Dagblaðið Vísir - DV - 09.01.2008, Síða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 9. JANÚAR 2008
Heilsublað DV
Lausnin er til „Upp úr
tvítugu var ég í mikilli
neyslu á áfengi og
fíkniefnum og stundaöi
mikið að svelta mig
dögum saman."

v'.'r
-tvjpst

Ofát og matarfikn getur
stjórnaö lífi einstakl-
inga frá a til ö. Hér kem-
ur reynslu saga meölims
úr GSA-samtökunum og
hvernig lif hennar
breyttist til hins betra.
Öðlaðist nýtt líf í
Eg er hömlulaus ofæta af lífi
og sál. Mín fyrsta minning
hvað varðar megrun og er
ffá því að ég var um það bil
7 ára. Þá kom stóri bróðir minn heim
með vin sinn og vinurinn spurði
um megrunarkaramellur sem lágu
á eldhúsbekknum, „æi, já, mamma
og litla systir eru að éta þetta," var
svarið.
Hafði reynt allt
Ég missti móður mína átta ára,
það er ekki ástæðan fyrir óförum
mínum síðar meir, en án efa hefur sá
atburður haft áhrif á það stjórnleysi
sem átti eftir að einkenna mitt líf
í mörg ár. Ég man ekki eftir mér
öðruvísi en í hömlulausu ofáti,
þráhyggjuhugsunum gagnvart mat
og holdafari og niðurlægingu sem
fylgdi því að vera hömlulaus og
alltaf f yfirþyngd. Pabbi minn og
stjúpa reyndu allar mögulegar og
ómögulegar aðferðir við að halda
aftur af mér en það var alveg sama
hvað þau reyndu, ég borðaði bara í
laumi eða brást hin versta við. Lengi
vel talaði ég um þau eins og þau
hefðu hreinlega beitt mig ofbeldi í
viðleitni sinni til að halda mér ffá
ofátinu. Þetta er auðvitað ekki rétt,
þau voru bara að reyna sitt besta,
aðferðirnar voru barn síns tíma og
ást og umhyggja lágu þar að baki.
Kaldhæðni örlaganna hefur svo
komið hlutunum þannig fyrir að ég
á son sem steyptur er í sama mót
og mamma hans og ég fæ að reyna
á sjálffi mér það sem þau þurftu að
ganga í gegnum með mig.
Það er ekki til sá kúr, duft eða
pilla sem ég hef ekki prófað hi að
ná stjóm á ástandi mínu. Kvöld efdr
kvöld sat ég og gerði áætlanir fram
í tímann um það hvernig ég ætíaði
að ná af mér svo og svo mörgum
kílóum fyrir þennan áfanga, líta
svona út þarna og gera þetta og hitt
sem ég gæti ekki nema ég væri mjó.
Þetta hljómar kannski eðlilega fyrir
sumum en þarna var ég 12-14 ára og
þráhyggjan orðin eins slæm og hún
gat helst orðið. Um þrehán ára aldur
kynntist ég áfengi og það veitti mér
einhverja tímabundna fróun í þessu
vonlausa hugarástandi sem ég var
í. En það var vopn sem átti eftír að
snúast gegn mér á endanum.
Þegar ég var 18 ára fór ég utan
sem au-pair og var alveg handviss
um að þar myndi kraftaverkið gerast,
hjónin sem ég vann fyrir voru mikil
heilsufrík og ekld sykurörðu að finna
á því heimili. Þar þurftí ég líka að
halda að mér höndum varðandi
áfengisneyslu. Segja má að allt hafi
farið norður og niður í þessari dvöl
minni vestanhafs. f stuttu máli endaði
það með því að ekld þóttí þorandi að
senda mig til að kaupa í matínn þar
sem matarreikningamir vom orðnir
himinháir, samt vom alltaf aliir skáp ar
tómir og aldrei almennilegur matur á
borðum. Ég gleymi aldrei skömminni
þegar húsmóðirin kom inn til mín og
sagði „ég les sko alveg strimlana og ég
veit hvað þú ert að kaupa" þá var ég
bara að hamstra sætíndi sem ég faldi
inni hjá mér.
Fíknin er sjúkdómur hugans
Upp úr tvítugu var ég í mikilli
neyslu á áfengi og fíkniefhum og
stundaði mikið að svelta mig dögum
saman, þar komu fram öfgamar í
þessari átröskun sem hömlulaust
ofát er. Þegar ég er ff ávita af hungri og
maginn herpist saman finnst mér ég
hafa fullkomna stjórn á lífi mínu. Ég
hef kynnst stúlku sem var mjög veik af
anorexíu og við tengdum algjörlega á
þessum punkti, að maður finni fyrir
valdi sínu og mættí þegar maður
neitar líkamanum um mat. Hvað mig
varðar togaði ofátíð samt alltaf meira
í mig. Ég kynntíst barnsföður mínum
þegar ég var tuttugu og eins árs og í
takt við allt annað í mínu lífi var hann
virkur alkóhólistí. Þegar verst lét má
segja að við höfum staðið í felum bak
við sitt hvora gardínuna, hann með
flöskuna og ég vopnuð vöfflu með
ís. Þetta hljómar kómískt en sorgin
og ömurlegheitin í þessu sambandi
náðu ekki nokkru tali og á endanum
skildu leiðir.
