Konan og nútíminn - 01.04.1936, Blaðsíða 11

[Konan og nútíminn]
Einnig hér á íslandi er fasismahættan yfirvof-
andi.
Þið segið kannske: „Það er óhugsanlegt, að
slíkt geti komið fyrir á íslandi". En því ekki á
íslandi? Höfum við ekki þegar einkar ljós dæmi
um byrjandi fasisma í íslenzku þjóðlífi?
Hver hefði trúað, að þetta mikla menningar-
land,Þýzkaland, land Goethe og Schillers, ætti eft-
ir að sökkva í það andlega volæði,sem það er kom-
ið í. Hver hefði trúað því að listaverk snillinganna
yrðu brend á báli á tuttugustu öld, mestu andans
og vísindamenn, nóbelsverðlaunamennirnir yrðu
að flýja Þýzkaland unnvörpum. Hver hefði trúað
að hin volduga verklýðshreyfing Þýzkalands hefði
ekki átt magn til að sýna glæpahyski Hitlers í tvo
heimana, að hinn mentaði og duglegi verkalýður
Þýzkalands hefði ekki ennþá afl til að rísa gegn
blóðugri martröð fasismans, sem legið hefir á
brjósti hans í þrjú ár?
Nei, konur; lærum af reynslu þýzku alþýðunn-
ar, af hinu þjáningafulla lífi þýzkra kvenna. Lát-
um ekki fleka okkur í snörur fasismans, en verum
viðbúnar að hrinda af höndum okkar öllu fasist-
isku ofbeldi, hvar sem það birtist. í þeirri baráttu
getum við bezt lært af reynslu spönsku og frönsku
alþýðunnar og millistéttanna, sem í órjúfandi fylk-
ingu hefir tekist að brjóta á bak aftur árásir fas-
ismans.
Höldumst í hendur allar — hvaða pólitískum
flokki, sem við tilheyrum — allar íslenzkar konur,
látum ekki ræna hinu allra minnsta af réttindum
vorum, heimtum fullkomið jafnrétti við karlmann-
inn, betri lífskjör.
Eg hugsa að við óskum þess allar að næsta kyn-
slóð megi lifa við betri lífsskilyrði, meira frelsi
og hamingju en við höfum sjálfar notið, og séum
við ekki megnugar að veita henni þetta, þá höld-
um þó að minnsta kosti bölvun fasismans frá höfði
hennar — það er alvarleg skylda hverrar einustu
íslenzkrar móður.
Dýrl. Árnadóttir.
Anna Pauker, verkakona í Rúmeníu, einhver
hugdjarfasta frelsishetja kvenna þar í landi, bíð-
ur dauðadóms vegna friðarbaráttu sinnar, takist
ekki konum um allan heim, með öflugum mót-
mælum, að frelsa hana.
Lydia Rey á Ítalíu var dæmd í 18 ára fangelsi.
Anna Peuke, starfsstúlka í Graz, var dæmd í 5
ára fangelsi vegna þess, að hún dreifði út flug-
miðum gegn stríðinu.
Rfkssneska konan.
Eftir Þóru Vigfúsdóttur.
Fyrir 19 árum voru kjör rússnesku konunnar
einhver hin ömurlegustu, er sögur fara af. Hún
var kúguð og fyrirlitin, barin af mönnum sínum,
sem beittu henni jafnvel fyrir plóginn, hvað þá
annað.
Byltingin 1918 4om eins og stormur og gjör-
breytti öllum lífsvenjum hennar. Hún fékk að
lögum jafnrétti á við manninn, og það sem meira
var' um vert, sama kaup fyrir sömu vinnu, sem
örvaði hana til félagslegra starfa. í borgarstyrj-
öldinni lagði hún fram líf sitt með mönnunum
og gekk svo með þeim út í uppbyggingarstarfið.
Við getum ekki byggt upp sósíalismann, nema
þið hjálpið okkur, sagði Lenin við konurnar, og
þeim skildist, að þær væru nauðsynlegur kraft-
ur í þjóðfélaginu. Þær streymdu inn í verksmiðj-
urnar, niður í námurnar og út á akrana, ekki til
að draga plóginn, heldur hlið við hlið mannsins,
jafnar að rétti til að stýra plóginum. Þær kom-
ust fljótt að raun um, hvaða krafti þær bjuggu
yfir, fundu með stolti, að virðingin fyrir þeim
fór vaxandi, þó hrópað væri í öðrum löndum að
„kvenleikinn“ væri að fara forgörðum hjá rúss-
nesku konunni. Hún var sterk og fagnandi yfir
hinu vaxandi frelsi sínu og sá betur og betur,
hvað heimilisstörfin höfðu fjötrað hana. Barna-
garðar og barnaheimili risu allsstaðar upp í
kringum hana, þar sem hún gat haft börn sín.
meðan hún var við vinnu sína. Hún sá þau vaxa
og dafna, vera frjáls og glöð undir eftirliti
lærðra umsjónarkvenna og uppeldisfræðinga, og
þó að konurnar væru hikandi í fyrstu að láta þau
frá sér, þá sáu þær fljótt, að þetta var miklu holl-
ara fyrirkomulag og keppast nú við að senda
börn sín á barnaheimilin, og hjálpa til, að sem
flest þeirra geti risið upp, svo að öll börn Sovét-
ríkjanna geti notið þeirra.
Það eru barnaheimilin og matsölustaðirnir, sem
gefa rússnesku konunni kost á að njóta jafnrétt-
is við manninn, ásamt efnalegu sjálfstæði. Það
var eins með matsölustaðina og barnaheimilin,
að í byrjun var frekar andúð gegn þeim. Konurn-
ar og jafnvel mennirnir líka héldu, að maturinn
væri betri heima, og það var litið hornauga til
hinna opinberu matsölustaða. En konurnar fundu
fljótt, hvílík þægindi þeir voru þeim og hve miklu
11