Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.11.1996, Qupperneq 39

Þankastrik
Þankastrik er fastur dálkur í blaðinu og höfundur hvers pistils stingur upp á þeim nœsta. I Þankastriki gefst
hjúkrunaifrœðingum koslur á að tjá sig um ýmislegt sem varðar hjúkrun og er þeim hjartfólgið. Pistlarnir geta fjallað
um ákveðin málefni, sögur af kynnum við sjúklinga eða starfsfólk, eitthvað sem hefur orðið höfundinum til hugljómunar
eða hvaðeina annað sem tengist starfinu og hugmyndafrœði þess.
Hanna Karen Kristjánsdóttir, sem skrifaði Þankastrik síðasta blaðs, skoraði á Herdísi Hólmsleinsdóttur sem hér tekur
upp þráðinn.
Fræðsla og stuðningur
við aðstandendur
Herdís Hólmsteinsdóttir
Hlutverk hjúkrunarfræðinga eru margvísleg. Eitt af þeim er fræðsla og stuðningur við aðstandendur. Við
hjúkrunarfræðingar erum í góðri aðstöðu til að sinna aðstandendum. En stöldrum aðeins við. Á tímum
manneklu og spamaðar í heilbrigðiskerfinu hefur þessi þáttur oft orðið útundan. En hvað er til ráða?
Gildi fjölskylduvinnu ræðst af því hversu vel okkur tekst til að hjálpa sjúklingum og aðstandendum að takast á við
þær breytingar sem sjúkdómurinn hefur í för með sér.
Hanna Karen Kristjánsdóttir var með þarfa hugleiðingu um samskipti og samvinnu í síðasta Þankastriki þar sem
hún talaði um mikilvægi þess að vinna hjúkrunarferlið með sjúklingnum.
Hvort sem við notum hjúkrunarferlið eða eitthvað annað skráningarform, er mikilvægt að hafa samvinnu og
samskipti við bæði sjúklinga og aðstandendur, sem við þyrftum að hafa kerfisbundið inni f ferlinu. í innskriftarviðtali
fáum við upplýsingar um sjúklinginn og fjölskylduhagi. Þá getum við einnig veitt upplýsingar um hvemig sjúklingur og
aðstandendur geti nálgast fræðslu og stuðning til okkar. Aðstandendur eiga oft erfitt með að bera sig eftir björginni og
því er það okkar hlutverk að koma til þeirra. Það að aðstandendum sé boðið upp á viðtöl, þar sem þeir fái upplýsingar,
styrk og skilning á tilfínningum sfnum, gerir það að verkum að þeir eru mun betur í stakk búnir að veita sjúklingnum
stuðning. Að þeir geti talað um tilfinningar sínar og reynslu, sem þeir hafa oft sektarkennd yfir, „óæskilegar
tilfinningar“ eins og örvæntingu, reiði, biturð, afneitun og frávarp, gefur þeim oft styrk til að halda áfram.
Aðstandendur lýsa oft þeirri togstreitu milli örvæntingar og þess að sætta sig við að ástvinur þeirra er e.t.v. haldinn
langvarandi sjúkdómi eða er dauðvona. Það tmflaða lífsmunstur sem orsakast af því að einstaklingnum er kippt út úr
daglega lífínu, fær fjölskylduna oft til að fyllast örvæntingu og einmanakennd. Árangur fjölskylduvinnu fellst f því að
fjölskyldan finnur fyrir samkennd og finnst hún ekki standa ein. Það getur gert henni kleift að koma af stað
breytingum sem nauðsynlegar eru til að aðlaga sig að breyttum aðstæðum.
f heilbrigðiskerfinu er það þekking og reynsla starfsfólksins sem ræður úrslitum um árangur. Það er ekki stöðugt
hægt að spara með auknum hraða. Það er lítill sparnaður fólgin í því að útskrifa sjúklinga áður en þeir hafa náð bata,
auka þannig álagið bæði á sjúklinginn og fjölskylduna og uppskera svo fleiri veika einstaklinga, þ.e. aðstandendurna
sem hafa kiknað undan álaginu.
Herdís Hólmsteinsdóttir skorar á Unni Hebu Steingrímsdóttur, í Lúxemborg, að skrifa næsta Þankastrik.
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 5. tbl. 72. árg. 1996