Orð og tunga - 01.06.1997, Blaðsíða 61
Ásta Svavarsdóttir: Innri skipan orðsgreina
49
nægilega stórar til að einhver liðskipting komi þar fram en yfirleitt ekki stærri en svo
að hægt sé að hafa sæmilega yfirsýn.
4.1 Lýsingarorð
Fyrst höfum við fyrir okkur dæmi um tiltölulega einfalda orðsgrein, lýsingarorðið
dapur. Greinin sjálf sést á myndinni og yfirlitið sýnir meginlínumar betur (tölur við
flokkunarþættina vísa til yfirlits á bls. 54-55):
dapur (döpur, dapurt, acc. m. dapran) (da:boQ, da:poQ, dö:boQ,
dö:p0Q) a. 1. (hnugginn) trist, nedtrykt, bedrovet, sörgmodig: vera d. i
bragði, hænge med Hovedet; (Talem.) fyr er d. en dauður, ikke enhver
Sygdom medforer Doden, el. selv om man sorger, er det derfor ikke ude
med en. — 2. (daufur) mat, svag: dapurt ljós, mat, svagt Lys; döpur
augu, svage (fdumme) 0jne, sörgmodige Ojne. — 3. (f/elegur) ussel: sitja
við dipran kost (Esp. I. 27). -eygður (-r-eiq öOQ, -cig öoQ) a., -eygur
(-ei:qoQ) a. svagsynet, suröjet. -legur (-Ie qoQ) a. nedslagen, af sorgfuldt
Udseende, bedrovelig, trist; adv. -lega. -leiki (-lei qi,-lei ^l) m., -leikur
(-leigoQ, -leikoQ) m. Sörgmodighed, Nedslagenhed, Dedrovelse. -tauga
(-Q-töy:qa) a. indec. (bot.) utydelig nervet.
Mynd 1: Uppflettiorðið dapur í Blöndalsorðabók
dapur
(döpur,...)
[da:b0p...]
a.
1.
(hnugginn)
trist, nedtrykt...
vera d. í bragði
hænge med Hovedet;
(Talem.)
fyr er d. en dauður
ikke enhver .. .el. selv om ...
2.
(daufur)
mat, svag
dapurt Ijós
mat, svagt Lys
döpuraugu
svage ...
3.
(Ijelegur)
ussel
sitja við dapran kost
(Esp. I. 27)
(1) Flettiorð
(2) Beyging
(3) Framburður
(4) 1 Orðflokkur
(5) 1 Islenskt samheiti
(5) 2 Merkingarskýring
(6) 1 Orðasamband
(6)2 Merkingarskýring osb.
(6)3 Eðli orðasambands
(6)1 Orðasamband
(6)2 Merkingarskýring osb,
(5)1 Islenskt samheiti
(5) 2 Merkingarskýring
(6) 1 Orðasamband
(6)2 Merkingarskýring osb.
(6) 1 Orðasamband
(6) 2 Merkingarskýring osb.
(5)1 íslenskt samheiti
(5)2 Merkingarskýring
(7) 1 Notkunardæmi
(7)3 Heimild