Þjóðmál - 01.06.2008, Blaðsíða 87
Þjóðmál SUmAR 2008 85
skiptir. engu.hvaða.mælikvarði. er.notaður ..
Fyrir.þá.sem.hvað.hæst.gagnrýna.Bandaríkin.
er. ritgerð. hans. einkar. forvitnileg. ekki. síst.
þegar. hann. bendir. á. einfaldar. staðreyndir.
um. stöðu. „fátækra“. í. Bandaríkjunum. og.
Svíþjóð .
Þeir. sem. aðhyllast. töfralausnir. í. formi.
aðildar. að. Evrópusambandnu. forðast. að.
svara.því.hvernig.best.sé.að.efla.samkeppnis-
hæfni. Íslands. og. tryggja. góð. lífskjör .. Þeir.
eru.búnir.að.gleyma.þeim.lærdómi.sem.við.
getum.dregið.af. lækkun.skatta.á. fyrirtæki,.
flötum.10%.fjármagnstekjuskatti.og.flötum.
tekjuskatti.einstaklinga.(sem.er.að.vísu.alls.
ekki. flatur,. vegna. ótrúlegra. tilfærslna) .. Í.
stað.þess. að.hrekja. efnamenn.og. fyrirtæki.
úr.landi.eigum.við.auðvitað.að.laða.til.okkar.
fjármagnið. með. hagstæðu. skattaumhverfi ..
En. til.þess.þurfum.við.að. stíga.enn. stærri.
skref. en. þegar. hafa. verið. tekin .. Þá. verður.
spurningin.um.íslensku.krónuna.og.evruna.
aukaatriði. en. Evrópusambandsaðild. mun.
koma. í. veg. fyrir. alla. slíka.möguleika ..Við.
munum. missa. forræðið. í. þessum. efnum.
um.leið.og.stjórn.auðlinda.hafsins.færist.til.
Brussel .
Skattkerfið. er. sú. umgjörð. sem. stjórn-
málamenn. sníða. viðskipta-. og. efnahagslífi.
þjóðarinnar .. Þeir. geta. sniðið. hana. þannig.
að. þjóðfélagið. eflist,. verði. þróttmeira.
og. einstaklingar. og. fyrirtæki. dafni. en.
stjórnmálamennirnir. geta. einnig. gert.
umgjörðina. svo. þrönga. að. smám. saman.
er. efnahagslífið. kæft. og. frumkvæði.
einstaklinganna. drepið .. Skattkerfið. er.
því. eitt. mikilvægasta. stjórntæki. sem.
stjórnmálamenn.hafa.yfir.að.ráða ..
Ritgerðasafnið.Cutting Taxes.er.mikilvægt.
innlegg. í. þjóðfélagsumræðuna. hér. á. landi.
og.raunar.um.allan.heim ..Það.er.auðvitað.
þannig,. ólíkt. því. sem. Steingrímur. Her-
mannsson.hélt.fram,.að.lögmál.hagfræðinn-
ar.gilda.hér.á.landi.eins.og.í.öðrum.löndum ..
Og.raunar.þyngdarlögmálið.einnig!
svissnesku.dreifstýringar.bitnuðu.mistökin.þar.aðeins.
á.íbúunum.sjálfum,.ekki.öllum.Svisslendingum .
Brendan. Walsh,. prófessor. emeritus. í. University.
College.í.Dyflinni,.rifjar.upp,.að.Írland.var.eitt.fátækasta.
ríki. Vestur-Evrópu. fyrir. nokkrum. áratugum .. Íbúum.
hafði. fækkað. úr. röskum. sex. milljónum. á. 19 .. öld. í.
tæpar.þrjár.milljónir.1961 ..En.í.lok.9 ..áratugar.breyttu.
Írar. um. stefnu .. Ríkið. hætti. þrálátum. hallarekstri. og.
lækkaði.skatta.á.einstaklinga.og.fyrirtæki ..Tekjuskattar.
lækkuðu.úr.17%.af.landsframleiðslu.í.tæp.9% ..Nú.er.
tekjuskattur.á.fyrirtæki.12,5% ..Margt.fleira.var.gert.til.
að.laða.að.útlend.fyrirtæki ..Því.léttari.sem.skattbyrðin.
varð,. því. örar. óx. atvinnulífið .. Brottflutningur. fólks.
stöðvaðist,.og.atvinnuleysi.minnkaði,.og.nú.eru.tekjur.
á.mann.á.Írlandi.einhverjar.hinar.hæstu.í.Evrópu .
Daniel. Mitchell,. aðalsérfræðingur. Cato-stofn-
unarinnar. í. Washingtonborg. í. skattamálum,.
rekur. hvernig. Ísland. sneri. 1991. af. braut. víðtækra.
ríkisafskipta.og.hárra. skatta ..Tekjuskattur. fyrirtækja.
var.lækkaður.í.áföngum.í.18%.frá.og.með.2002 ..Með.
afnámi. hátekjuskatts. varð. tekjuskattur. einstaklinga.
flatur. yfir. skattleysismörkum .. Hlutur. ríkisins. í.
þessum.skatti.hefur.lækkað.um.nær.15%,.þótt.hlutur.
sveitarfélaga. hafi. aukist. á. móti,. svo. að. jaðarskattur.
(skattur. af. síðustu. einingunni). hefur. lækkað. um.
rúm. 11% .. Fjármagnstekjuskattur. sé. tiltölulega.
lágur,.10% ..Eignaskattur.hafi.verið.felldur.niður.og.
erfðafjárskattur. lækkaður .. Ísland. hafi. einnig. fylgt.
frjálsræðisstefnu. á. öðrum. sviðum:. Verðbólga. hafi.
hjaðnað,. lífeyrissjóðir. fengið. að. standa. undir. sér,.
ríkisfyrirtæki. verið. seld. og. kostir. frjálsra. viðskipta.
nýttir. í. sjávarútvegi. með. kvótakerfi,. sem. sé. öðrum.
þjóðum. fordæmi .. Hlutfall. opinberra. útgjalda. af.
vergri.landsframleiðslu,.um.42%,.sé.þó.allt.of.hátt .
Hannes. H .. Gissurarson,. prófessor. við. Háskóla.
Íslands,.heldur.því.fram,.að.Íslendingar.hafi.frá.1991.
farið. aðra. leið. en. hinar. norrænu. og. engilsaxnesku.
þjóðir ..„Íslenska.leiðin“.felist.í.víðtæku.atvinnufrelsi,.
lágum.sköttum.og.rausnarlegri.velferðaraðstoð,. sem.
sé.þó.markvissari.en.annars.staðar.á.Norðurlöndum,.
þar. sem.hún.beinist. ekki. að.öllum,.heldur. aðallega.
að. þurfandi. fólki .. Hinir. sýnilegu. skattar. hafi.
lækkað. verulega,. en. ekki. muni. síður. um. það,. að.
hinir. ósýnilegu. skattar,. sem. felist. í. verðbólgu. og.
skuldasöfnun. ríkisins,. hafi. lækkað .. Vegna. öflugra.
lífeyrissjóða. þurfi. Íslendingar. ekki. heldur. að. kvíða.
elliárunum.ólíkt.mörgum.öðrum.þjóðum ..Í.Evrópu.
og.sennilega.heiminum.öllum.sé.fátækt.einna.minnst.
og. tekjuskipting. jöfnust. á. Íslandi .. Atvinnuleysi. sé.
hverfandi.og.fleiri.tækifæri.til.að.brjótast.úr.fátækt.í.
bjargálnir.en.víðast.annars.staðar .