Peningamál - 01.11.2011, Blaðsíða 56

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
1
1
•
4
56
Viðskiptahalli fyrir árið 2010 endurskoðaður á ný
Tölur um viðskiptajöfnuð fyrir árið 2010 breyttust verulega fyrir útgáfu
Peningamála 2011/2 þegar áður birtar tölur um þáttatekjujöfnuð
fyrstu þrjá fjórðunga ársins 2010 voru endurskoðaðar (sjá umfjöllun
á bls. 38 í Peningamálum 2011/2). Enn frekari endurskoðun var gerð
á áður birtum tölum fyrir árið 2010 við birtingu talna um viðskipta-
jöfnuð fyrir fyrri hluta þessa árs í lok ágúst sl. Endurskoðaðar tölur um
viðskiptajöfnuð fyrir árið 2010 sýna að halli ársins var um 22 ma.kr.
meiri en áður birtar tölur gáfu til kynna eða rúmlega 11% af vergri
landsframleiðslu í stað 9,8% áður. Endurskoðunin var ekki einungis
vegna endurskoðaðra þáttatekna heldur voru tölur um inn- og útflutta
þjónustu fyrir árið 2010 einnig endurskoðaðar. Halli á þáttatekjum
reyndist 12 ma.kr. meiri en áður birtar tölur sýndu og afgangur á
þjónustujöfnuði 10 ma.kr. minni.
Lítils háttar breyting varð einnig á tölum fyrir fyrsta fjórðung
þessa árs og er viðskiptahallinn nú talinn 2 ma.kr. minni en áður var
áætlað. Ástæðan er sú að meiri afgangur reyndist á vöru- og þjón-
ustuviðskiptum en áður var talið. Engin breyting var gerð á tölum um
þáttatekjur.
Mun minni viðskiptahalli ef leiðrétt er fyrir áföllnum tekjum og
gjöldum innlánsstofnana í slitameðferð
Jöfnuður vöru- og þjónustuviðskipta var jákvæður um 55 ma.kr. á
fyrri hluta ársins en þáttatekjuhallinn ásamt rekstrargjöldum nam 159
ma.kr. Viðskiptajöfnuðurinn á fyrri hluta ársins var því neikvæður um
104 ma.kr. eða rúm 13% af vergri landsframleiðslu. Ef leiðrétt er fyrir
áföllnum tekjum og gjöldum innlánsstofnana í slitameðferð verður
hallinn hins vegar mun minni eða 30 ma.kr. eða tæp 4% af vergri
landsframleiðslu.
Eins og áður sagði eru horfur á áframhaldandi afgangi af vöru-
og þjónustuviðskiptum á seinni hluta ársins en að jöfnuður þáttatekna
verði áfram töluvert neikvæður. Fyrir árið í heild er gert ráð fyrir að
viðskiptahallinn samkvæmt opinberu uppgjöri muni nema 137 ma.kr.
eða rúmlega 8% af vergri landsframleiðslu, sem er svipað og gert var
ráð fyrir í síðustu spá. Sé leiðrétt fyrir áföllnum tekjum og gjöldum inn-
lánsstofnana í slitameðferð, verður aftur á móti afgangur af viðskipta-
jöfnuðinum upp á rúma 8 ma.kr. eða sem nemur ½% af landsfram-
leiðslu, sem er einnig svipað og gert var ráð fyrir í síðustu spá. Þegar
þáttatekjur og gjöld Actavis eru einnig undanskilin verður afgangurinn
mun meiri eða 5,2% af vergri landsframleiðslu.3
Viðskiptajöfnuður án innlánsstofnana í slitameðferð jákvæður á
næstu árum
Gert er ráð fyrir að halli á þáttatekjujöfnuðinum minnki aðeins á
næsta ári en vaxi svo á ný, m.a. vegna hækkunar alþjóðlegra vaxta.
Við útreikning á þáttatekjujöfnuði er einnig byggt á þeirri forsendu
3. Eins og kom fram í Peningamálum 2011/2 er Actavis alþjóðlegt fyrirtæki með mikil erlend
lán og vega áfallnir vextir þess þungt í þáttatekjujöfnuðinum. Ljóst er að geta fyrirtækisins
til að greiða skuldir sínar ræðst af tekjum þess af sölu erlendis og mun þess vegna ekki hafa
áhrif á gjaldeyrismarkað hér á landi. Þess vegna er talið eðlilegt að líta fram hjá þáttatekjum
og –gjöldum fyrirtækisins þegar lagt er mat á ytri jöfnuð þjóðarbúsins.
Mynd VII-5
Viðskiptajöfnuður 1. ársfj. 2010 - 1. ársfj. 2011
Ma.kr.
Heimildir: Hagstofa Íslands, Seðlabanki Íslands.
Áður birtur viðskiptajöfnuður
Nýr viðskiptajöfnuður
-80
-70
-60
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
1. ársfj.
2011
4. ársfj.
2010
3. ársfj.
2010
2. ársfj.
2010
1. ársfj.
2010