Þjóðmál - 01.09.2008, Page 32

30 Þjóðmál HAUST 2008
ingu.gamalla.vinnslusvæða ..Lítið.hefur.verið.
farið. inn. á. önnur. svæði .. Flutningsleiðir.
orkunnar.eru.olíu-.og.gaslagnir.til.Evrópu,.
en.ekki.með.járnbrautarlestum.eða.skipum ..
Rússar.ná.með.þessu.ákveðnu.tangarhaldi.á.
viðskiptavinum.sínum,.þar.sem.birgðahald.
í.Evrópu.er. lítið.og. takmörkuð.aðstaða. til.
að.taka.á.móti.orku.á.annan.veg,.til.dæmis.
frá. olíu-. eða. gasflutningaskipum .. Rússar.
hafa. nýtt. sér. þessa. aðstöðu. meðal. annars.
með.því.að.skrúfa.fyrir.leiðslur.til.Úkraínu.
og. þaðan. áfram. til. Evrópu .. Við. það. fór.
að.bera. á. orkuskorti. í.Evrópu. innan. fárra.
daga ..Síðan.hafa.fleiri. leiðslur. frá.olíu-.og.
gasvinnslusvæðum.í.Rússlandi.verið.lagðar.
til. Evrópu .. Hvað. sem. fleiri. leiðslum. líður.
var. rúmlega. 5%. samdráttur. í. olíusölu. frá.
Rússlandi.á.fyrstu.5.mánuðum.þessa.árs ..Á.
sama.tíma.jókst.sala.á.gasi.um.17% ..
Samskipti.Rússa.við.nágranna.sína.bera.öll.
einkenni.af.framgöngu.þess.stóra.gagnvart.
hinum. litla,. eins. og. harkaleg. viðbrögð. í.
Suður-Ossetíu-deilunni. sanna .. Grimmileg.
beiting. hervalds. gegn. Georgíu. minnir.
um. margt. á. hvernig. Rússar. brutu. á. bak.
aftur. sjálfstæðistilraunir.Tsjetjeníu .. Margir.
áhrifamenn.í.Rússlandi.líta.ekki.á.fyrrver-
andi. ríki. Sovétríkjanna. sem. sjálfstæð. ríki,.
heldur.halda.því. fram,.að.þau.eigi.að. lúta.
vilja. Rússa .. Rússar. hafa.. hótað. flestum.
þessara. ríkja. á. einn. eða. annan. hátt. hvort.
sem. þau. eru. gengin. í. Evrópusambandið.
(ESB),.. Atlantshafsbandalagið. (NATO).
eða.eru.hluti.af..samveldinu.(CIS) ..Rússar.
hafa. ráðist. á. tölvukerfi.. Eistlands .. Þeir.
hafa.skrúfað.fyrir.orkuleiðslur..til.Úkraínu.
og. sett. innflutningsbann. á. pólskar. land-
búnaðarvörur .
Talið. er. að. tekjur. rússneska. ríkisins. af.
olíu-.og.gassölu.hvern.dag.nemi.1.milljarði.
Bandaríkjadollara. (USD) .. Líklegt. er. talið,.
að. tekjurnar. aukist. enn,. þar. sem. Rússar.
ætla. að. hætta. að. selja. nágrannaríkjum.
gas. á. vildarkjörum .. Hér. er. um. að. ræða.
tvö. verð,. annars. vegar. Evrópuverð. eða.
heimsmarkaðsverð,.um.400.USD.á.hverja.
1 .000. rúmmetra. af. gasi,. og. hins. vegar.
Mið-Asíuverð. 160–170. USD. fyrir. hverja.
1 .000.rúmmetra.af.gasi ..Ríki.eins.og.Hvíta-
Rússland.og.Úkraína.hafa.getað.keypt.gas.á.
þessu.verði ..Þau.kostakjör.eru.að.hverfa .
Eftir.fall.Sovétríkjanna.hrakaði.lífskjörum.
í.Rússlandi.mikið,.þótt.ekki.væru.þau.góð.
í.tíð.kommúnista ..Sérstaklega.varð.ástandið.
slæmt.í.kreppunni.sem.skall.á.1998 ..Síðan.
hafa.tekjur.Rússa.aukist.ár.frá.ári ..Hvernig.
er.þessum.auknu.fjármunum.varið?.
Greiðsla.skulda
Rússar. hafa. greitt. upp. allar. skuldir. frá.tímum.Sovétríkjanna.og. að. auki.nær.
öll. lán. sem. tekin. voru. eftir. að. Rússland.
fékk. sjálfstæði ..Þeir.ætluðu.að. losa. sig.við.
allar. skuldir,. en. þar. sem. uppgreiðslugjald.
lánanna.var.hærra.en.vextir.á.lánstímanum,.
var.fallið.frá.því ..Rússar.hafa.að.fyrirmynd.
annarra.olíuríkja. stofnað.varasjóð,. stöðug-
leikasjóð,. en. 1 .. júní. 2008,. voru. 161,9.
milljarðar.USD.í.honum ..
Talið. er. að. um. 20%. Rússa. lifi. undir.
fátæktarmörkum.og.þar.af.hátt.í.50%.allra.
ellilífeyrisþega .. Launaskrið. hefur. verið.
hratt,.næstum.150%.frá.falli.Sovétríkjanna ..
Allir.aðdrættir.hafa.líka.hækkað ..Vöruúrval.
hefur. stórbatnað,. hitt. er,. að. aðeins. hluti.
þjóðarinnar.hefur.aðgang.að.þeim.munaði ..
Stór. hluti. þjóðarinnar. hefur. alla. sína. ævi.
aldrei. fengið. meira. en. eina. máltíð. á. dag,.
ef. þá. svo. mikið .. Uppbygging. á. innviðum.
samfélagsins.hefur.nánast.ekki.náð.út.fyrir.
St ..Pétursborg.og.Moskvu ..Þó.að.uppbygg-
ing. hafi. verið. hröð. og. mikil. í. þessum.
borgum,.verða.aðrir.íbúar.landsins.að.sætta.
sig.við.næstum.óbreytt.ástand ..Vegakerfið.er.
eins.og.á.tímum.Sovétríkjanna,.opinberum.
byggingum. er. rétt. haldið. í. horfinu. og. öll.
grunnþjónusta.er.í.lágmarki .