Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.07.1996, Blaðsíða 14

Barnavernd
nemendavemdanáð þar sem sameinast kraftar og þekking
ýmissa starfsstétta. Misjafnt er milli skóla hverjir starfa í þessu
ráði. í Langholtsskóla em það skólahjúkmnarfræðingur,
sálfræðingur, skólastjóri, aðstoðarskólastjóri og sérkennari. Að
mínu mati ættu kennarar að koma þarna meira að en verið
hefur fram til þessa og er því þannig háttað í sumum skólum
landsins. Þama er reynt að taka á vandamálum einstakra
nemenda, áður en þau verða að stærra vandmáli, og leita leiða
til úrlausnar. Einnig er tekin ákvörðun um að vísa ákveðnum
málum áfram, t.d. til félagsmálastofnunar.
Heilbrigðisfræðslu í skólum er hægt að sinna á mjög
mismunandi hátt. Það er hægt að vera með einstaklings-
fræðslu, fræða lítinn hóp nemenda í einu og fræðslu í
kennslustofu fyrir einn bekk eða einn árgang. Síðastliðinn
vetur gerðu skólahjúkrunarfræðingar lista yíir það fræðsluefni
sem við notum og hafði það jafnframt þann tilgang að
takmarka okkur í starfi þvf af mörgu er að taka. Eftirfarandi er
listi yfir llestar tillögur sem fram komu:
6 ára: Litlir hópar 3-5 f einu. Spjall um persónulegt
hreinlæli, handþvott, tannhirðu, næringu, svefn og
hjálma.
7 ára: Svefn, hvfld, næring (nesti), tannhirða, líkaminn,
vetrarklæðnaður, endurskinsmerki og hjálmar.
8 ára: Bekkjarkennsla. Hjálp í viðlögum, svefn, næring
og hjálmar.
9 ára: Einstaklingsfræðsla. Svefn, næring, hreyfing,
þrifnaður, heilsusamlegt lífemi.
10 ára: Skyndihjálp, einelti, byrja að tala um kynþroska
og nesti.
11 ára: Kynþroski, persónulegt hreinlæti og tannhirða
12 ára: Kynfræðsla - framhald, „Tilveran“, reykingavamir,
Miðvikudagar í sumar eru
KVENNADAGAR
á Klöpp
afsláttur fyrir konur
á miðvikudögum
Alhliða smurþjónusta
Umfelgun: 2800kr.
19%
AMERISK
HÁGÆDADEKK
á tilb.venði

VIÐ VEGMULA
S.5530440
skyndihjálp, starfsstellingar, mataræði, vöxtur-þroski,
hjálmar og hreinlæti.
13 ára: Kynþroski, einelti, svefn, næring, hreyfing,
reykingar, ávana- og fíkniefni.
14 ára: Einstaklingsfræðsla og hópar. Hreinlæti, hreyfíng,
mataræði, svefn, reykingar, vímuefni, kynfræðsla,
getnaðarvarnir, lífsgildi, sjálfsmat, vinátta og
tómstundir.
15 ára: Krabbamein í eistum, reykingar, kynfræðsla,
kynsjúkdómar, þroskaverkefni, streituvaldar (hvað er
til ráða).
Judith B. Igoe (Pender, 1987) sem er virtur hjúkmnar-
fræðingur í Bandarfkjunum á sviði skólahjúkrunnar hefur gert
líkan um heilbrigðisfræðslu til skólabarna. Þetta líkan finnst
mér vera mjög áhugavert, en hún vill að við hvetjum nemendur
til að :
- spyrja spurninga
- koma persónulegum upplýsingum um sig sjálf til
hjúkrunarfræðings eða læknis
- nemendur hvetji heilbrigðisstarfsmann til að veita þeim
upplýsingar um heilbrigði
- hjúkrunarfræðingur geri heilbrigðisáætlun fyrir hvern
einstakling
- gera þá meðvitaða um hvaða skyldur (ábyrgð) þeir hafa
til að viðhalda heilbrigði sínu í gmndvallaratriðum
Að lokum langar mig að nefna þá þætti sem þessi sami
hjúkrunarfræðingur skrifar um og mér finnst að taka ætti upp
hérlendis til að bæta heilsugæslu í skólum:
- í hverjum skóla þarf að vera þverfaglegur hópur sem
setur skólanum markmið
- heilbrigðisskoðanir í skólum
- gera heilbrigðisáætlun fyrir hvern nemenda
- reyna að koma í veg fyrir slysahættur í skólanum og
umhverfi hans
- fræðsla til starfsfólks, foreldra og nemenda
- skólahjúkmnarfræðingar séu leiðbeinendur um sölu
matvæla í skólanum og einnig um nesti barna í
skólanum
- hafa símenntun fyrir skólahjúkmnarfræðinga.
(Igoe, 1990)
Skólahjúkrun hefur þróast hratt undanfarin ár og er
stöðugt að eflast. Margar rannsóknir hafa sýnt að grunn-
skólanemendur em álitnir vera sá þjóðfélagshópur sem
arðvænlegast er að beina heilbrigðisfræðslu og heilsueilingu
hvað sterkast að. Þessu verðum við hjúkrunarfræðingar að
sinna þvf með góðri heilsugæsla í skólum erum við í
lykilaðstöðu til að efla og bæta heilsufar barna og unglinga í
samvinnu við fjölskyldur þeirra og skólann.
Heimildaskrá:
Björg Eysteinsdöttir (1988). School nurses' perception of their role in the
schools of the Greater-Reykjavík area. (óhirl rannsókn).
Heilsuverndarstöð Reykjavíkur (1991). Starfslýsing
skólaltjúkrunarfræðinga.
Igoe, J. B. (1990). Health promotion, health protection and disease
prevention in childhood. Pediatrir nnrsinp. 18(9), 289-292.
Landlæknisembættið (1992). Framkvæmd heilbrigðiseftirlits skólabarna.
Pender, N. J. (1987). Health promolion in nursina prectice. Norwalk, CT:
Appleton og Lange, (bls. 75-83).
Sólfríður Guðmundsdóttir (1995). Rannsóknarskyrsla um komur grunnskóla
nemenda til skólahjúkrunarfræðinga. (óbirt rannsókn).
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆDINGA 3. thl. 72. árg. 1996