Þjóðmál - 01.12.2007, Side 49

Þjóðmál VETUR 2007 47
ekki. ógna. fjármálalegum. stöðugleika .. Það.
gildir. einu. hvaða. mynt,. eða. myntir,. yrðu.
fyrir. valinu. af. fjármálakerfinu. því. kerfið.
myndi. alltaf. hafa. aðgang. að. lánalínum. til.
þrautarvara.(e ..lender of last resort).hjá.þeim.
seðlabanka.sem.gefur.út.viðkomandi.mynt.
eða.myntir,.svo.lengi.sem.fjármálakerfið.gæti.
tryggt.fullnægjandi.veð ..Ítarlega.greiningu.á.
lánveitanda. til. þrautarvara. má. sjá. í.Wood.
(2000),. en. aðalatriðið. er. að.það. er. í.þágu.
hagsmuna. hvers. seðlabanka. að. aðstoða.
banka. í. vanda. sem. nota. viðeigandi. mynt,.
hvar. svo. sem. bankarnir. kunna. að. vera.
staðsettir ..Því.ella.mun.vandinn.koma.fram.
í. heimalandi. seðlabankans .. Peningar. eru.
fullkomlega. yfirfæranlegir. og. virða. engin.
landamæri .
Ávinning. af. gjaldmiðlasamkeppni. má.
reyndar.sjá.í.mörgum.löndum.í.dag ..Þegar.
gjaldeyrishöft. voru. afnumin. og. fólk. átti.
kost.á.að.dreifa.áhættu.sinni,.og.færa.hana.
frá. gjaldmiðlum. sem.það.vildi. síður.nota,.
lækkaði.verðbólga ..Hér.er.ekki.verið.að.gefa.í.
skyn.að.fyrir.endalok.gjaldeyrishafta.hafi.ríki.
og.seðlabankar.vísvitandi.valdið.verðbólgu ..
Heldur. frekar. að. við. afnám. haftanna. hafi.
mat.almennings,. en.ekki.bara. stjórnvalda,.
birst.hratt.á.fjármálamörkuðum,.sem.þýddi.
að. stjórnvöld. höfðu. úr. meiri. gögnum. að.
moða. en. áður,. til. að. taka. upplýstari. og.
vandaðri.ákvarðanir .
Niðurstöður
Ísland. á. það. sameiginlegt. með. öðrum.smáum. og. opnum. hagkerfum. að. það.
er. berskjaldað. gagnvart. alþjóðlegum. fjár-
málamörkuðum .. Það. er. sama. hversu. vel.
peningamálastefnan.er.rekin.á.Íslandi,.hún.
verður. alltaf. fyrir. áhrifum,. og. þar. með.
truflunum. frá. alþjóðlegum. mörkuðum.
sem.koma.fram.í.íslenska.hagkerfinu ..Með.
því. að. taka. upp. aðra. mynt,. eða. stofna. til.
myntráðs,.væri.verið.að.taka.á.þessum.vanda ..
Þær.myntir. sem.augljóslega.koma.helst. til.
greina.eru.evran.en.líka.svissneski.frankinn,.
sem.er.jafnvel.enn.áhugaverðari.kostur,.því.
hann.er.mynt.öflugrar.fjármálamiðstöðvar,.
sem.á.sér.langa.og.merka.sögu.um.stöðugt.
verðlag ..En.betri. lausn.gæti. verið. að. leyfa.
samkeppni. á. milli. gjaldmiðlanna,. með.
því.að.færa. í. lög.að.Íslendingar.geti.notað.
hvaða.mynt. sem.þeir.kjósa,. svo. lengi. sem.
þeirra. viðskiptamenn. eru. sáttir. við. það ..
Þannig.yrðu.myntir.valdar.í.gagnkvæmum.
samningi. sem. myndi. taka. til. allra. þeirra.
þátta. sem. snerta. hagsmuni. samningsaðila ..
Íslenska. hagkerfið. hefur. yfir. slíkum.
sveigjanleika.að.ráða.að.það.er.rétt.að.leyfa.
slíka.samkeppni,.í.vissu.þess.að.hún.leiði.til.
aukinnar.hagræðingar .
Heimildir:
Buiter,. Willem. (2007):. . „Strengthening. Conver-
gence:.adopting.the.Euro.as.joint.legal.tender“ .
Chown,.John.F ..Geoffrey.Wood,.and.Max.Beber.
(1994):. The Road to Monetary Union Revisited,.
Institute.of.Economic.Affairs,.London .
Hartland,. Penelope,. (1949):. „Interregional. Pay-
ments.compared.with.International.Payments“,
Quarterly Journal of Economics,.63,.392–405 .
Kenen,.Peter.B ..(1969):.„The.Theory.of.Optimum.
Currency. Areas:. an. Eclectic. View“. in. Mundell,.
R .A ..and.Swoboda,.Monetary Problems of the Inter-
national Economy,. University. of. Chicago. Press,.
Chicago .
Mundell.Robert.A ..(1961):.„A.theory.of.Optimum.
Currency.Areas“,.American Economic Review.53 ..
Mundell. Robert. A .. (1973):. „Some. Uncommon.
Arguments.for.Common.Currencies“.in.Johnson,.
H .. and. Swoboda,. A .,. eds .,. The Economics of
Common Currencies,.Allen.and.Unwin,.London .
Vaubel,. Roland. (1986):. „Competing. Currencies:.
the.Case.for.Free.Entry“.in.James.Dorn.and.Anna.
J .. Schwartz. (eds .),. The Search for Stable Money;
Essays on Monetary Reform,.University.of.Chicago.
Press,.Chicago .
Wickens,. Michael. (2007):. „Is. the. Euro. Sustain-
able?“,.CEPR.Discussion.Paper.Number.6337 .
Wood,. Geoffrey. (2000):. „The. Lender. of. Last.
Resort.Reconsidered“,.Journal of Financial Services
Research,.Vol ..18,.nos .2/3,.December .