Þjóðmál - 01.12.2007, Side 6
4 Þjóðmál VETUR 2007
fátækasta. og. vanþróaðasta. land. Evrópu.
skyldi. við. upphaf. 21 .. aldar. orðið. eitt.
ríkasta. land. álfunnar. þar. sem. lífsskilyrði.
almennings.væru.best. í.heimi ..Og.enginn.
fjölmiðill.minntist.á.þá.einstaklinga.sem.við.
eigum.þetta.mest.að.þakka,.svo.sem.Davíð.
Oddsson .
Undir. forystu. Davíðs. Oddssonar. tók.
íslenskt. samfélag. stakkaskiptum .. Lagður.
var.grunnur.að.efnahagslegum.stöðugleika.
og.langvarandi.hagvexti.með.þeim.árangri.
að.hvert.sem.er.litið.er.Ísland.nú.í.fremstu.
röð.í.samanburði.þjóða .
En.þetta.passar. ekki. við.þá. ímynd. sem.
fjölmiðlarnir.hafa.reynt.að.skapa.af.Davíð.
—.manninum. sem.á. að. vera.þjakaður. af.
valdhroka.og.bera.ábyrgð.á.því. að.hafa.á.
aðeins.fáum.árum.kallað.yfir.þjóðina.meiri.
fátækt. og. ójöfnuð. en. þekkist. í. nokkru.
nágrannalandi .. Þess. vegna. er. réttast. að.
hafa. sem. fæst. orð. um. allar. alþjóðlegu.
skýrslurnar.sem.stangast.á.við.ímyndina.og.
láta.við.það.sitja.að.snúa.út.úr.þeim ..
Meðal.auðugustu.þjóða.heims.má.gera.ráð.fyrir.því.að.a .m .k ..3–5%.þeirra.
beri.á.einhvern.hátt.skarðan.hlut.frá.borði.
og. sé. útundan. ef. svo. má. segja .. Skiptir.
þá. ekki. máli. hversu. gott. og. rausnarlegt.
velferðar-.og.heilbrigðiskerfi.þjóðanna.er ..
Ástæðan. er. einfaldlega. sú. að. engin. kerfi.
eru.pottþétt,.hvað.þá. fullkomlega. réttlát,.
og.persónulegar.kringumstæður.setja.strik.
í.reikninginn ..—.En.á.að.dæma.heilt.þjóð-
félag.útfrá.aðstæðum.3–5%.íbúanna?.
Á.Íslandi.er.líklegt.að.þessi.prósentutala.
sé.enn.lægri ..Fyrir.jólin.í.fyrra.óskuðu.um.
1 .500.manns.eftir.aðstoð.frá.Hjálparstarfi.
kirkjunnar,.Mæðrastyrksnefnd.og.Reykja-
víkurdeild.Rauða.krossins ..Það.er.um.0,5%.
þjóðarinnar ..Þá.er.talið.af.þeim.sem.deila.
út. ókeypis. mat. og. öðrum. varningi. fyrir.
jólin.að.þrjú.til.fjögur.þúsund.manns.þyggi.
slíka.aðstoð ..Það.er.um.1%.þjóðarinnar ..
Öll. fjölmiðlaumræða. um. íslenska.
velferðarkerfið. virðist. byggja. á. aðstæðum.
þessa.0,5–1%.þjóðarinnar ..Er.eitthvert.vit.
í.því?.Verður.ekki.að.meta.árangur.okkar.
í. velferðarmálum. líka. útfrá. reynslu. 99%.
þjóðarinnar?. Af. hverju. skyldi. fjölmiðla-
mönnum.ekki.finnast.það.rökrétt?.
Vissulega. mega. þeir. ekki. gleymast. sem.
verða. af. einhverjum. ástæðum. útundan ..
En. það. er. ekki. líklegt. að. breytingar. á.
velferðarkerfinu. eða. stóraukin. útgjöld. til.
velferðarmála. komi. því. fólki. að. gagni ..
Það. er. nefnilega. ekki. hægt. að. leysa. öll.
vandamál .. Hins. vegar. kæmi. væntanlega.
að.miklu..gagni.ef.frjáls.félagasamtök,.með.
stuðningi.öflugra.fyrirtækja,.tækju.sér.fyrir.
hendur.að.sjá.útigangsfólki.fyrir.daglegum.
matarskammti. og. einnig.húsaskjóli. þegar.
kalt.er.í.veðri .
En. það. er. sannarlega. tímabært. að. fjöl-
miðlaumræða. um. velferðarmál. færist. á.
vitrænt. plan .. Stök. dæmi. um. eitthvað.
sem. úrskeiðis. hefur. farið. eru. vissulega.
lærdómsrík.en.þau.segja.ekki.alla.söguna ..Í.
stað.þess.að.alhæfa.í.sífellu.út.frá.einstökum.
dæmum.ættu.fjölmiðlarnir.að.sýna.okkur.
heildarmyndina .. Ísland. í. fyrsta. sæti. á.
lífskjaralista.Sameinuðu.þjóðanna.sýnir.að.
heildarmyndin.er.allt.önnur.en.ætla.mætti.
af. þeim. einstöku. dæmum. sem. básúnuð.
eru.í.fjölmiðlum ...
Íþessu.hefti.(bls ..35–42).er.birt.rannsókn.Gísla.Freys.Valdórssonar.stjórnmálafræði-
nema.sem.sýnir.í.hnotskurn.vinstri.slagsíð-
una.sem.oft.er.á..fréttaflutningi.af.mikilvæg-
um.pólitískum.álitamálum.á.Íslandi .
Gangurinn. er. jafnan. hinn. sami:.
Afgerandi. fullyrðingu. er. slegið. fram,. t .d ..
af. háskólakennara,. og. ef. staðhæfingin. er.
fjölmiðlum.að.skapi.ala.þeir.á.henni.með.
því.að.kalla.fleiri.til.vitnis,.með.og.á.móti ..
Þannig.er.búin.til.ímynd.—.einhvers.konar.
sýndarveruleiki.sem.lifir.í.fjölmiðlunum.en.