Þjóðmál - 01.06.2008, Blaðsíða 43
Þjóðmál SUmAR 2008 4
Leið.nú.að.hausti ..Nokkur.styrr.stóð.um.
landhelgissamning. við. Breta,. og. notuðu.
„hernámsandstæðingar“. tækifærið. til.
að. vekja. athygli. á. málstað. sínum .. Þegar.
þeir. efndu. til. mótmælafundar. fyrir. utan.
Alþingishúsið. við. setningu. Alþingis. 10 ..
október. 1960. birti. Morgunblaðið. frétt.
undir. fyrirsögninni. „„Al-
þingi. götunnar“. reynir.
að. trufla. þingstörf“ ..
Daginn.eftir. fylgdi.blaðið.
fréttinni. eftir. með. leiðara.
um,. að. ofbeldismönnum.
yrði. ekki. leyft. að. trufla.
störf. Alþingis .. Magnús.
Kjartansson. samdi. enn.
einn. leiðarann. um. málið.
í. Þjóðviljann. 12 .. október.
1960.og.sagði.í.lokin:.„Og.
því. aðeins. er. hið. kjörna.
Alþingi. Íslendinga. starfi.
sínu.vaxið,.að.það.hafi.hið.
fyllsta. samráð. við. alþingi.
götunnar,. virði. að. fullu.
ákvarðanir.alþýðu.manna .“.
Var.oft.eftir.þetta.vitnað.í.
ummæli. Magnúsar,. ekki.
síst.í.Morgunblaðinu .
Ummæli. Magnúsar.
má. eflaust. rekja. til. frægra.
orða. sænska. jafnaðarmannsins. Zeths.
Höglund,.sem.uppi.var.frá.1884.til.1956 ..
Höglund. gerðist. ungur. róttækur,. gekk.
í. Jafnaðarmannaflokkinn. 1904. og. var.
kjörinn. á. þing.1914 ..Hann. var. rekinn.úr.
flokknum.snemma.árs.1917.og.stofnaði.þá.
flokk. vinstrisósíalista,. sem. síðar. breyttist.
í. kommúnistaflokk. Svíþjóðar .. Þegar. rætt.
var. um. útfærslu. kosningarréttar. á. þingi.
5 .. júní. 1917. beið. mikill. mannfjöldi.
fyrir. utan. þinghúsið .. Höglund. lauk.
ræðu. sinni. svo:. „Leve. gatans. parlament!“.
(Lifi. alþingi. götunnar!). Honum. þótti.
kommúnistaflokkurinn.hins.vegar.of.hallur.
undir. ráðstjórnina. rússnesku,. hraktist. úr.
honum.1924.og. gekk. ásamt. félaga. sínum.
Fredrik.Ström.(sem.kom.nokkuð.við.sögu.
íslensku.kommúnistahreyfingarinnar).aftur.
í. Jafnaðarmannaflokkinn. 1926 .. Höglund.
var.borgarstjóri. í. Stokkhólmi.1940–1950 ..
Dr ..Benjamín.Eiríksson,.sem.stundaði.um.
skeið. nám. í. Stokkhólmi,.
minnist. á. Höglund. í.
endurminningum. sínum,.
sem.ég.skráði.1996 ..Hann.
segir. þar,. að. forystumenn.
Alþýðuflokksins. hefðu.
átt. að. taka. Héðni.
Valdimarssyni. fagnandi.
1939,.þegar.hann.hraktist.
úr.Sósíalistaflokknum,.eins.
og. sænskir. jafnaðarmenn.
hefðu. tekið. Höglund. og.
Ström ..
Hin. ummæli. Magn-úsar. Kjartanssonar,.
sem. fleyg. hafa. orðið,.
birtust. í. Þjóðviljanum.
hálfu. ári. áður .. Í. árslok.
1959.var.gert.uppskátt.um.
svonefnt. Olíufélagsmál,.
en. tvö. samvinnufyrir-
tæki,. sem. seldu. olíu. til.
varnarliðsins. á. Miðnesheiði,. höfðu. orðið.
uppvís. að. því. að. brjóta. hinar. ströngu.
reglur,. sem. þá. giltu. um. gjaldeyrisskil.
og. tollafgreiðslu .. Haukur. Hvannberg,.
forstjóri.Hins.íslenska.steinolíuhlutafélags,.
hafði.játað.á.sig.sök,.en.Vilhjálmur.Þór,.sem.
hafði. verið. forstjóri. Sambands. íslenskra.
samvinnufélaga,.en.síðan.gerst.bankastjóri.
Landsbankans,.neitað.aðild.að.málinu ..Eftir.
nokkurra. ára. rannsókn. og. réttarhöld. var.
Haukur.dæmdur.í.fangelsi,.en.Vilhjálmur.
sýknaður,.þar.sem.hugsanleg.sök.hans.var.
talin. fyrnd .. Jón. Pálmason. alþingismaður.
orti.landskunna.vísu.af.þessu.tilefni:
Magnús.Kjartansson.á.Alþingi
ásamt.Pétri.Sigurðssyni.sjómanni .