Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.1999, Blaðsíða 11

urnar sem fóru í keisaraskurð samkvæmt áætlun og
skoðað höfðu fræðslumöppuna á umræddu tímabili.
Spurningalistinn var lagður fyrir konurnar í sængurlegunni.
Ýmist fylltu þær hann sjálfar út eða rannsakendur og aðrir
hjúkrunarfræðingar aðstoðuðu við útfyllingu hans.
Niðurstöður
Tölfræðiforritið Statistica var notað við tölfræðiútreikninga.
Meðalaldur úrtaks var 29,6 ár, yngsta konan var 18 ára en sú
elsta var 39 ára, miðgildi var 30 ár. Allar konurnar nema ein
voru giftar eða í sambúð. Af 41 konu höfðu 22 (54 %) farið í
keisaraskurð áður, þar af höfðu tvær kvennanna farið 3
sinnum áður í keisaraskurð, 10 einu sinni og níu farið tvisvar,
ein kvennanna hafði farið 4 sinnum í keisaraskurð áður.
Spurt var um hvenær nýafstaðinn keisaraskurður hefði
verið ákveðinn, hjá 51% eða 21 konu var hann ákveðinn
fyrir 32. viku meðgöngu, hjá sjö (17%) var aðgerð
ákveðinn milli 32. og 36. viku og hjá 32% eða 13 var
keisaraskurður ákveðinn eftir 36. viku meðgöngu.
Spurt var hve þekking hefði aukist mikið við það að
skoða keisaramöppu. Notaður var línulegur kvarði (visual
analogue scale) þar sem 0 merkti „ég vissi ekkert" og 10
„ég vissi allt“. Kostir línulegs kvarða eru þeir að hann er
talinn auðveldur í notkun en ókostir að erfitt getur verið að
reikna út áreiðanleika og réttmæti hans (Peirce, 1995).
Konurnar merktu á línu hve mikið þær töldu sig vita um
keisaraskurð áður en þær skoðuðu möppuna og síðan á
sams konar línu hve mikið þær töldu sig vita um keisara-
skurð eftir að hafa skoðað möppuna. Meðaltalsaukning á
þekkingu að mati kvennanna sjálfra var 2,3 stig, með
staðalfráviki 2,0 stig. Tölfræðiforritið sagði að við gætum
vænst þess að auka þekkingu kvennanna minnst um 1,6
stig við það að skoða möppuna og varla meira en um 2,9
stig. Ef eingöngu var miðað við þær 19 konur sem ekki
höfðu farið í keisaraskurð áður kom í Ijós að þeim fannst
þekking þeirra á keisaraskurði aukast að meðaltali um 3,5
stig við það að skoða möppuna, frá 0,5 til 6,5 stiga. Sex
af þessum 19 konum fannst þekking þeirra aukast um
helming eða 5 stig.
Konurnar nefndu langoftast eða 21 sinni Ijósmóður eða
hjúkrunarfræðing þegar spurt var hver hefði veitt þeim mest-
ar upplýsingar, læknar voru nefndir í átta skipti. Það sem
vakti ef til vill mesta athygli var að fjórar konur eða nær 10%
segjast engar upplýsingar hafa fengið frá fagaðilum. Ein
kvennanna nefndi samsjúkling sinn og hinar þrjár ættingja
sem þá aðila sem veitt hefðu þeim upplýsingar.
Er spurt var um hvort keisaraskurðurinn hefði verið eins
og þær bjuggust við þá sögðu 59% já eða 24 konur en 16
(39%) sögðu nei. Við nánari athugun kom í Ijós að 13 af
þeim 16 konum, sem sögðu að keisaraskurðurinn hefði
ekki verið eins og þær áttu von á, fannst hann auðveldari.
Sextán fannst Ijósmyndirnar það besta við keisaramöpp-
una en átta nefndu greinagóða lýsingu og gott upplýsinga-
gildi sem helsta kost fræðsluefnis. Ein þeirra skrifaði:
„Mér fannst best við keisaramöppu að undirbún-
ingur var góður, ég sá allt fyrir mér. Keisaraskurður
var mikið betri en ég hélt. Hann var líkari því eins og
ég ímynda mér fæðingu. Það var yndislegt að sjá
barn strax.“
Þegar spurt var um hvernig hugsanlega mætti bæta
keisaramöppuna bentu fjórar á að þeim fyndist helst þurfa
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 75. árg. 1999