Þjóðmál - 01.09.2013, Blaðsíða 79
78 Þjóðmál haust 2013
einstæðingar á Íslandi og ákveða að halda
vestur um haf .
Valdimar fer alla leið að Kyrrahafi, lærir
reiða og seglagerð, sest að í Kaliforníu
og gerir reiða fyrir fiskibáta, sem veiða
lax í Kyrrahafi . Hann býr í San Francisco
í Banda ríkjunum árið 1906, þegar jarð
skjálft inn mikli leggur borgina í rúst
snemma að morgni 18 . apríl . Hús hans
hrynur, en honum verður til lífs, eins og
hann segir síðar kankvís nágrönnum sínum
á Galápagoseyjum, að hann hafði verið að
skemmta sér kvöldið áður og eytt nóttinni
í húsi lausakvenna . Hann heldur sambandi
við gamla skólabræður og ákveður 1911
að fara með Jóhannesi Jóhannessyni og
Norðmanninum Olav Strand að leita
gulls, olíu og dýrmætra steina í Suður
Ameríku . Þeir leggja leið sína til Bólivíu,
en þar veikjast Valdimar og Jóhannes illa af
hitasótt . Þeir ná sér, en ákveða eftir skamma
dvöl í Bólivíu að snúa aftur til Norður
Ameríku . Valdimar sest að í Mexíkó og
reynir að komast þar yfir olíulindir . Hann
lendir í hringiðu mexíkósku byltingarinnar,
sem hefst 1910 og lýkur ekki fyrr en 1920 .
Miklir bardagar eru háðir í Tampico, þar
sem Valdimar býr . Nú kallar hann sig
Walter Finsen, enda er miklu auðveldara
að bera það nafn en hitt, sem hann var
skírður heima á Íslandi . Í Mexíkó kynnist
hann danska verkfræðingnum Rudolph
Hother Ræder, sem er þremur árum eldri
og vinnur að höfnum og brúm, námum og
olíudælum . Ræder kvænist í Mexíkó danskri
konu, en Valdimar er áfram ókvæntur .
Valdimar þykir fær í að flétta stálvíra fyrir
reiða í olíuflutningaskipum . Hann fæst
við það í Maracaibo í Venesúela, en þar er
feikistór fjörður fullur af olíu . Hann fæst
við margt annað . Þeir Ræder smíða saman
hvorki meira né minna en 150 olíugeyma í
Venesúela . Síðan liggur leið þeirra til Síle,
og þar veikist Valdimar snögglega, og segja
læknar honum, að hann eigi ekki langt
eftir . Hann ákveður því að slást í för með
Ræder og konu hans, sem ætla að setjast að
á Galápagoseyjum .48 Valdimar hefur heyrt,
að loftslag sé heilnæmt á eyjunum, og þar
sé víða fagurt . Þangað fara þau Valdimar og
Ræderhjónin 1931 . Þá eru ferðir til og frá
eyjunum stopular, aðeins einn bátur á hálfs
árs fresti milli Guayaquilborgar í Ekvador
og stærstu eyjanna .
Þau Valdimar og Ræderhjónin setjast að
á Santa Cruz, þar sem nokkrar fjölskyldur
frá Noregi búa . Hjónin reisa sér stórt hús
við eina víkina, en eiga líka ásamt Valdimar
búgarð uppi á fjalli, og þar smíðar hann sér
kofa . Þau rækta þar kaffi, maís, banana,
melónur og sykurreyr, en niðri við sjó er
þurrt og bert og land, lítt fallið til ræktunar .
Lítill troðningur er ruddur frá fjallinu niður
að strönd . Valdimar aðstoðar ekki aðeins
Ræder við jarðrækt, heldur er líka ötull
veiðimaður og oft úti við . Eftir skamma
hríð er hann orðinn alheilbrigður . Valdimar
hafði með sér mikið af bókum til eyjanna
og situr löngum við lestur eða viðræður við
aðra eyjarskeggja . Þeir ræða um skáldsögur,
heimspeki og stjórnmál, en Valdimar fylgist
V aldimar býr í San Francisco í Bandaríkjunum árið 1906,
þegar jarð skjálftinn mikli leggur
borgina í rúst snemma að morgni
18 . apríl . Hús hans hrynur, en
honum verður til lífs, eins og hann
segir síðar kankvís nágrönnum
sínum á Galápagoseyjum, að
hann hafði verið að skemmta sér
kvöldið áður og eytt nóttinni í húsi
lausakvenna .