Eftír skilnaðinn hófstþað ömurleg-
asta tímabil sem ég hef lifað, ég var of-
urseld eigin alkóhólisma og brenndi
flestar brýr að baki mér, á endanum
flúði ég út á land en það er alveg sama
hvað maður reynir mikið að breyta
um umhverfi, alltaf skal maður sjálf-
ur vera það fyrsta sem kemur upp úr
ferðatöskunni þegar á leiðarenda er
komið. Mér er sérstaklega minnis-
stætt eitt atriði þegar ég bjó útí á landi.
Þetta var vetrarkvöld, sonurinn sofn-
aður, ég var í áfengisbindindi og mig
langaði í sælgætí og þegar mig langar í
sælgætí er eins gott fyrir annað fólk að
þvælast ekld fyrir mér. Það var búið að
loka sjoppunni og ég fór að leita og því
meira sem ég leitaði því sterkari varð
þráhyggjan. Eg sneri öllu við á heimil-
inu, leitaði í línskápum og inni á baði.
Mér fannst of langt gengið að hlaupa
yfir til nágrannans og biðja um súkk-
ulaðimola svo ég fór í eldhúsið, hrærði
saman flórsykri og kakói, bleyttí í og
skóflaði svo öllu upp í mig úr skál-
inni, síðan hét ég því að það yrði aldrei
súkkulaðilaust á mínu heimili framar.
Þetta er bara eitt lítíð dæmi um
geðveikina sem fylgir matarfíkn.
Matarfíkn er nefnilega sjúkdóm-
ur hugans. Hin huglæga þráhyggja
sem ég þjáist af segir mér alltaf að
nú sé góður tími til að fá sér þrátt
fyrir að ég viti alveg upp á hár hverj-
ar afleiðingarnar verða. Uppáhalds-
setning míns huga er „þetta verður
öðruvísi núna". Öll sú vitneskja sem
ég hef um starfsemi líkamans, kal-
oríur, hreyfingu og næringargildi
kemur mér ekki að neinu gagni og
þó er ég frekar vel að mér um þessa
hlutí.
Líkamlegi þáttur sjúkdómsins er
fíknin, hún lýsir sér þannig að þeg-
ar ég fæ mér einn bita kviknar inni
í mér bál sem ekki verður slökkt
heldur kallar það stöðugt á meira.
Ég hef ekki í mér eitt einasta elem-
ent sem segir mér hvenær er komið
nóg, hvenær ég er södd eða svöng.
Það eina sem ég get gert til að halda
fíkninni niðri er að sneiða alfarið
hjá þeim fæðutegundum sem setja
þetta ferli í gang. Þess vegna vigta ég
og mæli þrjár máltíðir á dag af gráu
síðunni, skrifa þær niður og tilkynni
til matarsponsors. Ég er ekki með
neinu mótí fær um að stjórna þessu
sjálf.
Botninum náð
Þetta atriði með flórsykri og kakói
í aðalhlutverki var ekki versta dæmið
um fíkn mína. Þau áttu eftír að verða
fleiri, dramatískari og meira niður-
lægjandi en það virtíst aldrei vera
nóg. 1 byrjun árs 2002 varð ég Ioks-
ins að játa mig sigraða hvað áfengi
varðaði. Ég kláraði meðferð og hélt
út í lífið. I 3V4 ár vann ég tólf spora
prógramin AA-samtakanna einarð-
lega og náði miklum andlegum bata,
ég hafði öðlast nýtt líf. En að standa
í pontu á AA-fundi og segja fólki að
ég gengi á vegum æðri máttar og að
prógrammið virkaði en fara svo út í
bíl eftír fundinn og troða í mig sæt-
indum og vera í stanslausri þrá-
hyggju gagnvart mat reyndist á end-
anum of mikið álag. Ég gafst upp og
leitaði tíl GSA-samtakanna.
Nýtt líf á andlegum grunni
Ég hef átt sleitulaust fráhald ffá
því 5. ágúst 2005, einn dag í einu. Ég
hef lést um 35 kíló og líf mitt hefur
algjörlega snúist við. Ég er búin
að vera í kjörþyngd vel á annað ár
og breytingamar sem hafa orðið á
mínu persónulega og andlega lífi eru
magnaðar. Ég fæ að hjálpa öðrum
ofætum og fæ að auki að sinna mínu
hlutverki sem móðir, dóttir, kærasta
og vinkona með kærleikann og
lífsgleðina að vopni. Ég hafði til að
mynda aldrei klárað neitt á ævinni en
í dag er ég stúdent og hóf nám í HÍ í
haust. Ég á yndislegan kærasta og
ástríkt og innilegt samband við son
minn.
Ég hef orð á mér að vera mikið
fiðrildi og afar „kaótísk" í öllu sem
ég tek mér fyrir hendur en fólk sem
þekkir mig segir að fyrst ég getí farið
eftir gráu síðunni hljótí allir að geta
það. Mikilvægast af öllu er þó það
að ég fæ frið frá hausnum á mér. Ég
borða bara mínar þrjár máltíðir á dag
og þess á milli hugsa ég ekki um mat.
Ég var meira að segja í hálfgerðum
vandræðum í upphafi fráhaldsins því
ég vissi ekki hvað ég ættí að gera við
alla þessa klukkutíma sem bættust í
sólarhringinn þegar ég fór að borða
bara þrisvar á dag. Smátt og smátt
lærðist mér að nota þá til að sinna
mínu andlega lífi, heimilinu mínu og
fólkinu mínu. GSA gaf mér líf.