Peningamál - 01.09.2004, Síða 77

76 PENINGAMÁL 2004/3
Viðauki Framkvæmd peningamála í öðrum löndum
Seðlabankar flestra OECD-ríkja framkvæma pen-
ingamálastefnu sína með mjög svipuðum hætti.
Útfærslan er þó mismunandi varðandi nokkur atriði.
Hér er framkvæmd peningamála í Ástralíu, Banda-
ríkjunum, Bretlandi, Kanada, Noregi, Nýja-Sjálandi,
Svíþjóð, á evrusvæðinu og á Íslandi borin saman.
Grunnhugsunin í framkvæmd peningamála á
öllum þessum svæðum er sú sama og lýst er fyrir
Kanada í þessari grein. Daglánavextir og innláns-
vextir hjá seðlabankanum setja gólf og þak á flökt
einnar nætur vaxta. Seðlabankinn tilkynnir stýri-
vaxtastig sem er í flestum tilfellum mitt á milli dag-
lánavaxta og innlánsvaxta viðkomandi seðlabanka.
Seðlabankinn framkvæmir síðan markaðsaðgerðir og
býður upp á endurhverf viðskipti sem miða að því að
vextir á millibankamarkaði fylgi stýrivöxtum seðla-
bankans náið.
Í töflu 1 er yfirlit yfir nokkur af helstu útfærslu-
atriðum í framkvæmd peningamála á þessum svæð-
um. Stýrivextir á flestum þessum svæðum eru vextir
yfir eina nótt. Stýrivextir á Íslandi, á evrusvæðinu og
í Svíþjóð eru 7 daga vextir. Í Bretlandi eru stýrivextir
seðlabankans 14 daga vextir. Seðlabankar þessara
svæða framkvæma markaðsaðgerðir annaðhvort dag-
lega eða vikulega. Seðlabankar Íslands, Evrópu og
Svíþjóðar framkvæma markaðsaðgerðir vikulega.
Seðlabankar hinna landanna framkvæma hins vegar
markaðsaðgerðir daglega. Talsverður munur er á því
hversu stórt bil er milli daglánavaxta og innlánsvaxta
hjá seðlabönkum þessara svæða. Ef frá eru talin
Ísland og Bandaríkin, er þetta bil þó alls staðar milli
50 og 200 grunnpunkta. Flest svæðin sem hér eru
borin saman hafa lagt niður bindiskyldu. Þó hafa tvö
stærstu svæðin, Bandaríkin og evrusvæðið, og tvö
minnstu svæðin, Ísland og Noregur, haldið í bindi-
skyldu.
Þessi útfærsluatriði hafa áhrif á það hversu vel
seðlabönkum þessara landa tekst að halda niðri frá-
vikum milli vaxta á millibankamarkaði og stýrivaxta
viðkomandi seðlabanka. Þar skiptir hins vegar einnig
máli hversu markviss skammtímastýring seðlabank-
anna á grunnfé í greiðslukerfinu er. Ástralía, Nýja-
Sjáland, Kanada og Svíþjóð hafa náð bestum árangri
hvað þetta varðar.
Tafla 1 Framkvæmd peningamála í nokkrum ríkjum – nokkur útfærsluatriði
Frávik vaxta
Bilið milli inn- á millibanka-
og útlána í Tíðni markaði frá
greiðslukerfinu markaðs- Bindi- stýrivöxtum
Land Stýrivextir (grunnpunkar) aðgerða skylda seðlabankans
Ástralía............................................. yfir nótt 50 daglegar Nei ekkert
Bandaríkin........................................ yfir nótt Breytilegt1 daglegar Já stöðugt
Bretland............................................ 14 daga 200-3002 daglegar Nei stöðugt
Kanada ............................................. yfir nótt 50 daglegar Nei ekkert
Noregur ............................................ yfir nótt 200 daglegar Já stöðugt
Nýja-Sjáland .................................... yfir nótt 50 daglegar Nei ekkert
Svíþjóð............................................. 7 daga 150 vikulegar Nei ekkert
Evrusvæðið ...................................... 7 daga 100 vikulegar Já í lok bindi-
skyldutímabila
Ísland................................................ 7 daga 450 vikulegar Já stöðugt
1. Innlánsvextir Seðlabanka Bandaríkjanna eru alltaf núll. Útlánsvextir bankans eru hins vegar 100 grunnpunktum hærri en stýrivextir hans.
2. Englandsbanki framkvæmir nokkrar umferðir af markaðsaðgerðum á hverjum virkum degi. Fyrstu tvær umferðirnar fara fram á stýrivöxtum
bankans. Í þriðju umferð býður bankinn upp á innlán sem eru á vöxtum sem eru 100 grunnpunktum lægri en stýrivextir bankans og útlánsvexti sem
eru 100 grunnpunktum hærri. Í fjórðu umferðinni hækka þessi frávik í 150 grunnpunkta.