Skagfirðingabók - 01.01.1985, Blaðsíða 92
SKAGFIRÐINGABÓK
taka þess konar sögnum vel, ef nú væri kostur á, en allt öðru
máli er að gegna en að slíkt sé framar unnt. Að lýsing mín hér
að framan, bæði hvað búnað og daglega lífið snertir, sé að ýmsu
leyti ófullkomin, vil eg góðfúslega játa, en bið jafnframt afsök-
unar á. Það er allt annað en hægðarleikur að semja ritgjörð yfir
liðinn tíma og hafa ekkert hjálparrit til stuðnings. Enda hef eg
aldrei hugsað mér svo mikið gengi, að eg teldi mér þann sigur
vísan, að ritgjörð mín bæri úr býtum almennt lof. En eg get
búizt við öðru, og það er því, að hún komi eigi fyrir sjónir al-
mennings um mína daga, og kemst hún þá hjá lofi og lasti.
En færi á hinn bóginn svo, að ritgjörð þessi kæmi fyrir al-
mennings sjónir annaðhvort fyrr eða síðar, get eg búizt við, að
gömlum meðhaldsmönnum hins liðna tíma kunni að þykja, að
eg hafi lýst of lítilfjörlega bæði hvað snertir búnað og daglega
lífið, svo lýsingin sé öllu fremur þátíma mönnum til niðrunar en
hróss. Þeim mönnum svara eg, að úr því eg fór að skrifa um
þetta efni, var það bæði skylda og vilji minn að segja söguna
sem sannasta samkvæmt því, sem eg hafði séð. Það segir sig
sjálft, að hver tími ann sínum siðvenjum, og þótt þær siðvenjur
falli úr gildi og aðrar nýjar komi aftur í hinna stað, kastar það
eigi skugga á fyrri tíma menn. Eg hef allt annað en ástæðu til að
niðra mönnum á fyrri tímanum, því eg kynntist mörgum nýt-
um og góðum mönnum, sem með fullum rétti gátu talizt hinir
heiðvirðustu menn í stöðu sinni. En meðhaldsmenn þess tíma
þurfa að gæta þess, þá fullgildu lofsorði ætti að kveða upp um
blóma hins fyrra búnaðar, að þá kemur fleira en eitt til íhugun-
ar. Það er mikið satt, að margir bændur bjuggu góðu og álitlegu
búi á fyrri tímanum, höfðu sem kallað er nóg fyrir sig og sína á
þann hátt, sem venjan krafði. Aftur verður hinu eigi neitað, að
þeir lifðu einungis fyrir sinn tíma, því lítið lá eftir þá flesta
seinni tímanum til viðreisnar; mætti fá sér margar ástæður, sem
sönnuðu það.
90