Konan og nútíminn - 01.04.1936, Blaðsíða 2

[Konan og nútíminn]
þessu er ekki sagt að öll menning hljóti að líða
undir lok, en hitt er augljóst, að framtíð menn-
ingarinnar hlýtur að mótast mjög af ófriði og
fylsta ástæða er til þess að ætla, að sú mótun verði
til mikillar ófarsældar. Hjer skal aðeins bent á
örfá rök, er að þessu lúta.
Svo að segja allt félagslegt líf veraldarinnar
hefir breyzt fyrir áhrif síðasta ófriðar. Hér er
ekki fyrst og fremst átt við það hyldýpi þjáning-
anna, sem miljónir manna hafa orðið að kafa sök-
um viðurstygðar eyðingarinnar, limlestir menn,
örkumla menn, hungraðir menn og konur — held-
ur eigi síður þau óbeinu áhrif, sem fylgt hafa í
kjölfar ófriðarins, þar sem er öngþveiti atvinnu-
veganna, atvinnuleysi og örvænting. Einkenni ör-
væntingarinnar og uppgjafarinnar við að leitast
við að lifa sæmilegu lífi kemur fram sem harð-
stjórn og afnám mannréttinda og frelsis.
Nú er engin ástæða til að ætla annað, en að
þéssi einkenni og áhrif ófriðar verði enn magn-
meiri og fyllri af geigvænlegriandstygð þegar næst
verður gripið til vopna heldur en þau voru í og á
eftir síðasta ófriði. Sífeldar sögur berast til manna
um ný morðtæki, sem sjerstaklega er fyrirhugað
að beita gegn borgurum og vopnlausu fólki. Fyrir
því vita allar þjóðir Norðurálfunnar að þær munu
ekki eiga þess nokkurn kost að verja borgir sínar
fyrir flugárás.
Gæti því farið svo, að eftir næsta Norðurálfu-
ófrið væru allar mikilvægustu borgir álfunnar
í rústum — íbúðarhús, hallir, bókasöfn, listasöfn,
vöruhús og verzlanir hefðu hrunið saman yfir
höfuð íbúanna eða orðið eldsneytið að bálför þeirra.
Menn geta velt því fyrir sér hvort slíkir viðburðir
sem þessir muni ekki verða þá um leið bálför alls
þess sem heitir menning. En hver sem niðurstaðan
verður af þeirri umhugsun, þá væri það óneitan-
lega mjög furðulegt, ef íslenzkir menn og konur
átta sig ekki á því, að þetta er málefni, sem þeim
kemur við.
Hver er sjálfum sér næstur, og það er ekki
nema eðlilegt, að hugurinn beinist að því, hver
áhrif það hafi á íslendinga sjálfa, ef kveikt verði
í tundri Evrópu. Og er þá vert að gera sér ljóst, að
engin líkindi eru til þess, að við sleppum eins hæg-
lega fram hjá hörmungunum eins og 1914—’18.
Fyrst og fremst mundum vér missa með öllu yfir-
ráðin yfir landinu. Landið gæti vel haft hernaðar-
lega þýðingu ef til ófriðar kæmi, og hér yrði þá
sett upp fiughöfn og flotastöð ásamt olíu og bensín-
birgðum. — Matvælaframleiðslumöguleikar lands
vors og Vinnukraftur yrði tekinn í þágu þeii’ra að-
ila, sem fyrstir yrðu til þess að ná hér fótfestu.
íslendingar yrðu í fyrsta sinn í sögunni að tölu-
verðu leyti sjálfir komnir inn í ófriðinn. Má þá
nærri geta hversu mikils yrðu metnar óskir okkar
um að fá sjálfir að ráða hér lögum. En færi svo
að um verulega upplausn yrði að ræða í Norður-
álfunni, þá er ekkert líklegra en því fylgdi
hungur og mannfellir á Islandi. Engin þjóð er
háðari öðrum en vér og skilyrðin á landinu til
þess að þjóðin á ófriðartímum geti búið að sínu,
þegar ekki væri vélar að fá frá útlöndum eða
nein tæki til framkvæmda, eru á þá lund, að eftir
nokkur ár yrði litið með sérstökum söknuði til þess
tíma, er óþekkt var að menn létust úr hungri.
Þær konur, sem standa að útgáfu þessa blaðs,
til þess að vekja athygli íslenzkra kvenna á hætt-
unni við ófrið og fasisma, hafa ekki allsjaldan
heyrt á það minnst í kunningjahópum, að hlægi-
legt væri að vera að skrifa um þessi efni á ís-
landi — íslenzkar konur fengju aldrei neinu um
það ráðið, hvort efnt yrði til heimsófriðar eða
hvort fasisminn færi sigurför um veröldina. En
varði íslenzkar konur ekki um þau efni, þá kynni
að verða leit að því málefni, er þær varða. Eng-
inn einstakur hópur á stærð við fjölda íslenzkra
kvenna —- hvar sem er í heiminum — fær út af
fyrir sig ráðið afdrifum slíkra mála. En sambýli
heimsins er svo náið, að oss skifta þau mál nærri
því eins mikið og ófriðaraðilana sjálfa. Gæfa þeirra
er vor gæfa og ólán þeirra er vort. íslenzkar kon-
ur eiga að finna til sín sem lifandi þáttur þeirrar
viðleitni beztu kvenna heimsins að spyrna við og
vekja andstygð á ófriðarhættunni, þeim höfuð-
óvætti, sem nú svífur gínandi að öllu því, sem verð-
mætast er í lífi þessarar kynslóðar mannkynsins.
Matthildur M.atthíasson.
Þörfin á frjálslyndu kvennablaði á að vera áhuga-
mál allra íslenzkra kvenna.
Ritstjórn blaðsins vill vekja eftirtekt lesenda á
hinni ágætu grein frú Bríetar Bjarnhéðinsdóttur
hér í blaðinu um þörfina á kvennablaði. Væntum
við þess, að sem flest kvenfélög og einstakar kon-
ur sjái sér fært að styðja frú Bríeti og Kvenrétt-
indafélag íslands í þe.ssu, sem er eitt hið allra
þýðingarmesta mál íslenzkra kvenna.
Ritstj.
Konur- Verzlum allar við þá, sem auglýsa í
blaðinu.
2