalla kon-
ur og telja þeim trú að þær væru
einstakar.
Fljótlega áttaði Eva sig á að sam-
band þeirra byggði á vilja hans.
Ráðríki hans leiddi til tveggja sjálfs-
morðstilrauna hennar. Í fyrra skipt-
ið, 1. nóvember 1932, reyndi hún
að skjóta sig í hálsinn með byssu
föður síns.
Engin breyting varð á fram-
komu Hitlers í hennar garð eftir
það. Í dagbók hennar er að finna
lýsingu á fjölmennri veislu á Vier
Jahreszeiten-hótelinu í München
en þar lét Hitler sem hann sæi
hana ekki. Hann rétti peningaum-
slag yfir borðið og yfirgaf veisluna
án þess að yrða á hana. Og 28. maí
1935 hafði Eva Braun fengið nóg.
„Ég hef ákveðið að gleypa 35 pillur
svo að nú ætti þetta að vera „skot-
helt“,“ skrifaði hún í dagbók sína.
Ilsa systir hennar fann hana nokkr-
um tímum síðar meðvitundarlausa
og hringdi í lækni. Lífi Evu Braun
var bjargað.
Seinni sjálfsmorðstilraunin
fékk nokkuð á Hitler. „Ég verð að
sinna henni betur,“ ákvað hann.
Þau héldu daglegu sambandi eft-
ir þetta. Og hún bættist í ritarahóp
Foringjans.
Óttalaus hreinskilni
Samband þeirra var þrátt fyrir
þetta mjög þægilegt miðað við önn-
ur mannleg samskipti Hitlers. Hún
skreið aldrei fyrir honum og sýndi
oft óttalausa hreinskilni. Ráðsmað-
ur þeirra í Berghof í Berchtes-gad-
en sagði: „Hún gagnrýndi gömlu
einkennisbúningana og höfuðfötin
og hann sjálfan fyrir að vera alltaf
boginn í baki. „Gott og vel,“ svaraði
hann, „en þú hefur ekki hugmynd
um þann mikla þunga sem hvílir á
herðum mínum.““
Hitler keypti handa henni hús í
München, skammt frá hans eigin
íbúð. Hún hafði einnig aðgang að
lítilli íbúð í kanslarahöllinni í Berl-
ín. Mestum tíma sínum eyddi Eva
Braun í Berghof, þar var hún hús-
freyjan; nema þegar her- og stjórn-
málamenn funduðu með Hitl-
er þar, þá varð hún að halda sig til
hlés. Henni sárnaði að vera ekki
kynnt fyrir frægum gestum eins og
fyrrum Englandskonungi og konu
hans, hertoganum af Windsor og
Wallis Simpson.
Eva kom aldrei fram opinber-
lega. Það var ekki fyrr en eftir stríð
að umheimurinn frétti að hún hefði
verið lífsförunautur Foringjans.
„Hann faldi hana fyrir öllum nema
nánustu vinum sínum en jafnvel
meðal þeirra auðmýkti hann hana,“
sagði Albert Speer.
Þótt Eva sæti við hliðina á hon-
um átti Hitler til að segja: „Mjög
greindir menn og snillingar ættu
að eignast frumstæðar og heimskar
konur. Hugsið ykkur bara að ég ætti
konu sem skipti sér af vinnu minni!
Þegar ég er ekki í vinnunni vil ég
hafa það gott.“
Eva batt allar sínar vonir við
framtíðina. Hitler lofaði henni að
þegar hann segði skilið við stjórn-
málin, flyttu þau til æskustöðva
hans í Linz í Austurríki.
Endalokin voru merkileg. Í byrj-
un árs 1945 voru ógöngur þýsku
herjanna óskaplegar. Hitler sjálfur
áttaði sig á að hrun þýska ríkisins
væri yfirvofandi. Þrátt fyrir það hélt
Eva Braun frá München til Berlínar
með einkalest 7. mars 1945 á fund
Hitlers. Hún gaf sig örlögunum á
vald.
Loksins gifting
Andrúmsloftið í neðanjarðar-
byrginu undir kanslarahöllinni var
nánast fáránlegt. Einhverjir voru
við að sturlast, aðrir skipulögðu
flótta sinn en Eva Braun hélt ró
sinni. „Hún var alltaf vel tilhöfð,
glæsilega klædd, vingjarnleg og
hjálpsöm. Hún sveik engan,“ sagði
aðstoðarmaður Hitlers, Nicolaus
von Below.
Hitler kallaði konurnar í neðan-
Kynlíf Evu og Adolfs
Áttu Eva Braun og Adolf Hitler
í holdlegu sambandi eða var það
aðeins andlegt? Erfitt er að svara
þessari spurningu, ekki síst vegna
þess að heimildum ber ekki sam-
an.
Margarete Mitlastrasser, ráðs-
kona í húsi Hitlers í Ölpunum,
var viss um að Eva og Hitler lifðu
kynlíf. „Þegar hann birtist óvænt
og hún hafði á klæðum fékk hún
lyf hjá Brandt lækni til að stöðva
blæðingarnar.“
Þjónn Hitlers, Heinz Linge,
fullyrðir að hann hafi eitt sinn
komið að þeim í dagstofunni í
„sjóðheitum“ faðmlögum. Árið
1943 leitaði Eva Braun kjökrandi
til Alberts Speer: „Hann skip-
aði mér að fá mér nýjan mann.
Hann sagðist ekki geta fullnægt
mér lengur.“ Skrif í dagbók henn-
ar benda líka til að þau hafi haft
kynmök: „Hann þarfnast mín
aðeins í einum tilgangi.“ En orðin
við Speer og setningin í bókinni
gætu einnig bent til þarfar Hitlers
á hvíld og blíðlegum félagsskap
að störfum loknum.
Samkvæmt öðrum heimildum
fóru Hitler og Braun aldrei saman
í eina sæng: „Kona mín skoðaði
sængurfötin gaumgæfilega áður
en hún þvoði þau,“ sagði Her-
bert ráðsmaður Döhring. „Hún sá
aldrei neitt sem benti til þess.“ Þar
að auki bað Eva lækni Hilters iðu-
lega um eitthvað sem gæti örvað
kynhvöt Foringjans.
„Ég veit ekkert hvernig þau
eyddu nóttunum,“ sagði Karl
Wilhelm Krause, þjónn Hitlers.
„Ef einhver telur að hann viti
nákvæmlega hvað fram fór, þá er
það tóm vitleysa.“ Hitler sagðist
hafa „unnið bug á löngun sinni til
kvenna.“ Þriðja ríkið var brúður
hans.